Feja e shqiptarit - Shqiptaria
+14
Fakiri
Gon!
Xhemajl
Cimi Elezi
abramelin
maqomaqo3
ILIRA
Estilen
Dimitrov Xhunga
Nikolaos
rebelisistemit
Venera1
Ufo
lucio
18 posters
Faqja 2 e 3
Faqja 2 e 3 • 1, 2, 3
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
sinqerisht nuk mund te jap shpiegim,ndoshta ka qene i frikesuar dhe per momentin i jane shfaqur halucinacione..nuk di me teper ILIRAILIRA shkruajti:Lucio...
cfare mund te kete qene????
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Dhe' vështruesi
Figurë e mitologjisë popullore shqiptare, që paraqitet në trajtë antropomorfe. Në Mirditë besojnë se netëve të pranverës ai i vë veshin dheut, për të përgjuar në mos vjen njeri për së largu, apo për të dëgjuar zhaurimën e ujrave të nëndheshëm.
Del gjithnjë kaluar në vithe të Dhamsutës, pelës së pagojë që kalon male e dete dhe shpie larg atë që do të shpëtojë nëpërmjet saj. Ata i ndjek mëzi i saj, që me hingëllimat e tij lajmëron Dragojtë për kalimin e pelës.
Marrë nga Fjalori i Mitologjisë dhe Demonologjisë Shqiptare.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Nje kenge-valle e mocme mallakastriote qe ruhet ruhet per mrekulli nga folkloristet shqiptare..
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Sa here ta lexoni aq here do te tronditeni nga permasat qe rrok kjo kenge per gjuhen shqipe e kollosit FISHTA
Gjuha shqype
Porsi kanga e zogut t'verës,
qi vallzon n'blerim të prillit;
porsi i ambli fllad i erës,
qi lmon gjit e drandofillit;
porsi vala e bregut t'detit,
porsi gjáma e rrfés zhgjetare,
porsi ushtima e nji tërmetit,
ngjashtu á' gjuha e jonë shqyptare.
Ah! po; á' e ambël fjala e saj,
porsi gjumi m'nji kërthi,
porsi drita plot uzdajë,
porsi gazi i pamashtri;
edhe ndihet tue kumbue;
porsi fleta e Kerubimit,
ka'i bien qiellvet tue flutrue
n't'zjarrtat valle t'ameshimit.
Pra, mallkue njai bir Shqyptari,
qi këtë gjuhë të Perëndis',
trashigim, që na la i pari,
trashigim s'ia len ai fmis;
edhe atij iu thaftë, po, goja,
që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;
qi n'gjuhë t'huej, kur s'asht nevoja,
flet e t'veten e lén mbas dore.
Në gjuhë shqype nanat tona
shi prej djepit na kanë thánun,
se asht një Zot, qi do ta dona;
njatë, qi jetën na ka dhánun;
edhe shqyp na thanë se Zoti
për shqyptarë Shqypninë e fali,
se sa t'enden stina e moti,
do ta gzojn k'ta djalë mbas djali.
Shqyp na vete, po pik' má para,
n'agim t'jetës kur kemi shkue,
tue ndjekë flutra nëpër ara,
shqyp má s'pari kemi kndue:
kemi kndue, po armët besnike,
qi flakue kanë n'dorë t'shqyptarëvet,
kah kanë dekë k'ta për dhé t'Parvet.
Në këtë gjuhë edhe njai Leka,
qi'i rruzllim mbretnin s'i a, xúni,
në këtë gjuhë edhe Kastriota
u pat folë njatyne ushtrive,
qi sa t'drisë e diellit rrota,
kanë me kenë ndera e trimnive.
Pra, shqyptarë çdo fés qi t'jini,
gegë e toskë, malci e qyteta,
gjuhën t'uej kurr mos ta lini,
mos ta lini sa t'jetë jeta,
por për té gjithmonë punoni;
pse, sa t'mbani gjuhën t'uej,
fisi juej, vendi e zakoni
kanë me u mbajtë larg kambës s'huej,
N'per gjuhë shqype bota mbarë
ka me ju njohtë se ç'fis ju kini,
ka me ju njohtë për shqyptarë;
trimi n'za, sikurse jini.
Prandaj, pra, n'e doni fisin,
mali, bregu edhe Malcija
prej njaj goje sod t'brohrisim:
Me gjuhë t'veten rrnoftë Shqypnia!
__________________
Gjuha shqype
Porsi kanga e zogut t'verës,
qi vallzon n'blerim të prillit;
porsi i ambli fllad i erës,
qi lmon gjit e drandofillit;
porsi vala e bregut t'detit,
porsi gjáma e rrfés zhgjetare,
porsi ushtima e nji tërmetit,
ngjashtu á' gjuha e jonë shqyptare.
Ah! po; á' e ambël fjala e saj,
porsi gjumi m'nji kërthi,
porsi drita plot uzdajë,
porsi gazi i pamashtri;
edhe ndihet tue kumbue;
porsi fleta e Kerubimit,
ka'i bien qiellvet tue flutrue
n't'zjarrtat valle t'ameshimit.
Pra, mallkue njai bir Shqyptari,
qi këtë gjuhë të Perëndis',
trashigim, që na la i pari,
trashigim s'ia len ai fmis;
edhe atij iu thaftë, po, goja,
që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;
qi n'gjuhë t'huej, kur s'asht nevoja,
flet e t'veten e lén mbas dore.
Në gjuhë shqype nanat tona
shi prej djepit na kanë thánun,
se asht një Zot, qi do ta dona;
njatë, qi jetën na ka dhánun;
edhe shqyp na thanë se Zoti
për shqyptarë Shqypninë e fali,
se sa t'enden stina e moti,
do ta gzojn k'ta djalë mbas djali.
Shqyp na vete, po pik' má para,
n'agim t'jetës kur kemi shkue,
tue ndjekë flutra nëpër ara,
shqyp má s'pari kemi kndue:
kemi kndue, po armët besnike,
qi flakue kanë n'dorë t'shqyptarëvet,
kah kanë dekë k'ta për dhé t'Parvet.
Në këtë gjuhë edhe njai Leka,
qi'i rruzllim mbretnin s'i a, xúni,
në këtë gjuhë edhe Kastriota
u pat folë njatyne ushtrive,
qi sa t'drisë e diellit rrota,
kanë me kenë ndera e trimnive.
Pra, shqyptarë çdo fés qi t'jini,
gegë e toskë, malci e qyteta,
gjuhën t'uej kurr mos ta lini,
mos ta lini sa t'jetë jeta,
por për té gjithmonë punoni;
pse, sa t'mbani gjuhën t'uej,
fisi juej, vendi e zakoni
kanë me u mbajtë larg kambës s'huej,
N'per gjuhë shqype bota mbarë
ka me ju njohtë se ç'fis ju kini,
ka me ju njohtë për shqyptarë;
trimi n'za, sikurse jini.
Prandaj, pra, n'e doni fisin,
mali, bregu edhe Malcija
prej njaj goje sod t'brohrisim:
Me gjuhë t'veten rrnoftë Shqypnia!
__________________
Dimitrov Xhunga- 100
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Shqipëria duhet të flas shqip
Nga Fatos Daci*
Pak ditë më parë, nëpërmjet mjeteve të informimit publik, u njoha me shqetësimin që emrat e fshatrave tona janë me ndikime e trajtë të huaj. Kur është fjala për shqetësime e interesa kombëtare për mua nuk ka rëndësi se cilët janë ata që shtrojnë çështje e probleme të karakterit kombëtar, se të gjithë këta ia duan të mirën vendit të vet. Ndaj, kushdo qofshin meritojnë respektin tim.
Më erdhi mirë që një problem kaq serioz e shqetësues për kombin tonë u artikulua botërisht. Shqetësimi i ngritur tani nuk ishte një rrufe në qiell të kthjellët, por një problem kombëtar, i akumuluar ndër vite për t’u bërë një ditë publik. Plot 74 vite më parë ky problem, që ngrihet sot, nuk qe problem OJQ-sh e individësh, por një problem shtetëror e qeveritar, që mori zgjidhje.
Por nuk mund të mos shpreh keqardhjen që ky shqetësim nuk u ngrit asnjëherë nga institucione të specializuara te shtetit shqiptar, si dhe as nga një mori institutesh të “pavarura” (që të gjithë të varur te politika), që kanë mbirë si kërpudha për të zhvatur para nga donatorë vendas e të huaj, por, që pak ose aspak po u shërbejnë interesave kombëtare.
Tani më nuk është i panjohur fakti që shumica e emërvendeve;të fshatrave, lagjeve, qyteteve, lumenjve janë me prejardhje e ndikime nga gjuhë të huaja të shteteve fqinje. Kjo gjë ka ndodhur për shkak të pushtimeve afatgjata e afatshkurtra të vendit tonë nga shumë shtete e kombe të tjera, të afërt e të largët.
Shqipëria dhe shqiptarët kanë njohur sulmet e pushtimet e fiseve barbare të gotëve, astrogotëve, visigotëve, hunëve, avarëve, maqedonasve etj. Shqipëria e shqiptarët kanë njohur tri pushtime rreth 500-vjeçare secili prej tyre- të romakëve, bizantëve dhe osmanëve. Vetëm në periudhën 1912-1944, gjatë 32 viteve, Shqipëria ka njohur invadimet e pushtimet serbe, bullgare, austro-hungareze, malazeze, greke, italiane e gjermane; plot 8 shtete e tetë kombe të tjerë.
Të gjithë këta pushtues barbarë shkatërruan e plaçkitën çfarë gjetën mbi tokë. Ata vranë e masakruan mijëra atdhetarë shqiptarë, që nuk duronin zgjedhën e pushtimit dhe luftuan kundër tyre, të gjithë ata që mbrojtën vatanin, gjuhën e flamurin. Por dëmi më i madh që i sollën këtij vendi qe shkatërrimi i kulturës iliro- shqiptare dhe injektimi në vend të saj i kulturave të tyre.
Nga pushtuesi i parë e deri tek më i fundit e dinin mirë se sa më shumë të pushtonin shpirtin e mendjet e shqiptarëve, aq më rehat sundonin dhe më shumë zgjasnin pushtimin e tyre. Ndaj e filluan nga kjo anë. Të gjithë fuqitë pushtuese punuan për këtë qëllim me laps e me program. Fillimisht goditën ndjenjat fetare. Të krishterët ndërtuan pafundësisht kisha e objekti të tyre të kultit. Myslimanët ndërtuan me po aq zell xhami e tyrbe. Ekspansioni fetar qe në plan të parë të tyre, sepse shumica e pushtuesve nuk qenë shtete laikë, por qenë shtete ideologjikë fetarë. Ky ekspansion fetar vazhdon edhe sot me të gjithë format e mënyrat dhe konstatohet lehtësisht nga kushdo, herë si një përpjekje tinëzare e herë e hapur e antishqiptarëve për të përmbysur raportet reale fetare, ashtu si ethshëm po tentojnë të ndryshojnë raportet etnike.
Të mos harrojmë, atë që e bënë në shekuj e mijëvjeçar, po e bëjnë edhe sot qetë-qetë, pa i trazuar askush. Dhe ngushëllohemi, se, po “globalizohemi”, po “evropianizohemi”! Po në cilin shtet fqinj, mund ta kenë bërë dhe mund ta bëjnë shqiptarët, atë që të tjerët po e bëjnë kundër nesh? Në asnjë prej tyre, se edhe pse ato vende e ata qytetarë “globalizohen” e “evropianizohen”,ashtu si ne, po guxove të bësh në vendet e tyre atë që ata bëjnë këtu, ta shkurtojnë gjuhën e t’i presin këmbë e duar!
Të gjithë pushtuesit, me po aq zell sa punuan për të përpunuar mendjet e besimtarëve, punuan edhe në fushën e etnokulturës, duke futur elementë të veshjes, zakoneve, kuzhinës e të gjuhës së tyre. Ndër këta elementë ata si më të rëndësishmin konsideruan emrat e vendeve në gjuhën e tyre, të cilat në planin afatgjatë ishin për ta piramida të vërteta territoriale në brendësi të vendit tonë. Të gjithë e shohin se, edhe sot, këto piramida të vëna prej tyre në kohë pushtimesh, shovinistët po i përdorin si alibi në luftën e ethshme të tyre për të ndryshuar raportet etnike në Shqipëri, me synimin e vetëm për ta kthyer vendin tonë, ashtu si nuk është, në një shtet multietnik.
Po t’u hedhësh një vështrim të gjithë emrave të fshatrave, lagjeve e qyteteve dhe të lumenjve, të parcelave e të ngastrave të tokës, të shumtët janë me ndikime e huazime nga vendet pushtuese fqinje.
Emërvendet e Lindjes, Verilindjes dhe të Veriut janë me prejardhje sllavo-maqedonase-bullgare, të Veriperëndimit me prejardhje malazeze, pjesa bregdetare perëndimore me prejardhje romake, të Jugut e Juglindjes me prejardhje greke.
Në këtë rast nuk kam si qëllim të pasqyrojë vlerat e padiskutueshme shtetformuese të regjimit të Ahmet Zogut, por mbreti Zog ishte ai që bëri tentativën e parë dhe të vetme për t’i shqipëruar të gjithë këto emërvende me prejardhje nga gjuhët dhe ndikimet gjuhësore të pushtuesve. Një përpjekje e tillë nuk u bë as gjatë regjimit të gjatë komunist e as në këto njëzet vite që ne, shqiptarët, i quajmë rëndom vite të tranzicionit.
Ishte mbreti Zog që këtë fenomen nuk e la vetëm si shqetësim qytetar e atdhetar. Në pranverë të vitit 1937 shqetësimi për emrat me ndikime të huaja e të imponuar nga të huajt u ngrit në Parlamentin Shqiptar, i cili votoi për ndryshimin e tyre. Me dekretin e datës 5 maj, Zogu I, Mbret i Shqiptarëve vendosi për ndryshimin e emrave dhe autorizoi qeverinë për të vepruar. Qëllimi i këtij dekreti shprehet qartë në Nenin 1, ku shkruhet: “Autorizohet qeveria për të zëvendësuar me emra të përshtatshëm ato të disa prej qyteteve, katundeve, lagjeve, lumenjve të Mbretërisë, të cilat kanë humbur në kohën e shkeljeve dhe okupacioneve të huaja emrat origjinalë të tyre për të marrë emra të imponuar nga të huajt”.
Në zbatim të ligjit mbi “Ndryshimin e emrave të disa katundeve, qyteteve, lagjeve, lumenjve etj” në të gjithë prefekturat e mbretërisë u ngritën komisione shtetërore, të cilat do të bënin studimin e konvertimin e të gjithë emërvendeve të deriatëhershme. Ndërkohë, në çdo komunë apo bashki u ngritën komisione të tjera vendore. Në krye të komisionit qeveritar ishte Ajet Libohova. Pas 14 muajve pune intensive komisionet shtetërore vendore të komunave, të bashkive dhe të prefekturave të vendit kryen studimet e duhura dhe morën vendimet përkatëse, të cilat ia paraqitën komisionit qendror. Komisioni qendror, në gusht të vitit 1938 ia paraqiti komisionit të posaçëm të qeverisë për miratim. Në përbërje të Këshillit të Ministrave që vendosi për ndërrimin e emrave morën pjesë Faik Shatku-zv.kryeministër e ministër i Drejtësisë (që drejtoi edhe mbledhjen), Ekrem Libohova-ministër i Jashtëm, Musa Juka-ministër i Brendshëm, Kolë Thaçi-ministër i Financave, Abdurrahman Dibra-ministër i Arsimit, Rrok Gera-ministër i Ekonomisë. Siç shihet dy (të dy ministra) nga 6 anëtarët, madje njëri dhe kryetari i këtij komisioni, qenë dibranë.
Në përfundim të shqyrtimit Këshilli i Ministrave me një vendim të posaçëm vendosi që emrat e katundeve, qyteteve, lagjeve e lumenjve të ndryshohen siç do t’i bëjmë të ditura më poshtë. Për ilustrim po marrim disa nga prefekturat, ku ndikimet e huaja kanë qenë më të mëdha e për të cilat pretendimet shoviniste janë akoma më të mëdha. Këto prefektura janë në skajet e kufijve të sotëm shtetëror, por i njëjti fenomen ka ndodhur edhe në të gjithë prefekturat e tjera, edhe pse ata ndodhen në brendësi të vendit.
Le të fillojmë me emrat e vendeve, ku pretendimet shoviniste sllavo-maqedono-bullgare janë ngritur në sistem nëpërmjet shoqatave dhe të partive të tyre antishqiptare të ngritura mbi baza të pretendimeve etnike “të pakicave” të tyre kombëtare.
Prefektura e Dibrës: Nga 153 fshatra (pa nënprefekturën e Burrelit) nuk ndryshuan emrat e 34 fshatrave dhe ndryshuan emrat e 119 fshatrave (80 % e të gjithë fshatrave), si më poshtë: Bellovë-Bardhushe, Cerjan-Kërrabaj, Çetush-Bregasi, Dohoshisht- Hysenaj, Grevë-Grindushë, Ilnicë-Kreshtë, Melan-Miellaj, Pejkë - Bishtore, Pjeçë-Kurrizaj, Pollozhan-Kuqelinë, Rabdishti-Lugina, Rrashnapojë - Rrafshinë, Staravec-Shëngjergj, Tomin-Dëshmoraj, Trepça-Vjeshta, Ushtelenza-Begata, Zagradi-Qytetëza, Zimuri-Dimnori, Hoteshi-Tejdrini, Lishani-Ledhaj, Luznia-Petritaj, Allajbegi-Draguoni, Bllata e Epërme-Burimi i Epër, Bllata e Poshtme-Burimi i Poshtëm, Çernena-Zheshkorja, Dovolani-Lëndina, Grazhdani-Moisiu, Kërçisht i Epër-Gur i Epër, Kërçisht i Poshtëm-Gur i Poshtëm, Kllobçisht-Lisi i Madh, Kovashica-Farkëtorja, Oboku-Bujkaj, Pesjaka-Rranxa, Pocesti-Ujmira, Popinara-Pjeshkorja, Vojnika-Brrakaj, Bahutaj-Mallasi, Bulaçi-Kulaçi, Blliçaj-Shalësi, Borovjani-Përpjekasi, Brest i Epër-Brezi i Epër, Brest i Poshtëm-Brez i Poshtëm, Berzhdani-Karahasanaj, Deshati-Gjylaj, Kishavec-Kishaj, Limjani-Lymaj, Sohodolli-Thatina, Shimshani-Shëmria, Vranjt-Pishaj,Kalla-Kallëza, Sllatina-Floriri, Shumbati-Dushkaj, Venishti-Vëneshta, Ratkaj-Rrathaj, Selishta-Shpatinaj, Bulqiza-Bylmetaj, Dushaj-Njomëza, Vajkal-Vrapkali, Krajka-Krekëza, Lubaleshi-Pjellorja, Safraçani-Tryezgjana, Strikçani-Thatushi, Zerqani-Arta, Boçeva-Kuqlashi, Çereneci-Sukthi, Gjorica e Epër-Bukuroshi i Epër, Gjorica e Poshtme-Bukuroshi i Poshtëm, Homeshi-Skënderaj, Kovashica-Guramira, Mazhica-Kështenjasi, Okshatina-Miroshi, Stushaj-Dushkaja, Topojani-Ura, Borova-Brinjasi, Gjinoveci-Gjinaj,Klenja-Theknore, Sebishti-Trimaj, Strebleva-Shllinëza, Trebisht Çelepi-Treanas i Mesëm, Trebisht i Epër-Treanas i Epër, Trebisht Muçinë-Treanas i Poshtëm, Zabzun-Ushtima, Lejçani-Gurakuqi, Lladomerica-Djegas, Okshtuni-Hoxhëmuglli, Ostren i Madh- Plakasi i Madh, Ostren i Vogël-Plakasi i Vogël, Radoveshi-Ranga, Smolliku-Shkoza, Tërbaçi-Thakas, Tuçepi-Kumbulla, Golevishti-Shpatllasi, Izvira-Bushaj, Sepetova-Gropaj, Mireshi-Miraj etj.
Prefektura e Kosovës (Kukësit):
Për nënprefekturën e Qendrës nga 28 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrat e 9 fshatrave dhe ndryshuan emrat e 19 fshatrave (rreth 70 % e tyre), si më poshtë: Brruti-Thupra, Gostili-Gushtaj, Myçi-Rrasa e Lekës, Dobruca-Ujmira, Peraj-Bardhoshaj, Perollaj-Lugina, Vranishta-Malishta, Zaharishta-Trojëza, Nikoliqi-Nikolaj.
Për në prefekturën e Lumës, nga 76 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan 29 prej tyre dhe ndryshuan emrat e 47 fshatrave (ose 60 % e tyre), si më poshtë: Bardhoc-Bardhoshi, Bela-Bardhaj, Borja-Lulëzimi, Brekinja-Bregina, Cernaleva-Pyllishta, Kollovozi-Kodraj, Kasharishta-Kepaj, Novosej-Katund i Ri, Oreshka-Rreshka, Orgjosta-Burimaj, Shishtaveci-Fushaj, Zapodi-Pikllimaj, Bushtrica-Ranishte, Kllasi-Kalisi, Ploshtani-Plotaj, Radomira-Bukuroshi.
Për nënprefekturën e Malësisë së Gjakovës, nga 145 fshatra gjithsej nuk ndërruan emër 41 prej tyre dhe i ndërruan emrat 104 fshatra (70 % e tyre), si më poshtë: Myhejani-Mehaj, Vladi-Fusha, Leniçi-Lendishti, Zharka-Brezdaja, Bratoshnica -Vllaznija, Koçanaj-Kallishta, Tepla-Pla, Peraj-Bjeshka, Raja-Shkambi, Dushaj-Dushkaja, Dojane-Kuvendi, Resuj-Rreth Uji, Viliq-Leka i Zi, Radogosh-Dëshira, Visoç-Sukthi, Vatoc Vidric-Fangu i Vogël etj.etj.
Prefektura e Elbasanit: Nga 180 fshatra, nuk ndryshuan emrat e tyre 92 fshatra dhe i ndryshuan 88 fshatra, pra, rreth 50 % e tyre, si më poshtë: Bradasheshi-Bregsheshi, Godoleshi-Pemëza, Jagodina-Oriza, Jateshi-Trashi, Karakullaku-Mbikusha, Kozani-Edhëza, Kuqani-Arrasi, Meliza-Mbleta, Murriqani-Uriqaj, Petreshi-Gjurmasi, Reçani-Lisaj, Shushica-Rraza, Martaneshi-Kaptina, Fenarsi-Flaka, Kostenja-Gështenja, Zdrajsha-Muzhagja, Biçakaj-Briskaj, Broshka-Shkumiza, Kajani-Shkëmbi, Budini-Bletëza, Dushkani-Dushkaja, Koçani-Koçaj, Isufmuçani-Muçani, Terbsaçi-Rrushnaja, Viskiqi-Vendkeqi, Babja-Shulorja, Dragostunja-Melqiza, Gizaveshi-Lajthiza, Hotolishti-Balldrethi, Kokreva-Kokrraj, Letmi-Verasi, Vulçani-Gjemthi, Bezeshta-Qyteta, Oraka-Uraka, Rashtani-Ballkuqi, Raica-Suta, Somotina-Bardhaj, Skroska-Shtresa, Straniku-Shqiponja, Vehçani-Shpatza, Jeronishti-Lana, Zavalina-Maskartha, Bejliku-Prona, Bizhdeni-Dafinëza, Gostima-Ujza, Shtermeni-Shkozet, Serica-Verriza, Terepsenishti-Bliza etj. etj.
Vazhdojmë me emërvendet e Juglindjes, tek të cilat konstatohen ndikime maqedone e greke.
Prefektura e Korçës:
Nga 137 fshatra gjithsej nuk ndryshuan emrat e 35 fshatrave dhe ndryshuan emrat e 102 fshatrave (ose 75% e tyre), si më poshtë: Barçi-Bardhi, Belartoja-Mesi, Biranji-Niraj, Boboshtica-Manëza, Bellovoda-Ujë i Bardhë, Bulgareci-Arbëri, Çiflik Shemoll-Fushëkuqi, Dersniku-Lakthi, Dishnica-Mullias, Drenova-Thanëza, Dvorani-Kurtaj, Kamenica-Mulçija, Orman Çiflik-Gjashtë Dëshmorët, Polena-Pullazi, Porodina-Rushaj, Pulaha-Pulaj, Ravoniku-Rafshaj, Rembosi-Drithas, Vashtemija-Vashëza, Vinçani-Vinjolli, Voskopi-Vreshtëza, Nikolica-Nikaj, Sinica-Mollëza, Kolaneci-Kalaji, Liboniku-Shelgasi, Pirku-Prika, Plovishti-Plepaj, Pocesta-Prita, Vloçishti-Reza, Zvirina-Burimasi, Brozdoveci-Degaj, Peshtani-Brinjari, Rosoveri-Rosaj, Toroveci-Koroziu, Varvara-Varrëza, Vrepcka-Harabeli, Xerja-Kryebardha, Doberçani-Shkrepaj, Copeli-Kopshti, Moglica-Liresi, Zemblaku-Zembraj, Podgorija-Temali, Zvezda-Gelqerasi, Posteci-Shen Pali, Gjergjevica-Gjergjaj, Kushova-Pishaj, Lozhani-Vreshtari, Osoje-Bredhasi, Tresova-Hijëza, Grabocka-Kueba, Leshnje-Lathias, Lubonja-Dashasi, Panariti-Dashamiri, Stratoberdha-Ushtriza, Treska-Arishta, Trebicka-Tribigasi etj. etj.
Tani vijojmë me Jugun e Shqipërisë, ku hasen ndikime greke.
Nënprefektura e Leskovikut: Nga 32 fshatra, nuk i ndryshuan emrat e mëparshëm 12 prej tyre, ndërsa i ndryshuan emrat 20 fshatra, si: Cercka-Bukëz, Çarshova-Mazaraku, Hosecka-Shpati, Leshova-Ripas, Pobickë-Vashëza, Postenan-Morriza, Radanj-Rradha, Radat-Rrodhëza, Rodohova-Punmira, Sarandopori-Vehaj, Vrepcka-Pjeshkëza, Izgar-Shkoza, Kovaçisht-Farkaj, Kreshova-Dardhas, Melani-At Stathaj, Mbreshtani-Breshta, Toranik-Ahishta, Zguraleci-Guraleci.
Nënprefektura e Kolonjës:Nga 50 fshatra gjithsej, 22 fshatra nuk i ndryshuan emrat, ndërsa 28 fshatra i ndryshuan emrat e mëparshëm, si: Bejkova-Bujarasi, Borova-Pishaj, Gostivishti-Rrushkaj, Kodra-Kreshniku,Mesiçka-Mshikza, Psari-Peshkasi,Rehova-Bubullina, Vodica-Shenkolli, Zharkanji-Zezaka, Gozhdarazhde-Çmershi, Kamniku-Gurishtë, Leshnja-Lajthia, Radimishti-Gurëza, Bezhani- Grykaj, Koseli-Kedhasi, Skorovoti-Shendelli, Mileci-Kroj i Madh, Lencka-Gurë i Bardhë, Orgocka-Pendari, Selinicë e Pishës-Pyllasi.
Prefektura e Gjirokastrës:
Në komunën e Qendrës, nga 80 fshatra, nuk ndryshojnë emër vetëm 22 fshatra dhe e ndryshojnë emrin 58 fshatra (75 % e gjithë fshatrave), si më poshtë: Derviçan-Kukel,Dhoksat-dushka, Dhuvjan-Pronjat, Frashtan-Arbëri, Goranxi-Gur i Zi, Gorice-Bregu, Grapshi-Gravë, Hashova-Drague, Kakozi-Miraj, Nokova-Visi, Palokastra-Kështjella, Sofratika-Shufrati, Saraqinishta-Gjerni, Tranoshishta-Trandaj, Vanista-Vëneshta, Cepuna-Çepaj, Zhulat-Shulaj, Dropull-Fusha e Drinit, Deshnica-Dërrasa, Hoshtova-Kodra, Nivani-Nënmali, Sheperi-Sipër, Topova-Lajthiza, Konispoli-Çamëria, Çuçat-Cuca, Aligat-Trilagje, Dishat-Vishëza, Ninat-Nënëza, Perdhihor-Fëllenza, Çiflik-Fushaj, Grave-Lajthizë, Grazhdan-Drizë, Kakat-Kalaj, Kullurice-Kulperi, Qeburja-Rinia, Soponiku-Botkuqi, Zmineci-Dimnori, Theollogo-Rapëza, Vagalati-Vlaga, Vrina-Vrima.
Nënprefektura e Delvinës:
Nga 41 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrat 3 fshatra dhe i ndryshuan emrat 38 fshatra, si më poshtë:Brailat-Brrylaj, Kokodhiq-Merinoti, Kardhikaq-Kërthias, Kalase-Rebesh, Karakaxh-Pemza, Kopaçe-Ferras, Kongoc-Kungaj, Lefterhor-Liria, Mavropulli-Zezar, Mesopotam i Poshtëm-Meslumaj i Poshtëm, Mesopotam i Sipërm-Meslumaj i Sipërm, Palavli-Pallati, Senica-Kullosaj, Vergo-Purteka, Dhrovjani i Sipërm-Kastrioti i Sipërm, Dhrovjani i Poshtëm-Kastrioti i Poshtëm, Leshnica e Sipërme-Lajthiza e Sipërme, Leshnica e Poshtme-Lajthiza e Poshtme, Çerkovica-Rrethina, Valahove-Vllazeri, Ardhosova-Ardhas, Dhivri-Dibri, Ymer Efendi-Omertaj etj.
Nënprefektura e Tepelenës: nga 54 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrin e mëparshëm 18 fshatra dhe 36 fshatra (60 % e tyre) e ndryshuan emrin e mëparshëm, si më poshtë: Breçishta-Fatosi, Berça-Grykëza, Hormova-Hardhija, Kashishta-Zallishta, Labovë e Madhe-Laborë e Madhe, Labovë e Vogël-Laborë e Vogël, Memaliaj-Sharkaj, Mexhgorani-Merguraj, Peshtani-Qyteza, Veliqoti-Veliaj, Kalivaçi-Donije, Kamshishti-Mesari, Koshtani-Gershtanizi, Levani-Luani, Qesarati-Qeshaj, Lapmartallozi-Qafëza, Mahmut Gjinaj-Gjinaj, Matoha Sanaj-Mataj, Salarija-Shpati, Gllava-Çukëza, Zvori-Burimi, Komari-Kodrina, Maricaj-Merjani, Rabije-Lisi, Selcka-Kopshtina, Zhabotika-Majasi etj.
Prefektura e Beratit: Nga 137 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrat e 84 fshatrave dhe ndryshuan emrat e 53 fshatrave, si më poshtë: Bistovica-Kështjellëz, Dobroniku-Bukuranje, Gjoroveni-Mali Plak, Kulalakut-Lahut, Mbolan-Bajames, Uznova-Fushgjata, Velobishti-Defrimi, Vetoniku-Dardhanj, Kuçova-Vajguri, Qereshniku-Qershajn, Çoragjaf-Qafaj, Plashnik-Kreshnik, Drenovica-Drithas, Sllanica-Shenjas, Velmishti-Fatmiri, Malishova-Karaflanj, Poliçani-Rosanjë, Hallvaxha-Kodras, Polozhani-Pëllumbas, Skrevani-Shkrepaj, Vokopola-Kryegregas etj.
Prefektura e Vlorës:
Nënprefektura e Himarës: nga 7 fshatra, nuk ndryshuan emrat 4 prej tyre dhe i ndryshuan emrat 3 fshatra, si më poshtë: Qiparo-Gjinovleshi, Dhërmi-Gjolekaj, Vuno-Malaj, ndërsa Himara, Palasa, Kudhësi dhe Piluri nuk ndryshuan nga forma e parë.
Nënprefektura e Vlorës: Nga 91 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrat për 56 fshatra dhe ndryshuan emrat e 35 fshatrave si më poshtë:Tophana-Lagjja e Flamurit, Varosh-Kaçanik, Drashovicë-Drangaj, Kropisht-Fjerza, Movrovë-Fitorja, Budina-Verri, Golimbas-Pellambas, Ploça-Amantina, Sevaster-Kunorë, Velçe-Shpellaj, Brataj-Shkambi i Kuq, Gumenicë-Bigaj, Vranishtë-Zallishtë, Ramicë-Ramaj, Smokthinë-Zhgabaj, Brusja-Limaj, Gerneci-Arza, Karbunari-Thengjillas, Treshovë-Kështjellë, Bestrovë-Plepaj, Hoshtimë-Ushtimë, Kerkove-Shkrepaj, Zvernec-Rrethujëza, Bunavi-Verore, Aliban-Aliasi, Grabian-Gropaj, Novoselë-Katund i Ri, Sofratinë-Sopi.
Nënprefektura e Sarandës:
Nga 24 fshatra gjithsej, nuk ndryshuan emrat e 10 fshatrave dhe ndryshuan emrat e 14 fshatrave (60 % e fshatrave), si më poshtë: Saranda-Zogaj, Metoq-Metaj, Trembull-Tremburi, Gjiashte-Gjashte, Karalibaj-Likaj, Kalive Shushi-Sheshi, Bredan-Brija, Çaush-Rreshteri, Vermero-Kalina, Çiflik Vana-Vena, Ksamili-Mulliri, Hundecovë-Hundaj.
Emrat e këtyre njësive vendore të marra në analizë kishin ndikimet më të mëdha dhe pësuan ndryshime dërrmuese. Nga gjithsej 1233 fshatra, nuk i ndryshuan emrat e mëparshëm vetëm 471 fshatra, ndërsa 762 fshatra ( 62 % e totalit) i ndryshuan emrat e mëparshëm.
Por kemi dhe nënprefektura, ku ndikimet qenë më të vogla dhe për rrjedhojë edhe ndryshimet pati fare pak. Këto nënprefektura në brendësi të vendit dhe në periferi pothuajse nuk kanë rënë nën pushtim ndaj dhe kanë pasur dhe ndikime të më pakta.
Nënprefektura e Burrelit: Nga 164 fshatra gjithsej ( se atëherë Burreli kishte në juridiksion edhe fshatrat komunave Lurë dhe Selishtë, si dhe disa fshatra të Mirditës) ndryshimi përmbajtësore pësuan vetëm 10 fshatra, si: Bishkashi-Pishkashi, Klosi-Dullinjasi, Bejni-Shkreptima, Derjani-Derëgjani, Boshiqi-Krismajt, Kome-Këmbaj, Midha-Millëz, Karica-Karriza, Fsheti-Fshati, Shlliu-Shenllija.
Nënprefektura e Mirditës: Nga 45 fshatra gjithsej asnjërit nuk i ndryshoi emri. Nënprefektura e Pukës:Nga 50 fshatra gjithsej, ndryshuan formën e parë vetëm dy fshatra: Spas -Shpëtimi dhe Vau i Spasit-Vau i Shpëtimit. Nënprefektura e Lezhës: Nga 83 fshatra gjithsej, ndryshoi emri i vetëm një fshati: Krajmi-Skaj.
Nënprefektura e Malësisë së Madhe: Nga 94 fshatra gjithsej, vetëm 14 fshatra morën emër të ri, si: Dobre-Nënkodër, Potgore-Rranxë, Bogiq-Trojë, Kamice-Vau, Llazan-Vneshtë, Zhupa-Tregu, Okol-Rrethi, Stare-Katund i Vjetër, Goraj-Malishtë, Gradec-Qytezë, Bratosh-Vllaznia, Rahovica-Kodra, Vermoshi-Orajt, Vrata-Grykë.
Nga 436 fshatra të këtyre 5 nënprefekturave morën emra të rinj vetëm 27 fshatra, ndërsa 409 fshatra ruajtën emrat e mëparshëm. Pra, ndryshuan emrat e mëparshëm vetëm 7 % e fshatrave të tyre.
Siç e konstatoni për disa fshatra bëhet shqiptimi i drejtpërdrejt i emrit të huaj në shqip. Sigurisht, kur përkthimi i drejtpërdrejt na jep një emër jo fort të këndshëm e të dëshirueshëm, duhet menduar për të gjetur një formë tjetër më të pranueshme. Disa fshatra të tjerë i morën emrat e rinj duke pasur parasysh pamjen fizike të tyre, relievin dhe pozicionin gjeografik, si p.sh. Pishaj, Kërrabaj, Bregasi, Kreshta, Rrafshorja, Bishtorja, Kurrizaj, Lëndina, Lisi i Madh, Lisi, Shkoza, Gropaj, Lugina, Kodraj, Bregorja, Shkambi, Shpatinaj, Shpati, Zallishta, Verriza, Pishaj, Driza, Shkrepaj, Dimnori, Hijëza, Qyteza,Lajthia, Fushgjata, Mali Plak, Qafaj, Kodras, Verri, Shkamb i Kuq, Plepaj, Shkoza, Ahishta, Pyllasi etj.. Të tjerë fshatra i morën emrat e rinj duke pasur parasysh vlerat prodhuese të fshatit, si p.sh. Pjellorja, Burimi, Thatina, Thatushi, Kumbulla, Gështenja, Kështenja, Vreshtëza, Vëneshta, Kullosaj, Kopshti, Kungaj, Bajamas, Drithas, Arza, Pjeshkëza, Dardhas, Hardhija etj. Të tjerë duke pasur parasysh vlerat etiko –qytetare të atyre fshatrave dhe të banorëve të tyre, si p.sh. Shqiponja, Trimaj, Tryezëgjana, Dashamiri, Dëshira, Dafinëza, Ushtima, Ujmira, Bukuranje, Vashëza, Defrimi, Morrina, Pellambas, Lagjeja e Flamurit, Fitojra,Kreshniku, Kështjellë, Verore, Bukëz, Punmira, Rrodhëza, Mshkiza, Pendari etj. Sigurisht, në të gjithë këtë mori emrash ka edhe gjetje jo të përshtatshme, si p.sh. Bukuroshi, Floriri, Bukuroshi i Epër e Bukuroshi i Poshtëm, Miroshi, Thëllenza, Miraj, Vashëza, Defrimi, Morrina, Mshkiza, Punmira, Rrodhëza, Rreshteri, apo Kastriot i Poshtëm dhe Kastriot i Epër në Gjirokastër, kur ishte dhe u listua përsëri fshati Kastriot i Dibrës etj. Mangësi të tilla janë të pashmangshme, por të korrigjueshme. Megjithatë kjo ishte një punë shkencore e vërtetë e serioze, që duhet konsideruar si bazë nisje. Ndaj, pikërisht këtu duhet të nis edhe starti i sotëm.
Të gjithë ata shtete e kombe që janë patriotë të mëdhenj për vendin e tyre janë në ballë të zhvillimit, mirëqenies e të politikës botërore. Ndaj, mendojmë se ka ardhur koha që kjo punë shkencore e nisur në kohën e mbretërisë së Zogut të zyrtarizohet edhe një herë nga qeveria e sotme shqiptare. Dhe jo vetëm të lihet në letër, por të zbatohet me rreptësi. Ky do të ishte fillimi i të folmes shqip nga shqiptarët.
*Publicist, historian.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
"Shëngjergji" (Pogradec)
Me njëzet e tre të prillit të vjetër vinte në fshat Shëngjergji trim (hej! na faltë njerëzinë e bagëtine)! kaluar mbi kalë të bardhë.
Mbi kalë të bardlië, se ashtu e kanë trimat.
E ç'gaz i madh ish, ç'gaz i madh ish në fshatin tonë, asaj dite!
—Gau! — këtu, një dyfek me çark, që mbushej nga gryka.
—Bum-bum! — aty, një dogra e një martinë me barut të egër.
—Bamb! përtej, një manxër, nga ata të rinjtë.
E kujt s'i kish dhënë zoti as manxer të zjarrit, as martinë a dogra, as dyfek me çark, dilte me ndonjë copë kobure, majë çatisë, edhe shgedau - ia shkrepte për shëndetn' e Shëngjergjit trim.
Po fjala është se nuk mbetej asnjëri për turp, pa shkrehur, përpara Shëngjergjit e përpara njerëzisë.
Jo vetem të mëdhenjtë po edhe ne vegjëlia. Se gjer të na vinte radha për dyfek e për kobure, ne zbraznim pllofka pe shtogu, që pukisnin fort.
— E pse kaq zhurme e gaz? - më pyesni ju, o të mirë.
— E qysh mos ish zhurme e gaz kur asaj dite kjo botë hidhte tej gunën e dimrit edhe vishej me të verës? Kur gjithë pemët binin me lule, kur gjithë dheu bleronte e mbushej pllaja me shqerra të bardha?
Asaj dite të bekuar që e gezonte barabar si turku e kauri, njerëzia nxirrnin plisa me bar nga lëndinat e i vinte ne pragu i derës, odë me odë, që, kur hyn, të shkelë më të njomë e të mbetet gjithmonë i ri. Ne pragu i sipërm e më të dy anët e derës vinin degë të çelura. E çdo njeri i madh e i vogël, duhej të mbante një lule a një gjë të gjelbër në dorë. Sa për ne të miturit, ne ngjishnim breza prej kulpre në mes, vinim kurora të gjelbra mbi krye e mbanim ndonjë degë në dorë.
Njerëzit si njerëzit, po edhe sendet e shtëpisë edhe bagëtia duhej të gëzoheshin me një gjë të gjelbër. Ja aty, ftiret të lidhur me kungull të egër, ja kadet me kulpra, ja magjet anagjora, ja lopët e dhitë me brirë të stolisur me lule e fletë...
Edhe kësilloj, të veshur e të ngjeshur me të gjelbër, njerëzia vinte e peshohej në kandar, të varur në ndonjë degë peme. E rrinte ky njeriu, burrë qoftë, grua qoftë, i varur gjersa i gjendej oka, sa ne femija nisnim britmën tonë:
Mbani mish të pjekurë,
Në kaci të djegurë.
Ai që dilte me okët plot, mirë, po ai që dilte me gjysmë e me çerek, bëhej evgjit edhe i thërrisnim gjithe asaj dite:
— Evgjit! — ev-gjit! ev-gjit!
Ditën e Shëngjergjit dilte bota në gështenja, burra gra e fëmije bashkë, togje-togje, e hidhte ndonjë litar në degë të njomë për t'u kolovitur. E kur kolovitej, mbante mbi krye një degë pemë e një gur, që të ish gjithmone i gjelbër si dega, i fortë si guri.
Kush s'mundte e s'dilte ne geshtenja, e hidhte litarë në ndonjë pemë të kopshteve edhe atje vau-viu! disa të kolovitura. Po ne geshtenja a në kopshtë a kudo qoftë, pleq e të rinj, lonin valle e kendonin kengen e lashte:
Dola ditën e Shëngjergjit,
Me renke sumbull e jelekut,
Ma gjetke i bir' i grekut.
- Or' i bir' i grekut,
Nem sumbllen jelekut.
- Sumbullen jelekut
la vura plumb dyfekut.
Gratë s'kish mot që të mos ia krisnin edhe ato, veçan këngës edhe valles, për të qeshur botën:
Hipa maje malit-o,
Sar-Janin-o, Janin-o.
Pashë, moj, korçarkat-o;
Moj, ato qibarkat-o;
Pash tushemishtarkat-o,
Ato sypalarat-ol
Lonin pastaj shaqiluar gau-giu! duke u vërtitur gjer u merreshin mendtë e shkelnin si rosa të pira, sa shkulej bota se qeshuri.
Asaj dite barinjtë i varin zile e këmborë tufës edhe pastaj hynë në mes edhe gau! zbrazën dyfeqe. Ata zbraz e këto zile e këmbore bëj dengër-dengër, se trembej bagëtia e hidhej përpjetë.
- Përse këto dyfeqe! - kini për të pyetur ju, o të mirë.
- Që t'i prishet magjia bagëtisë e t'i largohen të ligat.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Tradita e zakone Cila bimë duhet dhe nuk duhet të ndodhet në dhomën e çiftit të ri Bima luleberonja (Ilex aquifolium), e cila ndryshe në popull njihet edhe me emrat ashe, dushk i egër, lar i egër etj, si dhe bimët lule Shëngjergji (Convallaria maialis ) dhe begoneja, nuk bën të ndodhen në dhomën e çiftit të ri. Lule Shëngjergji është bimë helmuese. Lule Shëngjergji |
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Bestytni dhe tradita shqiptare per perdorimin e disa frutave
Bimët
Asarum europaeum është një bimë që në gjuhën tonë quhet kopedan, bartlyeni, helmetun etj. Kryesisht përdoret si "bar Shëngjergji". Në Marec, lidhur me këtë bimë, ekziston bestytnia se kjo bimë mbron nga qeniet e këqija. Ja si është tregimi në origjinal:
"Dy shtriga ishin kan'nisë me hangër ni fmi. Kur hynë n'aborr, hetuen se kalit i kish pas met n'thunër do helmetun. Si e panë kit bari ikën, se ku ka helmetun nuk muj'bajnë keq."
Gështenja, ndryshe në popull quhet kshtajë, kështajë. Arbreshët e Zarës e quajnë maron. Në rrethin e Strugës është zakon që natën, kur të hyjë dhëndëri, në darkën e parë me nusen, përveç ushqimeve tjera, të ketë edhe 7-8 kokrra gështenja të ziera a të pjekura. Nëse nusja nuk bën fëmijë, atëherë ajo zgjohet te ndonjë gështenjë dhe lutet për të qenë fertile. Ndërsa për ditën e Shëngjergjit dilet në pyll në të ashtuquajturat "panagjire të gështenjave" në shenjë gëzimi për ditët e bukura pranverore dhe me dëshira për verë të frytshme.
Qershija, nuk bën të prehet ngase në këtë botë paska ardhur me njëqind besa. Ajo bën me u përdorë vetëm për urë dhe vig, për shpi kurrë. Kjo bindje ekziston në Llap, ndërsa në Tepelenë, ditën e vitit të ri dhe në ditën e ujit të bekuar, hidheshin në zjarr bisqet, copat e shkopinjtë e qershisë, ndërsa hiri i tyre hidhet më pastaj në vreshta.
Thana - Në shumë vise besohet se thana është bimë e mallkuar nga ana e Profetit, ngase e ka penguar atë përderisa ai kishte tentuar të ikte nga çyfarrët. Ai i kishte thënë thanës: e para lulofsh, e mrama i piqsh, dru kurrë mos u bofsh!.
Në rrethin e Strugës dhe Kërçovës për Ditën e verës (14 mars), në hyrje të shtëpive dhe kasolleve të bagëtisë vihen rrema thanash. Në mëngjes herët, të nesërmen i pari që zgjohet nga gjumi, i merr rremat e thanës dhe me to zgjonë nga gjumi anëtarët tjerë, duke filluar nga më i riu i familjes, dhe duke uruar "si thana qi asht e fortë ashtu tëi t'jesh i fortë, si thana qi ka shpërthy, ashtou tëi shpërthejsh". E tëra kjo bëhet që anëtarët e familjes vitin e ardhshëm të jenë më të shëndetshëm, më të fortë dhe fatlumë.
Ftoi, Në shumë vende të Kosovës natën e Shëngjergjit dredhin penj të bardhë e të kuq, i lënë tërë natën në degë të ftoit ose edhe të kaçës, të nesërmen i marrin dhe ua vëjnë djemve dhe vajzave në qafë, ngase e kuqja dhe e bardha simbolizojnë shëndetin.
Daucus carota L. Bimë e cila në gjuhën shqipe quhet karotë, në disa vende të banuara me shqiptarë quhet edhe lulenjerëzie, luleperde, lulemarrje, lule e marrës, lulebereçeti, luleturpi etj. Emërtimi i kësaj bime vjen nga bestytnia duke u bazuar në pjesën qendrore të lules e cila është me ngjyrë të zezë dhe e cila "dikur o kanë ma e madhe e tash o zvoglue shum, se ka hupë marrja te njerzija, tue hup kto, hupë edhe t'zezt e lulës".
Ahun s'e vret 'reja
Ahu, në Llap e preferojnë si mriz hijen e ahut, sepse ekziston bindja se "e ka hijen e shndoshë dhe ahin nuk e vret reja".
Fiku, është interesante se në Myzeqe, në ditën e lehonisë, gruaja që nuk kishte gji shkonte bashkë me një shoqe me fëmijë, te një fik. Gruaja lehonë kapte degën e fikut ndërsa shoqja e pyeste: Çfarë tund? Lehona përgjigjej: "Un tund fikun, fiku tund dheun, dheu tund detin, deti bie bulmetin (qumështin e gjiut).
Frashëri, Shumëkund besohej se frashëri ka fuqi magjike për të absorbuar shikimin "e syrit të keq", prandaj nga ky dru u bënin fëmijëve krahosha apo m'syshe që u vareshin me dyll në flokë. Po për të njëjtin qëllim edhe zgjedhat i bënin nga i njëjti dru.
Shpendra, shumëkund quhet edhe shpinël, kukuretë, kukuraqe, kukurek, taçe, kolonec, vuzhë, verboz, shpendve, etj. Në anën e Strugës Ditën e verës fëmijët dalin në fushë për të mbledhur lule dhe shpendra. Luleve u marrin erë, kurse shpendrat i përdorin për t'i fërkuar sytë, që t'i kenë të shëndoshë, meqë besohet se kjo barishte i mbron ato.
Në Kosovë fëmijët sjellin nga fusha përplot buqete të shpendrës dhe i stolisin shtëpitë dhe oborret në shenjë gëzimi për kthimin e ditëve të nxehta dhe të gjelbërimit.
Arra, në shumë vende besohet se nuk është mirë të mbillet, ngase kur bëhet e gjerë sa koka e atij që e mbolli, ai vdes. Në Llap besohej se "nder arrë nuk asht mirë me flejt, as me nejtë e as bunar ngat saj me ba. Edhe në rrethin e Kërçovës ekzistojnë bestytnitë që i përkasin anës dhe ato zakonisht i mbjellin pleqtë ngase nji i ri nouk bon ta mjelli, se kour të rreitet arra e të trashët sa qafa e atij qi e ka mjellë, qatherë vdes ai". Ka gjasa që këtë bestytni ta kenë përhapur maqedonët dhe serbët, ngase ata vet e mbjellin me dorën e tyre. Përndryshe arsyeja do të ishte ngase arra në njëfarë mënyre është "pompë natyrore" dhe nga thellësitë e mëdha e thith ujin. Kështuqë në kohën e thatësirës, vendi ku ndodhet bima e arrës ka lagështi natyrore. Këtë e dijnë popujt tjerë.
Në Myzeqe, me gjethet e njoma të arrës shtronin dyshek që t'i largonin të ligat nga trupi dhe të jenë të shëndetshëm e ta kalojnë verën si gjethja e arrës. Këtë e bënin në muajin maj.
Molla, edhe me mollën lidhen mjaft bestytni. Njëra nga do është molla e dasmës. Merrej molla në shtëpi të nuses dhe bartej gjer në shtëpi të dhëndërit. Në oborrin e tij hudhej, dhe ai që do ta kapte atë mollë, mendohej se do ta përcjellte fati e lumturia. Në kaptell të djepit gdhendeshin molla, qershia e frutat tjera, të cilat kishin domethëniet magjike që tregonin se fmija t'jetë i shnoshë si molla, i hjeshëm si kukrra e çurshisë, ndërsa të njëjtat motive mund t'i hasnim edhe te arkat e nuseve, që ato të kenë sa ma shum thmi t'shnoshë e t'hieshëm si pem't. Në Myzeqe të vdekurit i viheshin mollë ndër duar që t'ua japë fëmijëve që e presin në të andejshmën kur të vejë. Rëndom mollët i jepte një nënë zemërdjegur që i kanë vdekur fëmijët e saj, e cila vajton me zë dhe e porositë që t'ua japë fëmijëve të saj në atë botë.
Neottia nidus-avis Rich, në gjuhën shqipe quhet neoti, bar'ethç, ethç, ethc, ethacak, hethacak etj. Nga emertimi shihet se në shumë vende besohet se nëse i jipet bagëtisë kjo bimë për Shëngjergj, i shtin gjanë të ethën çpejt. Borziloku, ndryshe quhet edhe vasilikon, fesligen selfen, sefian, sefergjen, busule, lul'bojsilek, fesilgjen etj. Në Myzeqe besohej dhe ishte zakon që pasi të rregullohej i vdekuri, i vihej nën krye jasteku i mbushur me borzilok që të pushonte me erën e këndshme të kësaj bime. Pas disa ditësh rrobet e të vdekurit laheshin dhe pastaj spërkateshin me ujë borziloku.
Në ditën që, për së dyti, martohej burri ose gruaja, e spërkaste varrin e ish partnerit me ujë borziloku që të mos dëshpërohej për martesën që po e bënte i shoqi ose e shoqja.
Ulliri, E ka hijen e Zotit, e nuk bahet lugjat. Në Myzeqe besonin se ulliri është pemë e bekuar nga perëndia ngase jep vajin për ushqim dhe krezm (vaj i shenjtë). Dega e ullirit futej në varr të njeriut, të mos bëhej kokuth (lugjat), ngase pranë e ka hijen e zotit, që lufton ngjalljen për kokuth. Në Berat, për ditën e Shëngjergjit nëpër shtëpi e kasolle të bagëtisë vënin degë ulliri.
Ononis spinoza L, kalmuthi. Ndryshe quhej edhe nevestër, ferribujkë, lamuth, caboketh, therranuse, ferrënuskë, gjuhënuse, therrë (thue) mace, barlugati, cronikth, etj. Rrënja e kësaj bime vendosej mbi derën e shtëpisë, ngase besohej se mbron për mos me hi lugati. Gjembi i bimës qepej nëpër tesha që baheshin përçdo ditë - shko ku t'duesh, se s'ki frigë ma pej lugati. Kjo bestytni ishte më dominuese në Klinë dhe rrethinë.
Kumbulla, në rrethin e Kërçovës, të Llapit dhe në disa vende të tjera, besohet se nëse femra e han frutin "binjak" të kumbullës lind fëmijë binjakë.
Shega, te shqiptarët e Çamërisë vjehrra ia jipte nuses një kokërr shege, të ndarë në katër pjesë, të cilat nusja i përplaste me forcë në mur, që kokrrat të shpërndaheshin. Të pranishmit atëherë uronin: "Të jesh e plotë si
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Shikoni c'kane bere greket me popullsine qe historikisht ka qene shqipfolese.Greqia ka perdorur metoda te sterholluara per asimilim dhe ka perdorur politikat e saj te zhdukjes nga faqja e dheut te cdo gjurme jo greke sipas tyre.
Sot ata nuk njohin asnje pakice ne perberje te popullsise se tyre.
Sa ironike duket fakti ne nje kohe kur ky shtet ka pakica turke,bullgare,rome,vllehe,maqedonase dhe shqiptare brenda territorit te saj.
Ajo ka luajtur dhe luan politike ekspansioniste te inspiruar nga "kisha" ekstremiste ultra nacionalshoviniste ortodokse greke si dhe nga fanatizmi obskurantist bizantin paramesjetar kur behet fjale per fqinjet e saj ndersa per vete perdor metodat mesjetare ndaj popullsive per asimilim apo eliminim.Gjykoni vete duke lexuar deklaraten e meposhteme:
Kumundero
Në një dokument të ministrit të jashtëm të Greqisë, Kumundero, të vitit 1881, dërguar Mbretërisë gjermane për ndihmë, ndër të tjera, thuhet se “edhe pas pesëdhjetë vitesh të shtetit të pavarur grek, një pjesë e madhe e popullsisë në More, që është shumë e njësishme etnikisht, nuk heq dorë prej qënësisë së saj shqiptare”. Më tej ai vëren se “edhe në vetë Athinën, ashtu si në More (Peloponez), mbi 70 mijë vetë flasin vetëm gjuhën shqipe, pa ditur asnjë fjalë greqisht”, duke pohuar më tej se “është fjala për një etnicitet homogjen që i tillë njihet sëpaku për dhjetë shekuj në këtë hapësirë të lartpërmendur”.
Sot ata nuk njohin asnje pakice ne perberje te popullsise se tyre.
Sa ironike duket fakti ne nje kohe kur ky shtet ka pakica turke,bullgare,rome,vllehe,maqedonase dhe shqiptare brenda territorit te saj.
Ajo ka luajtur dhe luan politike ekspansioniste te inspiruar nga "kisha" ekstremiste ultra nacionalshoviniste ortodokse greke si dhe nga fanatizmi obskurantist bizantin paramesjetar kur behet fjale per fqinjet e saj ndersa per vete perdor metodat mesjetare ndaj popullsive per asimilim apo eliminim.Gjykoni vete duke lexuar deklaraten e meposhteme:
Kumundero
Në një dokument të ministrit të jashtëm të Greqisë, Kumundero, të vitit 1881, dërguar Mbretërisë gjermane për ndihmë, ndër të tjera, thuhet se “edhe pas pesëdhjetë vitesh të shtetit të pavarur grek, një pjesë e madhe e popullsisë në More, që është shumë e njësishme etnikisht, nuk heq dorë prej qënësisë së saj shqiptare”. Më tej ai vëren se “edhe në vetë Athinën, ashtu si në More (Peloponez), mbi 70 mijë vetë flasin vetëm gjuhën shqipe, pa ditur asnjë fjalë greqisht”, duke pohuar më tej se “është fjala për një etnicitet homogjen që i tillë njihet sëpaku për dhjetë shekuj në këtë hapësirë të lartpërmendur”.
Dimitrov Xhunga- 100
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Riza Tefik Dibrani, filozof i madh turk me prejardhje shqiptare
Në gjurmë të personaliteteve historike, intelektuale dhe kombëtare që do t’i bënin nderë “Enciklopedisë së Maqedonisë shqiptare”, projekti i së cilës është nisur për t’u bërë, një referencë fjalëpakët e Fan Nolit përposhtë idesë së tij për ngritjen e një akademie shqiptare, gjeta dhe emrin e Riza Tefik Dibranit, të cilin Noli e kish shënuar ndër anëtarët e parë të saj, kur të bëhej.
Riza Tefik Dibrani, një emër i njohur për brezin e rilindësve tanë na Stamboll, po ende i panjohur, apo i pakujtuar ndër shqiptarë krahas emrave të këtij brezi, në Turqi njihet si një ndër filozofët e mëdhenj, poet (bektashian), publicist dhe përkthyes brilant, i dengut të Nolit, i Omer Khajamit në turqisht dhe autor i një sërë veprash origjinale ose të përkthyera mbi filozofinë.
Tek punoja për të gjetur të shkruara shqiptare mbi këtë emër, në vëllimin “DIBRA DHE ETNOKULTURA E SAJ”, VËLLIMI II,1995,gjeta ca faqe ku i bëhej një portret biografik Riza Tefik Dibranit, nga i cili mësojmë se Riza Tefiku, djalë i një martese të përzier shqiptare çerkeze (nga e ëma, i lindur në Mustafapasha më vitin 1869, dhe vdekur në Stamboll më 1949) vjen nga një familja nga Erebara, e zbritur një kohë në Dibër dhe e shpërngulur në Stamboll.
I ati Mehmeti ka qenë hoxhë emërmadh në Stamboll dhe një personalitet i njohur i administratës turke të asaj kohe.
Shënimi i vetëm shqiptar (që është ky i vëllimit të lartpërmendur) mbi filozofin Riza Tefik-Dibrani, i njohur në botën turke si Riza Tefik Bylykbashi, pas referencës së Nolit, e vë këtë emër në kontekstin e rilindasve të mëdhenj shqiptarë për nga formati i gjerë intelektual dhe krijues, një Sami Frashër i dytë i botës shqiptare që ka shkruar turqisht.
Me botën dhe brezin e rilindësve shqiptarë në Stamboll dhe përtej, gjithandej ku vepronte ky brez i viteve të 80 të shekullit të XIX, e lidhin shumë gjëra. Ka qenë i shkueshëm dhe i afërt me të gjithë dhe mbi të gjitha me Ismail Qemalin, në shtëpinë e të cilit në “Arnaut Qoy” ka patur banuar familja e tij, kurse shok nga mësimet universitare dhe shok idealesh kombëtare ka pasur Dr.Ibrahim Temon nga Struga, Dervish Himën nga Ohri dhe Hasan Prishtinën.
Shkrimet e tij që trajtojnë problematikën shqiptare kanë mbetur kryesisht të panjohura gjer më tash, përveç disa shkrimeve mbi problemet gjuhësore të shqipes dhe ne do t’i kemi të plota për nevojat e projektit tonë nga një bashkëpunëtor i projektit tonë në Stamboll.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Feja jone kane qene traditat tona
Rusa-papusa (Pogradec)
Si nga fundi i muajit maj, kur nis e rrihet peshku anës liqerit e mbushet kjo botë gjithë me blerimë, u vjen radha edhe Rusicave. Kështu ish asohere: muaji lipsej të hynte e të dilte me një gjë të shenuar.
Maji hynte me Eremine, delte me Rusicat.
Ne, vegjelia e fshatit, ishim aty që t'i presim e t'i përcjellim me zhurmë e gaz, se ashtu i do mushka drutë.
Rusicat i prisnim këmbëzbathur, se niste e shtrëngonte vapa. E në mbante ndonjë i fatakequr çorape, asaj dite i hidhte tej, se ashtu ish mirë. Jo vetëm se ish mirë zbathur, po ditën e Rusicave djali duhet të jetë kembëlehtë si lepuri, se zbrazen gjymet me ujë që lart nga dritaret! Dy a tri ditë përpara dëgjoje kur e kur ndonjë "Rusa--papusa- të thirrur me havadan, vetëm për të ndrequr zënë." Po më tej nuk vinte se s'ish mirë t'ia thuash kur s'është dita e rusës.
Pa kur vinte dita e saj hop! edhe në shtat' e tetë — kush më i madh e kush me i vogël, si t'ia kish dhënë sikujt bojën zoti — edhe, aty o bir! ne gështenjat, për ndonjë dëllinjë të mirë, me bisht të gjatë. E ne s'na e mbante të ngjitemi ne gështenjat, se na merrte Beshiri brezat, kish dëllinja të mira edhe dy mbi gjerdhe. Ca ruanim andej, që mos vijë i zoti, ca këtej, edhe të tjerët mbaronin punë, hajdutçe...
E sa merrnim dëllinjën haj! për llopushka, anës lumit.
Pa më të na ka, o të mjerë, pa më të na ka ajo an' e lumit, aty ndënë Najazme, ca llopushka të mëdha si s'ka në botë! Se një është Lumi i Madh e s'ka të dytë! Hyje ti, goxha djalë gjashtë a shtatë vjeç, me gjithë perçe, hynje e rrije ndënë llopushkë e s'dukeshe në je a s'je!
Merrnim sa llopushka deshim, e ia vinim përsipër dëllinjës e rusa ish si duhej.
Zbrisnim pastaj tatëpjetë edhe ia krisnim derë më derë me të thirrur sa na ngjirej zëri:
Ru u u s a,
Papuuuusa.
Na dergoi
Rusiiica
Per nje luuugë gjalpë
Vaj-vaj.
Dudule!
Ona-ona.
Tri perona,
Bjerë shi
Në arat tona,
Vaj-vaj,
Dudule!
Një kalli,
Një kille grurë
Vaj-vaj,
Dudule!
Edhe kur ne nxeheshim fort me të thirruro, xhuuf! papritur, ndonjë gjym me ujë që lart, përmi kokat tona e na bënte me të vërtetë dudule. Ai që kish rusën, e kish mirë, se fshihej ndënë ruse, po ne të tjerët s'kishim tjetër veç se t'ia u therim këmbëve. Po fund' i fundit, uji s'e tret njerinë, aq me fort uji i majit!
Kur i zoti i shtëpisë i kish arat me misër, na vinte të këndojmë për misër:
Një kallëp.
Një kille misër,
Vaj-vaj!
Dudule!
Pastaj kush me thekër, kush me elb... si t'ia donte puna.
Po edhe ne, që kishim hesapet tona, e që deshim kulaçë pe ruse, s'përtonim të këndojmë edhe një herë:
Na dergoi
Rusica,
Për një dorë miell,
Vaj, vajl...
E s'kish njeri asaj dite, që të na e kursejë as miellin, as gjalpin. Se jo më kot i thoshin një kalli, një killë grurë!
Ai i miellit ish aty, ne dera, me torbë më qafë: ai i gjalpit gjithe aty me jamakë në dorë (ata s'i lagte njeri) edhe si i merrnim e thoshim «për shumë mot» shkonim ku e desh puna.
Kur mbaronim, ishim që të gjithë topil si dalë nga Topleci, po të gëzuar, si s'ka njeri në botë. Vinte sekush të ndërrohet me të thata edhe pastaj haj! atje ku kishim shpënë torbën me miell e jamakën me gjalpë të presim të dalë nga çerepi kulaçi e që ndënë saç lakruari që të ronitej në dorë, se vashat e lagjes dinin ta përmbysin jamakën... Edhe që ta dini e ju - në doni ta dini, kulaç si të rusicës s'ka si behët. I embël si mjalti edhe i madh sa rrot' e qerres të Ndriosl Vinte kush desh e merrte nga një copë edhe gjithë s'kish të sosur.
Dhe s'mbetej njeri aty pranë mos marrë pak kulaç nga i Rusicës, që të mos i behët rusa në bark... Sepse, rusa (atje i qoftë!) na është një gjë e gjallë, si zhabik a s'di se qysh, me këmbë shumë e me sytë në kurriz...
Po hëngre një thërrime nga kulaçi i Rusicës, shpëtove nga rusa një mot të tërë! Në të ngjaftë gjë e keqe, haj me thuaj mua.
Pa fjalë se ajo gruaja e re nga Ohria, Tançe a Fançe a s'di si i thoshin, nuk pat ngrënë kulaç rusice a pat shpuar me gjilpërë asaj dite (Zoti na ruajt!) edhe bëri rusë në bark. Kur i erdhi dita edhe e nxori, iku rusa ndënë magje si plasja. Po edhe plakat ishin aty! E gjetën dhe i vunë përsiper një saç të skuqur, sa u bë hi e shkrumb!
Kur binte mot i thatë e digjeshin misrat në fushë sa as prifti, as hoxha e as të dy bashkë s'i mblidhnin retë dot, na thosh neve bota:
— Haj, o çuna, me ndonje rusicë, që të bjerë shi!
Ne s'e bënim fjalën dy, se lugën e kishim në brez edhe haj! si në maj, derë me derë.
E të shikoje atëherë, o i mirë, si errej Krusha pas gjurmës sonë, si gjëmonte e si ia kriste nje shi i trashe sa nje litar, qe gezonte turq e kaure bashke...
E jo më kotl
Se i thoshin një kallëp, një kille misër!
Rusa-papusa (Pogradec)
Si nga fundi i muajit maj, kur nis e rrihet peshku anës liqerit e mbushet kjo botë gjithë me blerimë, u vjen radha edhe Rusicave. Kështu ish asohere: muaji lipsej të hynte e të dilte me një gjë të shenuar.
Maji hynte me Eremine, delte me Rusicat.
Ne, vegjelia e fshatit, ishim aty që t'i presim e t'i përcjellim me zhurmë e gaz, se ashtu i do mushka drutë.
Rusicat i prisnim këmbëzbathur, se niste e shtrëngonte vapa. E në mbante ndonjë i fatakequr çorape, asaj dite i hidhte tej, se ashtu ish mirë. Jo vetëm se ish mirë zbathur, po ditën e Rusicave djali duhet të jetë kembëlehtë si lepuri, se zbrazen gjymet me ujë që lart nga dritaret! Dy a tri ditë përpara dëgjoje kur e kur ndonjë "Rusa--papusa- të thirrur me havadan, vetëm për të ndrequr zënë." Po më tej nuk vinte se s'ish mirë t'ia thuash kur s'është dita e rusës.
Pa kur vinte dita e saj hop! edhe në shtat' e tetë — kush më i madh e kush me i vogël, si t'ia kish dhënë sikujt bojën zoti — edhe, aty o bir! ne gështenjat, për ndonjë dëllinjë të mirë, me bisht të gjatë. E ne s'na e mbante të ngjitemi ne gështenjat, se na merrte Beshiri brezat, kish dëllinja të mira edhe dy mbi gjerdhe. Ca ruanim andej, që mos vijë i zoti, ca këtej, edhe të tjerët mbaronin punë, hajdutçe...
E sa merrnim dëllinjën haj! për llopushka, anës lumit.
Pa më të na ka, o të mjerë, pa më të na ka ajo an' e lumit, aty ndënë Najazme, ca llopushka të mëdha si s'ka në botë! Se një është Lumi i Madh e s'ka të dytë! Hyje ti, goxha djalë gjashtë a shtatë vjeç, me gjithë perçe, hynje e rrije ndënë llopushkë e s'dukeshe në je a s'je!
Merrnim sa llopushka deshim, e ia vinim përsipër dëllinjës e rusa ish si duhej.
Zbrisnim pastaj tatëpjetë edhe ia krisnim derë më derë me të thirrur sa na ngjirej zëri:
Ru u u s a,
Papuuuusa.
Na dergoi
Rusiiica
Per nje luuugë gjalpë
Vaj-vaj.
Dudule!
Ona-ona.
Tri perona,
Bjerë shi
Në arat tona,
Vaj-vaj,
Dudule!
Një kalli,
Një kille grurë
Vaj-vaj,
Dudule!
Edhe kur ne nxeheshim fort me të thirruro, xhuuf! papritur, ndonjë gjym me ujë që lart, përmi kokat tona e na bënte me të vërtetë dudule. Ai që kish rusën, e kish mirë, se fshihej ndënë ruse, po ne të tjerët s'kishim tjetër veç se t'ia u therim këmbëve. Po fund' i fundit, uji s'e tret njerinë, aq me fort uji i majit!
Kur i zoti i shtëpisë i kish arat me misër, na vinte të këndojmë për misër:
Një kallëp.
Një kille misër,
Vaj-vaj!
Dudule!
Pastaj kush me thekër, kush me elb... si t'ia donte puna.
Po edhe ne, që kishim hesapet tona, e që deshim kulaçë pe ruse, s'përtonim të këndojmë edhe një herë:
Na dergoi
Rusica,
Për një dorë miell,
Vaj, vajl...
E s'kish njeri asaj dite, që të na e kursejë as miellin, as gjalpin. Se jo më kot i thoshin një kalli, një killë grurë!
Ai i miellit ish aty, ne dera, me torbë më qafë: ai i gjalpit gjithe aty me jamakë në dorë (ata s'i lagte njeri) edhe si i merrnim e thoshim «për shumë mot» shkonim ku e desh puna.
Kur mbaronim, ishim që të gjithë topil si dalë nga Topleci, po të gëzuar, si s'ka njeri në botë. Vinte sekush të ndërrohet me të thata edhe pastaj haj! atje ku kishim shpënë torbën me miell e jamakën me gjalpë të presim të dalë nga çerepi kulaçi e që ndënë saç lakruari që të ronitej në dorë, se vashat e lagjes dinin ta përmbysin jamakën... Edhe që ta dini e ju - në doni ta dini, kulaç si të rusicës s'ka si behët. I embël si mjalti edhe i madh sa rrot' e qerres të Ndriosl Vinte kush desh e merrte nga një copë edhe gjithë s'kish të sosur.
Dhe s'mbetej njeri aty pranë mos marrë pak kulaç nga i Rusicës, që të mos i behët rusa në bark... Sepse, rusa (atje i qoftë!) na është një gjë e gjallë, si zhabik a s'di se qysh, me këmbë shumë e me sytë në kurriz...
Po hëngre një thërrime nga kulaçi i Rusicës, shpëtove nga rusa një mot të tërë! Në të ngjaftë gjë e keqe, haj me thuaj mua.
Pa fjalë se ajo gruaja e re nga Ohria, Tançe a Fançe a s'di si i thoshin, nuk pat ngrënë kulaç rusice a pat shpuar me gjilpërë asaj dite (Zoti na ruajt!) edhe bëri rusë në bark. Kur i erdhi dita edhe e nxori, iku rusa ndënë magje si plasja. Po edhe plakat ishin aty! E gjetën dhe i vunë përsiper një saç të skuqur, sa u bë hi e shkrumb!
Kur binte mot i thatë e digjeshin misrat në fushë sa as prifti, as hoxha e as të dy bashkë s'i mblidhnin retë dot, na thosh neve bota:
— Haj, o çuna, me ndonje rusicë, që të bjerë shi!
Ne s'e bënim fjalën dy, se lugën e kishim në brez edhe haj! si në maj, derë me derë.
E të shikoje atëherë, o i mirë, si errej Krusha pas gjurmës sonë, si gjëmonte e si ia kriste nje shi i trashe sa nje litar, qe gezonte turq e kaure bashke...
E jo më kotl
Se i thoshin një kallëp, një kille misër!
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Drangoi dhe Kulshedra
Këtu po shqyrtojmë dy prej figurave më domethënëse të mitologjisë shqiptare:
Kuçedrën e Dragoin, të pandarë e njëherit armiq të përjetshëm midis tyre.
Për të mos ndodhur keqkuptime, duhet ditur që në fillim se emërtimi Drako, Drakone, Dragon në gjuhët e ndryshme të Europës ka përgjithësisht kuptimin e një Kuçedre, të një gjarpëri a reptili tjetër, përbindësh, ndërsa në shqip Dragoi eshtë hyjnia a heroi që lufton kundër Kuçedrës, në ndihmë të njerëzve.
Para se të fillojmë zbërthimin e imtësishëm, është me dobi të tërheqim vëmendjen në disa gjëra që duhen pasur parasysh. Në shqyrtimin e këtyre dukurive është e domosdoshme, por disa herë dhe tejet e vështirë, të dallohet e qenësishmja e më mirëfilltësorja (origjinalja) nga çka është e dorës së dytë dhe nga çka janë shtesa,
ndërthurje, ndikime të mëvonshme.
Kuçedra, sidomos në përralla, paraqitet me një numërtë pafund atributesh: një pjesë e tyre janë me shumë vlerë e të tjera të dorës së dytë; po ka syresh, dhe jo pak, që nuk janë fare atribute të saj origjinale, por përzierje, shtesa, ndikime nga figura të tjera të mitologjisë, ose ndikime nga përralla të popujve fqinjë e nga Orienti. Nga ana tjetër, ka atribute. të mirëfillta e shumë të rëndësishme të Kuçedrës, që sqarohen mjaft mirë në besimet popullore, po që në përralla e në eposin legjendar të Shqiptarëve nuk dalin fare.
Për të nxjerrë si duhet në dritë fizionominë e dukurisë, atributet më të mirëfillta të saj, të ardhura si formacione më të pastra nga koha e lashtë, është e domosdoshme që mitet e besimet popullore t'i shqyrtojmë jo vetëm sipas dëshmive të krijimtarisë artistike të popullit, që nga ana e tyre janë me mjaft vlerë, por edhe në terren, atje ku gjallojnë faktikisht ato mite e besime, në trevat më tipike të ruajtjes së tyre, në shtresat më konservatore e në përfytyrime konkrete: në rite, në praktika magjike, në tabu, në amuleta.
Përparësia e punës kërkimore të etnologut dhe të folkloristit qëndron në të dëshmuarit e dukurive nga burimet më të pastra të maleve, nga mjediset më të virgjëra, atje ku ato përjetohen në mënyrë të sinkretizuar me dukuri të tjera shoqërore e natyrore.
Natyrisht, përtë gjeturtë vërtetën bindëse, duhet përqasja diakronike e sinkronike brenda viseve të ndryshme të truallit kombëtar dhe, nga ana tjetër, marrjet e dhëniet me popuj të tjerë fqinjë ose dhe më të largët.
Në përfytyrimet e popullit Kuçedra paraqitet kudo në dy forma të mundëshme. Në formën e parë (në shumicën dërrmuese të rasteve), është një përbindësh, gjarpër a një reptil tepër i stërmadh po diku-diku përfytyrohet me pamjen e një ngjale, të një breshke, të një bretkose a të një hardhuce.
Banon në vende me ujë: në shpella, ne këneta, në liqene nëntokësore a mbitokësore, në det dhe komunikon me botën e jashtme nëpërmjet gurrave, nëpërmjet vrimave nga del ujët prej malit, nga shkëmbi. Kuçedër, nga rrëshqanorët, bëhet ai gjarpër a bollë, që nuk e ka parë njeri a gjë e gjallë për disa vjet: diku caktojnë 3 vjet, diku 7,9,12; diku thonë se nuk duhet ta shohë njeriu për 50 a 100 vjet, që të shndërrohet në Kuçedër.
Në shpellë e ujëmbajtës nëntokësorë, Kuçedrathith bereqetet e gjërat ushqyese të fshatit. Kështu rritet e shëndoshet tepër, sa lëviz me vështirësi; i gërvishtet lëkura prej gurëve dhe shkëmbinjve; besohet se nga këto gërvishtje që e bëjnë t'i rrjedhë
gjak, disa gurra rrjedhin shpesh të skuqura "me gjak Kuçedre".
Ja një gje dhe mjaft domethënëse:
"Disa herë në vjetë Gurra e Hajmelit qi del rranxë Malit të Bardhë, qet gjak pse aty asht ndrye mbrendë Kulshedra qi varroj Lleshi i Zi, e ka danat e tija në krye. Kuer i dhem varra, shpërthen gjak e prandej del uji i përziem me gjak; bishtin e ka në Munellë. Ashtu në Mal të Velës, në Kryezez, asht nji gurrë e madhe, për disa ditë rresht qet gjak. Atyashtkulshedra e varrueme".(N. Suma, Mitologjia..., f. 38)
Kuçedrat u ndalojnë njerëzve ujin e burimeve dhe të liqeneve, shkaktojnë thatësirë e kështu dëmtojnë bereqetet e bagëtitë. Për t'u lëshuar ujin banorëve të maleve a të fushave, duhet t'i taksnin nga një njeri, pëgjithësisht vajzë, në raste të tjera bagëti.
Tregohet mandej se burra "me punë" (Dragoj) kanë vajtur me guxim e trimëri, kanë mbytur Kuçedrën, kanë prapësuar flitë dhe i kanë çliruar ujin popullit. Besohej se Kuçedra e kishte kokën në majë të malit dhe bishtin në det, në liqen, a në ndonjë lumë aty afër: "Kryet e Kuçedrës në majë të Munellës e bishti në det", "Kryet e Kuçedrës në majë të Velës e bishti në lumë të Fandit".
Së dyti, Kuçedër mund të jetë dhe një grua e vjetër dhe shtatmadhe. Të qenët Kuçedër mbahet e fshehtë.
Kuçedra, gjithnjë femër, shkakton furtuna e breshër që prishin bereqetet, shembin vendin, shkaktojnë
Përmbytjev Kuçedra grua lind e tillë, por në një familje ku të parët e saj nga ana e nënës kanë shkelur kurorën brenda tre gjeneratave vertikale.
Kjo ndoshta është një mbijetojë e mjegulluar e së drejtës së amësisë, rnartesës me grupe.
Sipas besimeve popullore, Dragoi mund të jetë më shumë njeri, gjithnjë i gjinisë mashkullore, po dhe dash, ka, këndez, cinxami, po cjap jo, në asnjë mënyrë.
Njerëzit a gjallesat që lindin si Dragua kanë forcë të mbinatyrshme. Njeriu dragua lind
me "këmishë veshë"e me "fletë a krahë te sqetullaf'.
Në labëri thuhet: "ndodh që kur lind një foshnjë mund të jetë pështjellë në një cipë të hollë si pëlhurë. Besohet se kjo cipë është një këmishë. Dhe se ai që lind me këmishë do të ketë fat të mbarë dhe lumturi. Këmishën ia heqin foshnjës pa folur dhe e marrin dhe e lajnë. Pastaj ia japin nënës së foshnjës; dhe kjo e ruan në fund të arkës". (R. Alikaj, Zakone... për lindjet, f.27). Pra del se ky fëmijë është "me punë", e jo si të tjerët. "Këmisha" në lindje është cilësi e njeriut të mbinatyrshëm.
Dragoi është i tillë për të luftuar kundër Kuçedrave që sjellin shkatërrim në jetën e njerëzve, në bereqete. Dragojtë, në ndeshje më Kuçedrat, fluturojnë nga një mal në një tjetër. Ku ka Dragua, ka mbarësi, përparon familja, fisi, fshati a krahina.
Njerëzit e përmendursi luftëtarë të dëgjuar besohet se kanë qenë Dragoj. Një nga veçanësitë kryesore të dragoit është trimëria. Ai ëshë i lindur për ndeshje të mëdha. Besohet se, atë që është Dragua, as pushka nuk e zë.
Në vlerësimin e këtyre figurave duhet të marrim në konsideratë se ato gjatë shekujve nuk kanë mbetur statike, por kanë qenë në evolucion të vazhdueshëm. Që prej shumë shekujsh ato rrojnë si mbijetoja të cungura të botës së lashtë, veçse tepër të shndërruara.
Përgjithësisht, hyjnitë e demonët e paganizmit kanë cilësi pozitive, po dhe negative njëherit.
Nga të dyja figurat në fjalë, duket sikur njëra është krejtësisht e mirë dhe tjetra krejtësisht e keqe. Në fakt, këtu ka edhe një ndikim të feve monoteiste, pa e mbivlerësuar këtë.
Por, nga ana tjetër, edhe te Kuçedra gjejmë herë-herë cilësi pozitive (në përralla, në rite a në besime), që dalin tërthorazi. Sipas besimit popullor, në Alpet e Shqipërisë, ajo shtëpi që ka një anëtar të saj Dragua, ka mbarësi e përparim të madh në njerëz e në ekonomi, por do të ketë më shumë nëse në atë shtëpi do të kishte edhe një grua Kuçedër. Fshati që ka Kuçedër, thuhet diku, ka mbarësi të madhe në bujqësi e në blegtori. Kuçedra, grua, me frymën e saj i thith prodhimet ushqyese prej gjithkahë dhe fshati përparon e pasurohet.
Ndërsa fshatrat prej nga i thith ato, varfërohen e ekonomia nuk u ecën mbarë. Fakti që dikur, sipas besimeve, i bënim flijime Kuçedrës, tregon se së herëshmi atë e kanë nderuar e hyjnizuar që t'u sillte të mira e të ndalohej nga çdo veprim i saj dëmprurës.
Është një kult që detyron flijime ndaj forcave shkatërruese të natyrës.Kuçedra paraqitet dhe me pamjen e një gjarpri gjigand; nga ana tjetër, heroi Dragua që ndeshet me kundërshtarin na paska në bark nië, dy, tre a shtatë gjarpërinj, nga e merr dhe forcën. Pra ajo është gjarpër gjigand e ky marrka focrën nga gjarpëri. Këtë e shpjegojnë vetëm rrethanat e rrugës së gjatë evolutive me përzierje, copëzime, dyzime.
Për nga veçanësitë e saj, Kuçedra paraqitet përgjithësisht si një hyjni e tokës e më fort e nëntokës Qeta e saj kalon në shpella a në ujëra nëntokësore). Po, nga ana tjetër, ajo është sjellëse e shtërngatave, e breshrit, e përmbytjeve ose dhe e kundërta: shkaktare e thatësirës, duke i ndaluar qoftë dhe ujërat që "bien nga qielli".
Pra, del dhe me tipare të një hyjnie qiellore. Edhe Dragoi, një nga mjetet e fuqishme të luftës kundër Kuçedrës ka rrufenë që vjen nga lart, pra rrjedhimisht na del dhe si hyjni e qiellit, madje e vetë furtunave, të cilat janë bashkëshoqëruese të domosdoshme të rrufeve. Por ai është i lidhur shumë me tokën, me bujqësinë e veprimtaritë shoqërore të njerëzve, me bashkësinë shoqërore së cilës i përket; është i vënë krejtësisht në shërbim të saj, në shërbim të veprimtarisë prodhuese të popullsisë
ndejtore.
Dallimi në mënyrë të prerë në vështrim seksi mes këtyre dy figurave mendojmë se shpreh dallime sociale parahistorike, por si përfaqësues organizimesh shoqërore të ndryshme, njeri më i vjetër e tjetri më i ri.
Një paralelizëm të tillë e gjejmë dhe në eposin serb e mendojmë se nuk është pa lidhje gjenetike me këtë tonin. Kraleviq Marku mbyt Harapin me tri kokë, ashtu si dhe heroi ynë Dragua që mbyt Kuçedrën me tri kokë; ose Kraleviq Marku që mbyt Vilën e liqenit.
Me të drejtë studiuesi amerikan i eposeve ballkanike, Albert Lord, vëren se këtu kemi të bëjmë me një hyjni të një rendi më të ri, që asgjëson një hyjni të një rendi më të
vjetër; ai bën në këtë rast një paralelizëm me dukuri simotra të Sumerëve të lashtë të Mesopotamisë. Kuçedra në ndeshjet e saj ka si mjete shkatërrimi shtrëngatat,
breshërin, përmbytjet, shembjet e tokës, dridhjet e saj, që i shkakton me forcën e vettë mbinatyrshme.
Por në luftën me Dragojtë, Kuçedra ka edhe mjete që i përkasin thjesht gjinisë së saj femërore: me qurnështin e gjirit të saj ose me "ujin" (urinën) e saj i mbyt Dragojtë, i helmon. Nga këto mjete të rrezikshme Dragojtë ruhen shumë.
Këto mjete janë tepër domethënëse në anën sociale kronologjike. Si hyjni e nëntokës që është, ato mjete i përkasin edhe frytshmërisë së tokës (veti që, me sa duket, është mënjanuar më vonë). Të kujtojmë se gruaja Kuçedër, në përfytyrimet popullore, i ka gjinjtë shumë të mëdhenj, që i varen deri poshtë:"si kacekë gjize".Përtë mos u penguar në veprimet e saj, ajo i hedh gjinjtë mbi supe e ato i varen prapa, në kurriz.
Në disa variante legjendash mitike e përrallash tregohet se Kuçedra me disa pika gjiri e ngin djalin, aq sa ai nuk ka nevojë të hajë për disa ditë. Kur fle Kuçedra në shpellën e saj a në mes të pyllit, shkaktohet tufan i fuqishëm, sa të rrëzojë shkëmbinj apo drunj shekullorë të atij vendi; Kuçedra grua në veprimet e saj fluturon sa në një vend në një tjetër, me flokë të gjatë e të shprishur.
Në kohë furtunash ndaloheshin gratë të dilnin jashtë shtëpisë, (shtyrë nga besimi) se ato u bëheshin krah (ndihmëse) Kuçedrave dëmprurëse.
Të tëra këto shfaqje janë mjete demoniake të veprimit, po njëherit zbulojnë dhe veçanësi të saj të ruajtura nga lashtësia, me simbolikë gjinore shumë domëthënëse.
Vendi social historik i figurës së Kuçedrës do të dalë më i qartë duke shqyrtuar mjetet me të cilat lufton Dragro/kundërsaj, përtambytur a për ta bërë të padëmshme. Mjetet e tij janë të ndryshme e, me sa duket, përfaqësojnë dhe shtresime historike diakronike.
Ai përdor drunjtë e pyllit, gurët e mëdhenj, gurët me vrimë, sidomos gurët e mullirit; përdor topuzin, ushtën, shigjetën, koburen, pushkën, por mbi të gjitha fort
domethënëse janë rrufeja, parmenda (plori a zgjedha e saj), djepi i fëmijës, mullari i kashtës, furkëza e kalit, një mur shtëpie i tërë.
Në veprimet e tij Dragoi njeri fluturon nga një mal në një tjetër, shpesh mbi kalin e tij, ose dhe pa kalë. Aty ku bie në tokë, lë gjurmët e këmbës së vet a të kalit të tij. Dragojtë luftojnë dhe të vetmuar, por dhe dy, tre, shtatë a më shumë bashkë.
Dragoi na paraqitet dhe si luftëtar me kalë apo pa kalë; ai hidhet nga mali në mal, në një luginë, në një shkëmb "nëpunët e tij". Ku bie, aty, mbi shkëmb, lë gjurmën e këmbës së tij a të kalit. Në këtë veçanësi, thua se nuk ka ngjashmëri midis tij dhe shenjtorit islam të sektit bektashian, që tek ne quhet zakonisht Sarisalltëk, ose dhe me ndonjë emër tjetër?
Kontaminime në mes dy figurave në fjalë ka dhe kjo është çështje për t'u studiuar në mënyrë të veçantë. Por nuk ka dyshim që Dragoi ynë dhe Sarisalltëku i legjendave mitike islame janë dy figura të ndryshme në origjinë e në përmbajtje, edhe pse me ngjasime midis tyre.
Përdorimi i rrufesë si armë në duar të Dragoit tregon se këtu kemi të bëjmë me hyjni të qiellit, pra me një kryehyjni, siç ndodhte në kohën e lashtë dhe te Grekët, Trakët, Sllavët, Persianët etj.
Edhe Zeusi, Jupiteri, peruni dhe hyjni të tjera, në ndeshjet e tyre përdorin rrufenë, parmendën. Përdorimi i parmendës (plorit a zgjedhës së saj) të pavëdyer (të panëmur) si armë nga Dragoi është tepër domethënës si atribut i hyjnisë së bujqësisë. Kau ka një rol të madh si dragua.
Ai, sipas besimeve popullore, në asnjë rast nuk fluturon po bërlyket, gërryen tokën me brirë e me ta lufton. Edhe kjo flet për atribute që i takojnë bujqësisë, ashtu si
dhe përdorimi i gurit të mullirit ku bluhen drithërat. Parmendën bujku i maleve e linte të varur nën strehë, jashtë shtëpisë, me qëllim që, sipas besimeve përkatëse, Dragoi ta kishte të lehtë ta merrte përta përdorur në punët e tij. Pra, këto lloje armësh të Dragoit janë simbole krejt të qarta.
Në të vërtetë, është krejt e qartë se veprimet e Dragoit përtë ndaluar furtunat shkatërruese, breshrin, përmbytjet, shembjet që prishin prodhimet bujqësore, janë veprime mbrojtëse. Po kështu ndodh edhe me luftën e Dragoit kundër Kuçedrës për të mënjanuar thatësirën vdekjeprurëse, për t'u çliruar njerëzve ujë të bollshëm, këtë mjet jetik për bashkësinë shoqërore, për prodhimtarinë bujqësore e blegtorale.
Fëmija dragua përdor në luftë djepin e tij e kjo, me sa mendojmë, ka të bëjë me simbolin e monogamisë, të atësisë, pra të kohës së demokracisë luftarake, të heronjve që luftojnë me përbindëshat. Djepi paskësh forcë magjike të veçantë, në duartë foshnjës Dragua, në luftë me Kuçedrën.
Një simbolikë domethënëse të veçantë ngërthen në vetvete akti i mbytjes (vrasjes) së Kuçedrës. Heroi ynë Dragua shkon në kalë ose në këmbë te shpella e Kuçedrëspër ta vrarë atë, që t'u çlirojë njerëzve ujin që ajo ua ka ndaluar.
Me armën e tij Dragoi duhet ta godasë patjetër në kokën kryesore e mandej në të dytën kokë, në të tretën e deri sa t'ia presë të tëra kokët, se ndryshe ajo nuk mundet, nuk ngordh. Por nuk iu goditën të tëra kokët, ajo bëhet më e fortë, më e tmerrshme e më dërnprurëse. Por, që të ngordhë përfundimisht, atë duhet ta hedhin domosdo në një liqen, në lumë, në det, në një pus, ku "për tre vjet krejt vendin e ka qelbun".
Në këtë rast, Dragoi, si dhe veprime të tjera të tij kur lufton me Kuçedrën, na del si një hero luftëtar a kalorës luftëtar, si hero mitik që lufton përbindëshat.
Pasi vritet, Kuçedrës nuk i bëhen më flijime, vajza, djem a bagëti. Ky akt simbolizon fundin e zakonit të flijimeve për Kuçedrën e nëpërmjet saj të forcave shkatërruese të natyrës e të jetës shoqërore. Pra, kemi kalimin në një rend të ri, në një mendësi të
re të psikologjisë shoqërore e të riteve popullore. Tanimë ajo mbetet vetëm si një kujtim i legjendave mitike, i besimeve popullore.
Po reminishencat e flijimit përsëri janë ruajtur në rite e tabu. Kur ka furtunë a breshër, nxjerrin jashtë një fëmijë ose pelenat e një fëmije, ose vendosin aty një surrat me lecka; ndokund hedhin jashtë enë e mjete të gatimit, diku hedhin dhe bukë e ushqime të tjera.
Natyrisht, në kohë breshri a furtune, hedhin jashtë edhe gjëra që nuk mund të jenë simbole flijimi, si vegla të ndryshme të bujqësisë: shata, lopata, masha, kmesa, zjarr. Burrat shtien me pushkë në drejtim të qiellit duke thënë fjalët: "Largo! Largo! "Largo!" ose "Epja, Zot, Dragoit tonë!".
Pra, i ndihmojnë Dragoit në luftën e tij. Në disa vise malore, sidomos në Alpet e
Shqipërisë së Epërme, kur bie tërmet, besohet se po luftojnë Dragojtë me Kuçedrat. Kur ndjejnë dridhjet e vendit nga tërmeti, duke iu drejtuar qiellit, thonë lutjen: "O Zot, nepi Dragoit tonë bukë e bulshi, venë e raki, forcë e fuqi".(Sh.Gjeçovi, "Hylli i Dritës", 1936, nr. 10, f.487)
Veç të tjerash, edhe ky fakt e shpjegon qartë natyrën e Dragoit si hero kulture, prodhimi, përparimi. Dalin këtu tipare të tij si hyjni mbrojtëse dhe të mbarësisë së prodhimit agrar. Është interesant në ndjeshjen me Kuçedrën edhe si subjekt mitik:
Djali a vajza shkojnë në malin a shpellën e Kuçedrës. Ajo don ta hajë vajzën, ndërsa kjo i thotë: "Jam bijë e diellit dhe e hënës". Menjëherë Kuçedra shtanget, gurëzohet, zhduket. Po kështu ndodh dhe me djalin a vajzën me yll në ballë e me hënëz në kraharor, gjë që tregon fitoren e hyjnisë së qiellit mbi atë të nëntokës, po njëkohësisht kohën e ndërprerjes së flijimeve. Fitojnë simbolet e qiellit
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
ik o misjonar andej nga arabie afganistan ,kazakinstan se ne shqiperi ty te marim me yja dhe me dru prapa koke .ik me gjith islamiket tend ,shkoni verini bombat ne prapanicen e alkaedes .islami eshte kanceri i shqiptareve dhe i gjithe botes .eshte semundja me e keqe qe cdo dite veret miljera njerez ne mbare boten . po mos ishit ju islamiket ne shqiperi ne do ishim ne europe dhe do ishim vend si greqia ,italia etj por nuk na futin e europe se kur vine ambasadoret e huaj ne mes te tiranes pelleten hoxha allahhhhhh ykberrr .pf apo ka gjuhe dhe ze te bukur ta cpif te ze ankth te duket sikur po vine turqit te na pushtojne perseri .islami kudo sjell prapambetje ,cdo vend ku mbizoteron islami eshte vend i varfer ,i vuajtur ,i prapambetur . kisha dhe krishterimi kane zhvilluar dhe emancipuar boten dhe sidomos femrat qe sot mund te themi jane te barabarta me meshkujt .ik or misjonar gjej ndonje forum tjeter apo ketu ke pare qe ka shume myslimane dhe ke gjetur rehat se ste ka dhene njeri drurin dhe pergjigjen e duhur ? sa te paguajne per kte propagande qe ben??? kush eshte shefi yt? mos eshte alkaeda dhe osama bin laqen??? ke zgjodhet ne krye te alkaedes tani?? cfare planesh keni per te ardhmen ? ti si ushtar i thjeshte ben mire te kthehesh ne realitet dhe te jetosh i lire ,mos u ngatero me islamike se ata te presin gurmazin edhe ty pasi ju mbaron punet .degjome mua per te miren tende e kam se ti je shqiptar dhe jo arab . je nje shqipetar i trembur ,por tani e ke vet ne dore te zgjedhesh.rebelisistemit shkruajti:KOMUNITETI MYSLIMAN I SHQIPERISE-Nje shekull ne sherbim te Islamit dhe Kombit
maqomaqo3- 96
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
hahahahah u knaqme tu sha e perla, keto dit pushimesh tesh dona fshin te gjithve.
abramelin- 19
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Epo ketoi kan ne dor ''moderatoret''laj shplaj dhe fshij.
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
oooooo TRIMA ku jeni??? a s'po filloni me u shajt sonteaaa!!!! apo jeni tuj prit maqon hahaaa
abramelin- 19
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Trimat jan fshehur,nga frika e moderatoreve.hahahaha
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Vertet rremuj,po nuk ingeli qejfi askujt,te gjith i pranuan shakat me krip e pa krip.Venera1 shkruajti: Tani nuk shahemi më se paska dale nje lajmerim (informim), a e lexon ti abramelin? qenken fshire dhe temat e rrumujave
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
cimi elezi shkruajti:Vertet rremuj,po nuk ingeli qejfi askujt,te gjith i pranuan shakat me krip e pa krip.Venera1 shkruajti: Tani nuk shahemi më se paska dale nje lajmerim (informim), a e lexon ti abramelin? qenken fshire dhe temat e rrumujave
po mor po gallad,kujt i shan nanen kujt motren jo jo nuk ingeli qefi kujt hahaaaaaaa
abramelin- 19
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
duhej dhe pak gallate, por c'tu besh moderatoreve, tani duhet perseri te fillojme te prishim temat, ishte mire ajo tema, posacerisht per keto pune.
Venera1- 17
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Po ngatrohesh mes vedi abramelin,e kisha fjalen te sekti i dallavereveabramelin shkruajti:
po mor po gallad,kujt i shan nanen kujt motren jo jo nuk ingeli qefi kujt hahaaaaaaa
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
O Cimi po flet me dialekt verior, si ka mundesi ti the je nga...?cimi elezi shkruajti:Po ngatrohesh mes vedi abramelin,e kisha fjalen te sekti i dallavereveabramelin shkruajti:
po mor po gallad,kujt i shan nanen kujt motren jo jo nuk ingeli qefi kujt hahaaaaaaa
Venera1- 17
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
cimi elezi shkruajti:Po ngatrohesh mes vedi abramelin,e kisha fjalen te sekti i dallavereveabramelin shkruajti:
po mor po gallad,kujt i shan nanen kujt motren jo jo nuk ingeli qefi kujt hahaaaaaaa
o Cimi un sunte po baj shaka po mram Maqomaqo ja futi me top, a po jo.
abramelin- 19
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Po,ketu ke shume te drejte.abramelin shkruajti:
o Cimi un sunte po baj shaka po mram Maqomaqo ja futi me top, a po jo.
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
maqomaqo3 shkruajti:ik o misjonar andej nga arabie afganistan ,kazakinstan se ne shqiperi ty te marim me yja dhe me dru prapa koke .ik me gjith islamiket tend ,shkoni verini bombat ne prapanicen e alkaedes .islami eshte kanceri i shqiptareve dhe i gjithe botes .eshte semundja me e keqe qe cdo dite veret miljera njerez ne mbare boten . po mos ishit ju islamiket ne shqiperi ne do ishim ne europe dhe do ishim vend si greqia ,italia etj por nuk na futin e europe se kur vine ambasadoret e huaj ne mes te tiranes pelleten hoxha allahhhhhh ykberrr .pf apo ka gjuhe dhe ze te bukur ta cpif te ze ankth te duket sikur po vine turqit te na pushtojne perseri .islami kudo sjell prapambetje ,cdo vend ku mbizoteron islami eshte vend i varfer ,i vuajtur ,i prapambetur . kisha dhe krishterimi kane zhvilluar dhe emancipuar boten dhe sidomos femrat qe sot mund te themi jane te barabarta me meshkujt .ik or misjonar gjej ndonje forum tjeter apo ketu ke pare qe ka shume myslimane dhe ke gjetur rehat se ste ka dhene njeri drurin dhe pergjigjen e duhur ? sa te paguajne per kte propagande qe ben??? kush eshte shefi yt? mos eshte alkaeda dhe osama bin laqen??? ke zgjodhet ne krye te alkaedes tani?? cfare planesh keni per te ardhmen ? ti si ushtar i thjeshte ben mire te kthehesh ne realitet dhe te jetosh i lire ,mos u ngatero me islamike se ata te presin gurmazin edhe ty pasi ju mbaron punet .degjome mua per te miren tende e kam se ti je shqiptar dhe jo arab . je nje shqipetar i trembur ,por tani e ke vet ne dore te zgjedhesh.rebelisistemit shkruajti:KOMUNITETI MYSLIMAN I SHQIPERISE-Nje shekull ne sherbim te Islamit dhe Kombit
Shkeputur nga Perroi Psiqik -ByPass show
rebelisistemit- Nësë do të bësh armiq, nuk është e nevojshme që të shpallësh vetëm luftë, mjafton ta thuash të Vërtetën. (Martin Luter King)
80
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
rebelisistemit shkruajti:maqomaqo3 shkruajti:ik o misjonar andej nga arabie afganistan ,kazakinstan se ne shqiperi ty te marim me yja dhe me dru prapa koke .ik me gjith islamiket tend ,shkoni verini bombat ne prapanicen e alkaedes .islami eshte kanceri i shqiptareve dhe i gjithe botes .eshte semundja me e keqe qe cdo dite veret miljera njerez ne mbare boten . po mos ishit ju islamiket ne shqiperi ne do ishim ne europe dhe do ishim vend si greqia ,italia etj por nuk na futin e europe se kur vine ambasadoret e huaj ne mes te tiranes pelleten hoxha allahhhhhh ykberrr .pf apo ka gjuhe dhe ze te bukur ta cpif te ze ankth te duket sikur po vine turqit te na pushtojne perseri .islami kudo sjell prapambetje ,cdo vend ku mbizoteron islami eshte vend i varfer ,i vuajtur ,i prapambetur . kisha dhe krishterimi kane zhvilluar dhe emancipuar boten dhe sidomos femrat qe sot mund te themi jane te barabarta me meshkujt .ik or misjonar gjej ndonje forum tjeter apo ketu ke pare qe ka shume myslimane dhe ke gjetur rehat se ste ka dhene njeri drurin dhe pergjigjen e duhur ? sa te paguajne per kte propagande qe ben??? kush eshte shefi yt? mos eshte alkaeda dhe osama bin laqen??? ke zgjodhet ne krye te alkaedes tani?? cfare planesh keni per te ardhmen ? ti si ushtar i thjeshte ben mire te kthehesh ne realitet dhe te jetosh i lire ,mos u ngatero me islamike se ata te presin gurmazin edhe ty pasi ju mbaron punet .degjome mua per te miren tende e kam se ti je shqiptar dhe jo arab . je nje shqipetar i trembur ,por tani e ke vet ne dore te zgjedhesh.rebelisistemit shkruajti:KOMUNITETI MYSLIMAN I SHQIPERISE-Nje shekull ne sherbim te Islamit dhe Kombit
Shkeputur nga Perroi Psiqik -ByPass show
Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...
O sa mire me qene shqiptare...
Estilen- 713
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
estilen shkruajti:Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...[/color]
O sa mire me qene shqiptare...[/color][/font]
Ajo video,eshte zyrtare e Komunitetti Musliman te Shqiperis-KMSH e atij komuniteti qe mori pjes ne Pavarsin e Shqiperise,e atij komuniteti qe nxorri Fetwa per Pavarsin nga Turqia.E asaj bashkesi qe preferonte te ishte muslimane shqiptare,dhe jo muslimane turke.
Se kush shqiptare jan me shume patriot i kan treguar dy luftrat e fundit ne Kosove dhe ne Maqedoni.
rebelisistemit- Nësë do të bësh armiq, nuk është e nevojshme që të shpallësh vetëm luftë, mjafton ta thuash të Vërtetën. (Martin Luter King)
80
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Ju vazhdoni propogandimin e atij faktori qe i ka shkaktuar dhe po i shkakton aq shume prapambetje kombit shqiptare.?Sa e sa patriot shqiptare jane shkuar ne tehun e shpates se turqeve islamike,per te mos lejuar perhapjen e kultures dhe gjuhes shqipe,sa gra e femra shqiptare u perdhunuan nga ata te ashtuquajtur mbartes te kultures islame,perdhunime qe kishin si qellim qe ata te mbillnin faren e tyre te zeze na kete komb.?rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...[/color]
O sa mire me qene shqiptare...[/color][/font]
Ajo video,eshte zyrtare e Komunitetti Musliman te Shqiperis-KMSH e atij komuniteti qe mori pjes ne Pavarsin e Shqiperise,e atij komuniteti qe nxorri Fetwa per Pavarsin nga Turqia.E asaj bashkesi qe preferonte te ishte muslimane shqiptare,dhe jo muslimane turke.
Se kush shqiptare jan me shume patriot i kan treguar dy luftrat e fundit ne Kosove dhe ne Maqedoni.
Sic duket edhe ti je nje nga ato trashgimtare,pasoje e ketyre perdhunimeve dhe ne gjakun tend ende kane ngelur genet e fshehura te asaj rrace qe na sundoi per 500 vjet.Mos ndoshta edhe ti do qe Shqiperine ta rikthesh ne ate mesjete ...?Kurre,kurre,pjella juaj so do qe te shtohet,asnjehere nuk do te leshoje rrenje ne keto troje....
Estilen- 713
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
estilen shkruajti:Ju vazhdoni propogandimin e atij faktori qe i ka shkaktuar dhe po i shkakton aq shume prapambetje kombit shqiptare.?Sa e sa patriot shqiptare jane shkuar ne tehun e shpates se turqeve islamike,per te mos lejuar perhapjen e kultures dhe gjuhes shqipe,sa gra e femra shqiptare u perdhunuan nga ata te ashtuquajtur mbartes te kultures islame,perdhunime qe kishin si qellim qe ata te mbillnin faren e tyre te zeze na kete komb.?rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...[/color]
O sa mire me qene shqiptare...[/color][/font]
Ajo video,eshte zyrtare e Komunitetti Musliman te Shqiperis-KMSH e atij komuniteti qe mori pjes ne Pavarsin e Shqiperise,e atij komuniteti qe nxorri Fetwa per Pavarsin nga Turqia.E asaj bashkesi qe preferonte te ishte muslimane shqiptare,dhe jo muslimane turke.
Se kush shqiptare jan me shume patriot i kan treguar dy luftrat e fundit ne Kosove dhe ne Maqedoni.
Sic duket edhe ti je nje nga ato trashgimtare,pasoje e ketyre perdhunimeve dhe ne gjakun tend ende kane ngelur genet e fshehura te asaj rrace qe na sundoi per 500 vjet.Mos ndoshta edhe ti do qe Shqiperine ta rikthesh ne ate mesjete ...?Kurre,kurre,pjella juaj so do qe te shtohet,asnjehere nuk do te leshoje rrenje ne keto troje....
Te kapi edhe ty tani perroi psiqik,vazhdo vazhdo .....
Ore nuk ishin muslimanet shqiptare qe i luftuan turqit?! Si mendon ti po te mos deshnin 75 % e muslimaneve shqipatar do te shpallesh pavarsia ?! Ishin shumica e muslimaneve qe luftuan kundra turqve,perfshire edhe hoxhallar e dervisha.Pa me thuaj Ismail Qemali nuk ishte musliman,po Isa Boletini ?
Po Haxhi Vehbi Dibra (1867-1937)-Kryetari i parë i Parlamentit (Pleqënisë) më 1912, si dhe kryetari i parë i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë (1923-1929).
rebelisistemit- Nësë do të bësh armiq, nuk është e nevojshme që të shpallësh vetëm luftë, mjafton ta thuash të Vërtetën. (Martin Luter King)
80
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ju vazhdoni propogandimin e atij faktori qe i ka shkaktuar dhe po i shkakton aq shume prapambetje kombit shqiptare.?Sa e sa patriot shqiptare jane shkuar ne tehun e shpates se turqeve islamike,per te mos lejuar perhapjen e kultures dhe gjuhes shqipe,sa gra e femra shqiptare u perdhunuan nga ata te ashtuquajtur mbartes te kultures islame,perdhunime qe kishin si qellim qe ata te mbillnin faren e tyre te zeze na kete komb.?rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...[/color]
O sa mire me qene shqiptare...[/color][/font]
Ajo video,eshte zyrtare e Komunitetti Musliman te Shqiperis-KMSH e atij komuniteti qe mori pjes ne Pavarsin e Shqiperise,e atij komuniteti qe nxorri Fetwa per Pavarsin nga Turqia.E asaj bashkesi qe preferonte te ishte muslimane shqiptare,dhe jo muslimane turke.
Se kush shqiptare jan me shume patriot i kan treguar dy luftrat e fundit ne Kosove dhe ne Maqedoni.
Sic duket edhe ti je nje nga ato trashgimtare,pasoje e ketyre perdhunimeve dhe ne gjakun tend ende kane ngelur genet e fshehura te asaj rrace qe na sundoi per 500 vjet.Mos ndoshta edhe ti do qe Shqiperine ta rikthesh ne ate mesjete ...?Kurre,kurre,pjella juaj so do qe te shtohet,asnjehere nuk do te leshoje rrenje ne keto troje....
Te kapi edhe ty tani perroi psiqik,vazhdo vazhdo .....
Ore nuk ishin muslimanet shqiptare qe i luftuan turqit?! Si mendon ti po te mos deshnin 75 % e muslimaneve shqipatar do te shpallesh pavarsia ?! Ishin shumica e muslimaneve qe luftuan kundra turqve,perfshire edhe hoxhallar e dervisha.Pa me thuaj Ismail Qemali nuk ishte musliman,po Isa Boletini ?
Po Haxhi Vehbi Dibra (1867-1937)-Kryetari i parë i Parlamentit (Pleqënisë) më 1912, si dhe kryetari i parë i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë (1923-1929).
Duhet te jesh o i marre ose qorr qe te mos dish se nga rrjedhin burimet e ''perroit psiqik''.Si ta kane mbajtur kaq sekret ata eterit tuaj shpirteror kete fakt,dhe si ka mundesi te mos e mesosh ti,mbasi ke dhe hunde te ndjeshme per kesi lloi ereash qe fryjne andej nga male e Arabise...?
Te kam thene mor evlat,te kam thene,qe ta kthesh pak vemendjen nga historia e Shqiperise,por jo nga ajo histori qe e ka shkruar komuniteti mysliman,por ate histori qe eshte shkruar nga gjaku i shqipatrise se vertete,po nuk merr vesh ti,....o te pastroi ate genin turk e arab ty une,ose s'ka si i behet ndryshe,sepse kam shume frike mos na behesh edhe ti kamikaz,mjere forumi pastaj...
Estilen- 713
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Te gjith keta qe i permende rebelisistem, jane kthyer ne musliman, askush smund ta mohoje se shumica e shqiptareve, sidomos kosovaret jane kthyer me dhune ne musliman, edhe kta qe i permende Ismail Qemali, Isa Boletini etj etj, parardhsit e tyre te gjith kan qene te krishter.rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ju vazhdoni propogandimin e atij faktori qe i ka shkaktuar dhe po i shkakton aq shume prapambetje kombit shqiptare.?Sa e sa patriot shqiptare jane shkuar ne tehun e shpates se turqeve islamike,per te mos lejuar perhapjen e kultures dhe gjuhes shqipe,sa gra e femra shqiptare u perdhunuan nga ata te ashtuquajtur mbartes te kultures islame,perdhunime qe kishin si qellim qe ata te mbillnin faren e tyre te zeze na kete komb.?rebelisistemit shkruajti:estilen shkruajti:Ke te drejte,por nje i dale nga spitalet psichiatrice pa kurim te Afrikes, mund ta ballafaqoje ate video me shqiptarizmin e mirefillte...[/color]
O sa mire me qene shqiptare...[/color][/font]
Ajo video,eshte zyrtare e Komunitetti Musliman te Shqiperis-KMSH e atij komuniteti qe mori pjes ne Pavarsin e Shqiperise,e atij komuniteti qe nxorri Fetwa per Pavarsin nga Turqia.E asaj bashkesi qe preferonte te ishte muslimane shqiptare,dhe jo muslimane turke.
Se kush shqiptare jan me shume patriot i kan treguar dy luftrat e fundit ne Kosove dhe ne Maqedoni.
Sic duket edhe ti je nje nga ato trashgimtare,pasoje e ketyre perdhunimeve dhe ne gjakun tend ende kane ngelur genet e fshehura te asaj rrace qe na sundoi per 500 vjet.Mos ndoshta edhe ti do qe Shqiperine ta rikthesh ne ate mesjete ...?Kurre,kurre,pjella juaj so do qe te shtohet,asnjehere nuk do te leshoje rrenje ne keto troje....
Te kapi edhe ty tani perroi psiqik,vazhdo vazhdo .....
Ore nuk ishin muslimanet shqiptare qe i luftuan turqit?! Si mendon ti po te mos deshnin 75 % e muslimaneve shqipatar do te shpallesh pavarsia ?! Ishin shumica e muslimaneve qe luftuan kundra turqve,perfshire edhe hoxhallar e dervisha.Pa me thuaj Ismail Qemali nuk ishte musliman,po Isa Boletini ?
Po Haxhi Vehbi Dibra (1867-1937)-Kryetari i parë i Parlamentit (Pleqënisë) më 1912, si dhe kryetari i parë i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë (1923-1929).
Xhemajl- 187
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
KUJTIMET E SEVASTI QIRIAZIT për NAIM FRASHËRIN, në çastin e diplomimit në ROBERT COLLEGE
Para se të afronemi, disa nga këta më heqin vërejtjen, po më tepër një njeri, i cili ndonëse qe me shtat të mesmë dhe i imët, kishte fytyrë fortë të qetë dhe tërheqëse. Si u përshëndoshmë me të gjithë, Naimi më afëronet dhe pasi më përshëndoshi edhe një herë, më thotë këto fjalë, të cilat edhe janë të gjalla në zemrën t’ime. Fjalë që tronditnë shpirtin e të gjithëve atyre që e dëgjuanë. Fjalë plot enthusiazmë; dhe flakë që derdheshin prej një zëmre plot ideale të nalta.
“Motër, punë më të mirë dhe më të vyerë nuk mund të bësh për Shqipërinë përveç asaj që keni ndërmend të bëni bashkë me vëllanë tuaj dhe mikun tim të dashur. Po unë dua të shtonj vetëm dy fjalë; paskëtaj nisi detyrat e tua më të mëdhatë dhe në qofsh besnikë ke për të bërë më të mëdhatë vepra për atdhenë. Pengime dhe turbullime shumë, edhe të mëdha, do të keni në këtë udhë që po jeni nisë, por si trimë shqipëtarë i ke për t’i kapërxyerë të gjitha. Të gjithë do të vinë nënë hijen tënde, i frymëzo me ideale të lartë e të vërteta që të harrijnë një arësim të vërtetë dhe kështu ta bëjnë brezin tonë të pushtojnë ata virtyta që ta bëjnë gati që të çpëtojnë kombin nga padija dhe ta ngrenë dhe lartësojnë atë”
Këshillat e tija të vlefshme më bënë, si thashë edhe më sipër, një përshtypje të thellë dhe më kanë qenë krahë që kur se hyra në fushën kombëtare.
Kombi shqiptar kurrë do të mos harronjë veprat e këtij biri të math si edhe të shokëve të tij. Ndë mos paçin gjer më sot përmendëtore prej numëri, kanë nga një përmendëtore në zëmër të çdo atdhetari.
Naim Frashëri kish atë fuqi që të frymëzonjë idealet e tija të tjerëvet dhe i bënte të kuptojnë detyrat e tyre kundrejt atdheut. Shpirti i madh është gjithmonë ay që mbretëron.
Punën e tyre na e dorëzuan që ta bëjmë me një mënyrë tjetër, por jo kurrë me tjetër shpirt, por me atë shpirt si të tyren.
Para se të afronemi, disa nga këta më heqin vërejtjen, po më tepër një njeri, i cili ndonëse qe me shtat të mesmë dhe i imët, kishte fytyrë fortë të qetë dhe tërheqëse. Si u përshëndoshmë me të gjithë, Naimi më afëronet dhe pasi më përshëndoshi edhe një herë, më thotë këto fjalë, të cilat edhe janë të gjalla në zemrën t’ime. Fjalë që tronditnë shpirtin e të gjithëve atyre që e dëgjuanë. Fjalë plot enthusiazmë; dhe flakë që derdheshin prej një zëmre plot ideale të nalta.
“Motër, punë më të mirë dhe më të vyerë nuk mund të bësh për Shqipërinë përveç asaj që keni ndërmend të bëni bashkë me vëllanë tuaj dhe mikun tim të dashur. Po unë dua të shtonj vetëm dy fjalë; paskëtaj nisi detyrat e tua më të mëdhatë dhe në qofsh besnikë ke për të bërë më të mëdhatë vepra për atdhenë. Pengime dhe turbullime shumë, edhe të mëdha, do të keni në këtë udhë që po jeni nisë, por si trimë shqipëtarë i ke për t’i kapërxyerë të gjitha. Të gjithë do të vinë nënë hijen tënde, i frymëzo me ideale të lartë e të vërteta që të harrijnë një arësim të vërtetë dhe kështu ta bëjnë brezin tonë të pushtojnë ata virtyta që ta bëjnë gati që të çpëtojnë kombin nga padija dhe ta ngrenë dhe lartësojnë atë”
Këshillat e tija të vlefshme më bënë, si thashë edhe më sipër, një përshtypje të thellë dhe më kanë qenë krahë që kur se hyra në fushën kombëtare.
Kombi shqiptar kurrë do të mos harronjë veprat e këtij biri të math si edhe të shokëve të tij. Ndë mos paçin gjer më sot përmendëtore prej numëri, kanë nga një përmendëtore në zëmër të çdo atdhetari.
Naim Frashëri kish atë fuqi që të frymëzonjë idealet e tija të tjerëvet dhe i bënte të kuptojnë detyrat e tyre kundrejt atdheut. Shpirti i madh është gjithmonë ay që mbretëron.
Punën e tyre na e dorëzuan që ta bëjmë me një mënyrë tjetër, por jo kurrë me tjetër shpirt, por me atë shpirt si të tyren.
Ufo- 135
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Bestytni shqiptare
Arusha
Besohet se pushi i arushës së murrme të Shqipërisë po të merret nga një femër e gjallë dhe të digjet mbi kokën e të sëmurit ka veti shëruese. Gjithashtu për të sëmurët nga reumatizma këshillohet që të shkelen nga një arushë. I sëmuri shtrihet dhe shkelet nga këmbët e pasme të arushës që shoqërohet nga i zoti.
Arusha
Besohet se pushi i arushës së murrme të Shqipërisë po të merret nga një femër e gjallë dhe të digjet mbi kokën e të sëmurit ka veti shëruese. Gjithashtu për të sëmurët nga reumatizma këshillohet që të shkelen nga një arushë. I sëmuri shtrihet dhe shkelet nga këmbët e pasme të arushës që shoqërohet nga i zoti.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Flijimi në themele
Kur ndërtohej shtëpi, kullë, faltore, kështjellë ose urë, një kafshë flijohej në themelet e ndërtesës së re. Zakonisht prehej dash ose në disa raste gjel sa për të skuqur me gjak themelet. Ishte një fli që bëhej për të qëndruar ndërtesa e fortë.
Mark Tirta në librin e tij "Mitologjia ndër shqiptarë" na pershkruan ca të dhëna kyçe për këtë çështje.
Sipas besimit të popullit, 'shtëpia e re e ha një jetë njeriu'
Kjo edhe ndodh në të vërtetë. Sepse çdo gjeneratë, vëllezërit ndahen, ndajnë trashëgiminë, duke ndërtuar shtëpi të reja. Po ashtu çdo gjeneratë ka vdekje pleqsh, prandaj besohet që shtëpia e re merr kryesisht jetën e zot-shpisë, që është edhe më plaku.
Prandaj flijohet një kafshë, që të zbutet demoni i truallit, dhe të kursejë njerëzit.Kur u hodhën themelet e kullës TID (25 katëshi te Ushtari i Panjohur, projekti sipas planit francez), therrëan/flijuan një dash dhe me gjakun e tij spërkatem themelet.
Ndërtimi i shtëpisë së re, është hyrje e njeriut në botën deri-atëherë natyrore, dhe shëndrrim i saj në botë ekskluzivisht njerëzore.
Vetë ky shëndrrim ka qenë frikësues për njerëzit, është konsideruar i kobshëm. Psh besohej se nëse hapej pylli për tokë buke, Zana do të djegë prodhimet si ndëshkim.
%
Në rastin e shtëpisë si ndëshkim për shkeljen e trollit të demonëve, është vdekja e kryefamiljarit, e prandaj besimi është që të kënaqet demoni me një dash a një gjel dhe të mos merr jetën e kryefamiljarit.
Në anën tjetër, s'do mend që këtu ka edhe shkas për festim. Festim për shtëpinë e re.
Dhe nëse pyet dikush se a bëhet ky flijim për të festuar apo për arsye besimi-mitologjie etj, mendoj që këto dyja shkojnë së bashku, se që nga kohët e hershme festat kanë pasur të bëjnë me hyjnizimin, psh Buzmi, Kryeviti, Mesviti etj.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Kângë kreshnike dhe legjenda:
Kângët e vjetra, qi njifen prej malcorvet nën êmnin "kângë kreshnikësh, kângë të moçme, kângë lahute", janë visari mâ i çmueshëm i gjuhës, shprehja mâ e gjalla e shum ndiesive bujare e përfytyrimi typik i fizjonomisë së kombit t'onë.
Populli këndon. Në nji numër të panjohun kângësh, përcjellë gojë në gojë gjatë shekujve, populli ká ruejtë gjymtyrët e nji eposi të vërtetë, qi ka për protagonist Gjeto Basho Mujin, nji kreshnik të fuqishëm, të pathyeshëm e të pavdekshëm.
Kângët, qi sillen rreth këtij kreshniku e rreth shokëve të tij, nuk këndohen gjithkund; por kemi me i ndie posaçe në Malcí të Madhe, në Dugagjin, në Kosovë, në Pukë, në Dibër, në Ljare e në Shestan.
Mbas njij shqyrtimi të kujdesëshëm vêhet ré, se ndër kto kângë mshehet ndiesija për pamvarsí, pse gjithkund del në shesh lufta e fiseve shqiptare të blokut Mal i zí - Shqipní kundra Slavit, qi tue kapërcyem Danubin, msŷn qëndrën e ktyne fiseve: Jutbinën.
Kúr të pyesim, kúr e si u përftuen kto kângë, gjindemi para nji pikpyetje të madhe.
Ktu sigurisht nuk këndohet myslimanizmi si në luftë me kristjanizëm; por këndohet fuqija e një rrace rreth njeriu, qi ká punë me zana shqiptare, kundra fiseve slave, qi duen me i dërmue trojet e tija; kështu qi mbas shpirtit t'edáve shqiptarë âsht përsonifikimi i luftës ndërmjet rracash.
Kângët e vjetra, qi njifen prej malcorvet nën êmnin "kângë kreshnikësh, kângë të moçme, kângë lahute", janë visari mâ i çmueshëm i gjuhës, shprehja mâ e gjalla e shum ndiesive bujare e përfytyrimi typik i fizjonomisë së kombit t'onë.
Populli këndon. Në nji numër të panjohun kângësh, përcjellë gojë në gojë gjatë shekujve, populli ká ruejtë gjymtyrët e nji eposi të vërtetë, qi ka për protagonist Gjeto Basho Mujin, nji kreshnik të fuqishëm, të pathyeshëm e të pavdekshëm.
Kângët, qi sillen rreth këtij kreshniku e rreth shokëve të tij, nuk këndohen gjithkund; por kemi me i ndie posaçe në Malcí të Madhe, në Dugagjin, në Kosovë, në Pukë, në Dibër, në Ljare e në Shestan.
Mbas njij shqyrtimi të kujdesëshëm vêhet ré, se ndër kto kângë mshehet ndiesija për pamvarsí, pse gjithkund del në shesh lufta e fiseve shqiptare të blokut Mal i zí - Shqipní kundra Slavit, qi tue kapërcyem Danubin, msŷn qëndrën e ktyne fiseve: Jutbinën.
Kúr të pyesim, kúr e si u përftuen kto kângë, gjindemi para nji pikpyetje të madhe.
Ktu sigurisht nuk këndohet myslimanizmi si në luftë me kristjanizëm; por këndohet fuqija e një rrace rreth njeriu, qi ká punë me zana shqiptare, kundra fiseve slave, qi duen me i dërmue trojet e tija; kështu qi mbas shpirtit t'edáve shqiptarë âsht përsonifikimi i luftës ndërmjet rracash.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Kumbaria e flokëve
Kumbaria asht tri duersh: kumbari flokësh, kumbari kunore e kumbari djepash. Për kah Kanuja, kumbaria ma e fortë asht kumbaria e flokëve. Ju morën flokët fmisë, fmitë u banë famull e famulleshë, burrat ndërveti u banë kumbarë, e gratë ndrikulla. Shpijat me shpi të lidhuna me kumbari nuk marrin as nuk japin nuse ndër veti. Dazëm e mort i kanë bashkë. "Kumbaria asht e shejt"
Kumbara ka detyrë ndere e burrnie para shpisë së lidhun me kumbari dhe para mbarë fisit e katundit, shoqnisë rrotull, me e kqyrë ndrikullën si binë e gjinisë së tij. Me e marrë në dazëm e në gzim si binë në gjiní. Famullit a famulleshës, që ja ka marrë flokët, me i thirr si nipin e mbesën te daja dhe sa herë të kenë nevojë të madhe, me u kujdes për to. Me ndodh e me dal kumbara i pabesë e me lakmue ndrikullën, i jet faqja e zezë në derë. Shoqnija rrotull e leçit.
Ndrikulla ka detyrë ndere me e prit e me e qit kumbarën si vllanë e vet dhe mos me lakmue për burrë në sa motra vllanë.
Fmisë flokët i merren me kumbar. Por jo pa mbush vjetin e pa fillue me u cac. Me marr flokët, s'duhet grue, por burrë prej nji fisi a katundi tjetër. Bane kumbar nji katolik apo musliman puna jote. Kushte feje për kumbarën Kanuja s'ka. Pa ju marrë flokët fmisë, gershana s'ja prek. Shkoi gjatë pa ju marr e ju rritën shumë, i digjen me flakë të pishës. Me dek fmija, nuk futet në dhé pa ju marrë flokët. Mos mund ardht kumbara i largët, merr nji shoq katundi e këtë do ta kesh kumbarën ma për zemër, "tu gjet në ditë të hallit".
Kumbaria bahet me hanë përpjetë(1) nji ditë jave veç të hanes dhe të prendes. Kumbara pritet me kafe e duhan e darka i shtrohet me të gjitha të mirat. Kur i merren fmisë flokët e ama e fmisë sjell gërshant mbi nji rubë të mndashtë e fminë për dore. Kumbara ja pret kaj çubë floksh në tre vende: te balli e në dy anët, te tamthat(2). Flokët e gërshanë bashkë me 50 grosh kumbara i ven mbi rubën e mndasht tuj urue: "Me har kumbaria"! Ndrikulla tuj marrë rubën me ça ka sipër i përgjigjet: "Har e të mirë paç kumbaro!" Kumbarës i fal kmish e tlina të bardha, brez mesit e çarapë. Grues së kumbarës, i çon rubë e çarapë. Ne nesre kumbara e merr ndrikullën bashkë me famull a famulleshën në shpi të vet për 3 net si binë në gjini. Mbas tri ditsh e netsh e përcjell deri ngjitun katundit të saj.
Me ndodh djali a çika të shpive të lidhuna me kumbari ndër veti, martesa s'mund bahet pa kalue pesë brezë. "Mujte me gjet nuse gjeti, kumbarinë mos e prish as në pesë brez. Ndera ta lyp me e ruejt për jetë". Kush prish kumbari me martesë: marrohet; prej vllaznijet e fisit leçitet.
Kur pajtohen dy shpi që kanë qenë në gjak, u lypin të bahen kumbar ndër veti.[/font]
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Edhe sot e kesaj dite behen kurbane ne themelet e godinave private {perjashto ndertimin e pallateve.}Me pas festohet,mitologjia dhe festimi jan te nderthurur,te pranishmit urojn te zotin per themele te forta dhe mbaresi...............Edhe prerja e xhufkave te femijet motak eshte tradit,kumbari ftohet diten kur femija mbush vitin,me pas fillon festa me urime per femijen per jetgjatesi e fat ne jete.
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
cimi elezi shkruajti:Edhe sot e kesaj dite behen kurbane ne themelet e godinave private {perjashto ndertimin e pallateve.}Me pas festohet,mitologjia dhe festimi jan te nderthurur,te pranishmit urojn te zotin per themele te forta dhe mbaresi...............Edhe prerja e xhufkave te femijet motak eshte tradit,kumbari ftohet diten kur femija mbush vitin,me pas fillon festa me urime per femijen per jetgjatesi e fat ne jete.
Kjo tregon se ne shqiptarët debatojmë kot përditë edhe këtu në Explorer për punë feje..Në qenjet tona thellë ka zenë vend me kohë paganizmi, ritet dhe traditat ashtu siq edhe ti thekson ma sipër flasin vetë për këtë..Nuk e di a jam ndopak konciz apo jo dhe a ndan një mendim me mua ??
Ufo- 135
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Atëher, siç e shoh unë këtu se si i kundërshtoni ju festat dhe gëzimet pa marrë parasysh se cilës fe i takojnë, kjo po i bie që ju jeni anti gëzim dhe anti fest apo jo!
Gon!- 294
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Gon! shkruajti:Atëher, siç e shoh unë këtu se si i kundërshtoni ju festat dhe gëzimet pa marrë parasysh se cilës fe i takojnë, kjo po i bie që ju jeni anti gëzim dhe anti fest apo jo!
Ku e shikoni ju një ''detaj'' të tillë në komentin tim ..???Dhe e dyta pse lexoni nga e djathta në të majtë, je në Explorer Univers e jo në syre a sure si i thonë..??
Ufo- 135
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Unë lexoj nga e majta në të djatht edhe në sure, sepse e kam shqip Kur'anin, e edhe këtu njësoj lexoj, por ironia juaj ndaj feje nuk ka fund dhe kjo duket qart prej se jam futur në këtë forum, kurse ty të njo një koh të shkurtër këtu. O njeri lexo çfarë shkruan dhe kupto vetvetën pastoj do kuptosh të tjerët, sepse unë kështu veproj, kshill ishte.
Gon!- 294
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Gon! shkruajti:Unë lexoj nga e majta në të djatht edhe në sure, sepse e kam shqip Kur'anin, e edhe këtu njësoj lexoj, por ironia juaj ndaj feje nuk ka fund dhe kjo duket qart prej se jam futur në këtë forum, kurse ty të njo një koh të shkurtër këtu. O njeri lexo çfarë shkruan dhe kupto vetvetën pastoj do kuptosh të tjerët, sepse unë kështu veproj, kshill ishte.
Këshillat pranohen domosdo dhe kurdoherë, por këshilla me mendje të kthjellët dhe pa izma prapa, nëse do veproni kështu do isha dakort me këdo jo vetëm në forum..Unë nuk do doja polemika të kota sepse janë pa ''bukë'' dhe na marrin kohën të gjithve, unë respektoj ç'do njeri që më respekton mua dhe mendimet e mia, debatin e pranoj por deri kur të jetë në arsyet e logjikës së ftohtë dhe me etikë brenda sigurisht,por patjetër që ruaj të drejtën e përgjigjes me të njëjtën monedhë, sidomos kur luajnë me intelektet tona ..Gjithsesi kjo temë është për shqiptarizmin dhe unë do jukëshilloja si miq në forum ta respektojmë atë, fundja që të dy jemi patriotë !!
Tung !
Ufo- 135
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Unë nuk përdora asnjë izëm i nderuar. Edhe unë them ashtu si ti dhe jam dakord nëse veprohet pa izma nuk do të lodh gishtrinjt as edhe një sekond, unë mund të rri pa izma, sepse kam Perendin që adhuroj, e ju ma kundërshtoni atë dhe çdo gjë që sillet rreth tij, Ai është pa izma, por a mund të qëndroni ju pa izma!? Kjo temë është për Shqiptarin pa "izma" mbrapa të lutem.Ufo shkruajti:Këshillat pranohen domosdo dhe kurdoherë, por këshilla me mendje të kthjellët dhe pa izma prapa, nëse do veproni kështu do isha dakort me këdo jo vetëm në forum..Unë nuk do doja polemika të kota sepse janë pa ''bukë'' dhe na marrin kohën të gjithve, unë respektoj ç'do njeri që më respekton mua dhe mendimet e mia, debatin e pranoj por deri kur të jetë në arsyet e logjikës së ftohtë dhe me etikë brenda sigurisht,por patjetër që ruaj të drejtën e përgjigjes me të njëjtën monedhë, sidomos kur luajnë me intelektet tona ..Gjithsesi kjo temë është për shqiptarizmin dhe unë do jukëshilloja si miq në forum ta respektojmë atë, fundja që të dy jemi patriotë !!
Tung !
Unë jap mendimin tim rreth asaj që ti dhe tjetri shkruajtët, kurse ti bën sulm dhe më injoron "Syre", për ta kuptuar si shkruhet, merre dhe lexo në Të, po pra lexo, e mos paragjyka kot, sepse nuk është i udhës paragjykimi. E nëse unë e pata gabim me mendimin tim që dhash rreth shkrimit tuaj dhe të tjetrit, më thuaj; njeri e ke gabim, nuk është ashtu, por është kështu. Thjesht, mbroj shkrimin tënd me shpjegim e jo me sulm, fyerje dhe injoranc.
Kaq kisha.
Gon!- 294
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Tufan dëbore në pyllin e vegjëlisë sime
Nën' e Dushkut leshlëshuar
Fryn e tund,
Shtyn e shkund
Gjithë pyllin e tmerruar
Dhe s'le kënd të palëvruar.
Tartakuti brof më këmbë
Gjëmb më gjëmb
Shkëmb më shkëmb,
Gjithë pyllin bren me dhëmbë,
Shtron dëborën me pëllëmbë.
Dhe kur gjithë pylli mardhi
Përnjëmënd,
Anekënd,
Me një thes ç'del Lipadhi:
Mbledh fëmijët, gjëmëmadhi !
Sjell me vete Këmbëleshin
Kiliveshen,
Cilivilen
Dhe Kukushin, Katërveshin
Dhe Sybufin, Mjekërpreshin.
Krisi trari në pullaz,
S'di se kush po zbret në jaz -
Një Gogol a një Çakall ?
Hapi derën me mandall.
Unë strukem pranë vatrës
Afër Atës, afër Tatës
Ah, tani,
Ju, gogolë dhe shtërpi,
Bëhi hi
Dhe falni !
Se në mes të tyre jam;
Frikë s'kam !
Se më ruan Nën' e Vatrës
Dhe më ruan hij' e Tatës.
Ngrita mashën dhe u rashë ...
Kujt ? Nuk e di se nuk e pashë.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Betë (Si betohej ne Pogradec)
-Kjo punë është e vërtetë, si është i vërtetë Baba Tomorri, si është e vërtetë drita e diellit edhe kjo shishja me raki rrushi që kam këtu mbi tryezë kur rri e shkruaj këto fjalë!
-Për njatë kazan me ullukë, për njatë shlivën e Shëndaumit, e për najto dyzet voze plot, si dyzet shënjtorë, e drejta është jona e s'ka fshat në botë që e pi rakinë si e pimë ne!
Verojka
...ose verore, është një dredhzë prej tri-katër fijesh leshi me ngjyra të ndryshme që, sidomos çupat dhe nuset e reja,i lidhin në rrëzë të derës së djathtë ditën e Verës së Parë (1 Mars) si rruazë për ethet a për të pasur shëndetin të pacënuar gjatë vitit, diku edhe për mos të pasur brenga në fytyrë nga zhegu i djellit gjatë Verës së Madhe.
Verojkat i mbajnë rreth dorës gjer mbë të ardhurit e dallëndyshevet dhe atëherë i varin ne dega pemësh që t'i marrin këto për të ngrehur folenë o për t'i hedhur në det si ç'e besojnë gjetiu.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Breshka
Sipas gojdhenave-"një zanë e bukur ka formën e breshkës dhe kjo zanë njihet me emrin xhixhibreshka.
Në rrëfimet gojore popullore të Dukagjinit breshka shfaqet si ndjellëse e shiut dhe aleate e njeriut për të mundur thatësirën. Ajo është pjesë e ritit magjik të shíndjelljes: "Fshatarët besonin se breshka e varur në degë e përvëluar nga etja, do t'i lutej zotit për shi. Kjo gjallesë, që ndodhej në zgrip të jetës, simbolizonte tokën e kërcënuar nga thatësira vdekjeprurëse".
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Sakt smund ti heq asnje pik ose presje,vetem mund te shtojm dhe rite te tjera per te par se ku qendron feja me ritet pagane.Ufo shkruajti:
Kjo tregon se ne shqiptarët debatojmë kot përditë edhe këtu në Explorer për punë feje..Në qenjet tona thellë ka zenë vend me kohë paganizmi, ritet dhe traditat ashtu siq edhe ti thekson ma sipër flasin vetë për këtë..Nuk e di a jam ndopak konciz apo jo dhe a ndan një mendim me mua ??
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Tradita e festimeve
Nevruzi
Festë bektashie. Nevruzi, ose Sulltan Nevruzi, është festa e Vitit të Ri e kremtuar prej bektashinjve dhe prej shiitëve të tjere më 21-22 mars. Nevruzi, nga persishtja 'viti i ri,' në fillim ka qenë festa e ekuinoksit pranveror dhe quhej si dita e parë e kalendarit diellor persian. Për bektashinjtë dhe shiitët e tjerë ai shënon edhe ditëlindjen e imam Aliut, dhëndërit të Profetit Muhamed.
Pashkët
Zakone dhe festë popullore. Sikundër gjetiu në botën e krishterë, Pashkët, nga lat. Pasqua, është ditë e madhe feste ndër shq-iptarët ortodoksë e katolikë. Ortodoksët e festojnë duke ngrënë vezë të ngjyera me bojë dhe bukë të bërë në trajtë kryqi e të bekuar nga prifti, si dhe duke pirë ujë të bekuar. Pas ceremonive në kishë, njerëzit dalin pasdreke dhe shkojnë për vizitë tek miqtë dhe fqinjët. Ndizen edhe zjarre tëmëdhenj.
Në Iballë të Pukës, zakon ishte që për Pashkë të visheshin me rrobat më të mira dhe të merrnin pjesë në meshë, por me një mënyrë të veçantë për malësinë. Baroni Franc Nopça (1877-1933) shkruan se, duke iu afruar kishës, fiset shtinin në ajër dhe thërrisnin "A je, Don...?" Shër-byesi i priftit të famullisë përgjigjej: "Po, po, këtu është!" dhe shtinte edhe ai. Pas meshës, besimtarët viheshin në rresht me fytyrë nga fshatrat myslimane të zonës dhe shtinin në ajër përsëri. Pas kësaj bëheshin gara qitjeje.
Verorja
Zakon popullor. Më 1 mars, në fshatrat e krahinës së Korçës, fëmijëve dhe beqarëve djem e vajza u jepej një si rreth dore a varëse, e bërë me fill të tjerrur të kuq e të bardhë, term që ndoshta ka lidhje me emrin e stinës 'verë' në shqip. Në fund të ditës, vajzat i linin ato në degë peme ose në shkurre. Në qoftë se zogjtë i merrnin ato verore për të bërë fole, atëhere mendohej se vajza do të martohej brenda vitit.
Konfirmohet qe verorja perdoret edhe ne myzeqe por me ndryshimin qe nuk ka rendesi nese je beqar ose jo. Verorja vihet me 1 mars dhe pritet ardhja e dallendysheve qe verorja te hidhet mbi nje dege trendafili qe dallendyshja ta marre dhe ta beje fole.
Zonja Nunciatë
E kremte e krishterë. E kremtja e Zonjës Nunciatë përkujton ditën kur kryengjëlli Gabriel i njoftoi Shën Mërisë së Virgjër se ajo do të lindte Jezuin. Në Shqipëri, kjo ditë kremtohej si nga katolikët e veriut, të cilët e quanin Zonja Nunciatë, ashtu edhe nga ortodoksët, që e quanin Ungjillëzimi ose, me termin gr. Evangelizmoi, shq. Vangjelizmoi. Në popull njihej mjaft edhe me emrin Dita e këmborëve ose Dita e zileve, sepse kjo ishte ajo kohë e vitit kur fëmijët dilnin me zile e këmborë për të dëbuar gjarpërinjtë, sikundër dalin në Greqi e në Serbi.
Festa e Zonjës Nunciatë kremtohet më 25 mars sipas kalendarit perëndimor dhe më 7 prill sipas kalendarit lindor të përdorur në Kosovë e në Maqedoni. Në të njëjtën kohë të vitit myslimanët festojnë Nevruzin .
Kisha kryesore ortodokse e Tiranës mban emrin Katedralja e Ungjil-lëzimit. Edhe në Karpen KJ gjendet një kishë e Zonjës Nunciatë e fillimit të shekullit XVII.
Ndër ortodoksët shqiptarë të Rekës së Epërme (Republika e Maqedo-nisë) kjo e kremte quhet me emrin sllav Bllagovesti dhe mbahet si nga ortodoksët ashtu edhe nga myslimanët. Shtëpijaket dalin në të lindur të diellit dhe mbushin ujë në burimin e fshatit, e pastaj hedhin në ujë sheqer, monedha sermi dhe borzilok. Në fillim, enët i shpien në kishë e, më pas, në shtëpi, ku 'uji që fle' pihet nga të' gjithë pjesëtarët e familjes.
Pasdreke, në një lëndinë aty afër mblidhen për të festuar. Vashat beqare, të veshura me kostumet popullore më të bukura dhe duke kënduar, vënë unaza në barin e lëndinës dhe kafshojnë barin aty ku i kanë vënë unazat.
Barin e këputur me dhëmbë e hedhin në enët me ujë të bekuar dhe uji pastaj u jepet për të pirë bagëtisë për t'u shtuar sa më mirë. Sikundër gjatë Krishtlindjeve (shih), pemët frutore vishen me kashtë në këtë kohë të vitit dhe, si për kërcënim, pranë u vihet një sopatë, në mënyrë që të japin prodhimtari të mirë më pas.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Tradita shqiptare te ruajtura nder arbereshet e Kalabrise
1965: Karnevale në Ungër - Carnevale a Lungro
Valle në Ungër
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Ne zonen e Elbasanit verojkat ose {veroret} i vendosin ne [ 14 mars ] dyert i stolisin me dega kumbulle,bajame etj.Zakonisht i heqin diten e tret ose {me ardhjen e dallandysheve}.Kjo fest pagane quhet dita e veres.Per ta ligjeruar si fest ne kohen e Enverit {pasi ELBASANI ishte i vetmi qytet qe e festonte haptazi} vendosen ta quanin Dita e luleve dhe qe nga ajo kohe Elbasani ishte i vetmi qytet qe daten 14 mars e bente pushim.Ne qeverisjen e Nanos u morr vendim per fest kombetare si dita e veres,dita e Ballokumeve.lucio shkruajti:
...ose verore, është një dredhzë prej tri-katër fijesh leshi me ngjyra të ndryshme që, sidomos çupat dhe nuset e reja,i lidhin në rrëzë të derës së djathtë ditën e Verës së Parë (1 Mars) si rruazë për ethet a për të pasur shëndetin të pacënuar gjatë vitit, diku edhe për mos të pasur brenga në fytyrë nga zhegu i djellit gjatë Verës së Madhe.
Verojkat i mbajnë rreth dorës gjer mbë të ardhurit e dallëndyshevet dhe atëherë i varin ne dega pemësh që t'i marrin këto për të ngrehur folenë o për t'i hedhur në det si ç'e besojnë gjetiu.[/b][/color][/font]
Cimi Elezi- 108
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Vënia emrit
Ceremonia e vënies së emrit nisej shpesh nga ngjarje të mëparshme të veçanta si lindja e një vargu vajzash apo sëmundjet, vdekjet, fatkeqësitë e tjera dhe gjithçka që mendohej se nuk duhej të ndodhte me individin dhe familjen e farefisin.
Në vënien e emrave ka ndikuar edhe mjedisi baritor e bujqësor apo sendet e përdorimit të përditshëm ashtu si dhe kozmosi në përgjithësi apo bota e mbinatyrshme e orëve dhe zanave e fative, që besohej se duhej të kishin zgjedhur të porsalindurin dhe t'i përcaktonin fatin.
Në bazë të këtyre emrave kanë qëndruar dëshirat dhe shpresat e familjes dhe të kolektivit që fëmija të ishtei gëzuar, i lumtur, i lirë, i shëndetshëm dhe jetëgjatë.
Mjaft emra kanë simbolizuar, guximin, trimërinë, bujarinë, fisnikërinë, mençurinë, urtësinë, etj.
Ceremonia e vënies së emrit nisej shpesh nga ngjarje të mëparshme të veçanta si lindja e një vargu vajzash apo sëmundjet, vdekjet, fatkeqësitë e tjera dhe gjithçka që mendohej se nuk duhej të ndodhte me individin dhe familjen e farefisin.
Në vënien e emrave ka ndikuar edhe mjedisi baritor e bujqësor apo sendet e përdorimit të përditshëm ashtu si dhe kozmosi në përgjithësi apo bota e mbinatyrshme e orëve dhe zanave e fative, që besohej se duhej të kishin zgjedhur të porsalindurin dhe t'i përcaktonin fatin.
Në bazë të këtyre emrave kanë qëndruar dëshirat dhe shpresat e familjes dhe të kolektivit që fëmija të ishtei gëzuar, i lumtur, i lirë, i shëndetshëm dhe jetëgjatë.
Mjaft emra kanë simbolizuar, guximin, trimërinë, bujarinë, fisnikërinë, mençurinë, urtësinë, etj.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Lindja
Në fshatrat e Malësisë së Tetovës, ashtu si dhe në shumë vise të tjera, për lindje ziejnë kokrra misri ose gruri. Kokrrat i përziejnë me qëllim që t'u përzihen fëmijët, të lindin edhe djem edhe vajza. Ato i shpërndajnë në fëmijët nëpër fshat. Fëmijëve që sjellin kokrat e foshnjës u futin në sahan ndonjë kokërr vezë, ndonjë të hollë, ndonjë pemë ose ndonjë copë bukë sa për të mos ua kthyer thatë enën.
Me këtë rast, atë ditë ziejnë kokrrat e misrit e të grurit për fëmijën e parë, organizohet nga familja e të përmendurit edhe një lloj festimi me të afërmit, kryesisht gratë e farefisit të babait dhe nënës së fëmijës së porsalindur. Të ftuarve, veç kokrrave, u vënë të hanë edhe përgatitje të tjera sipas traditës së krahinës. Dy-tri syresh ia japin t'i hajë lehona me qëllim që të ketë qumësht gjiri.
Të ftuarit që vijnë në këtë festë dhurojnë të holla, sipas mundësisë dhe afërsisë farefisnore, dhe urojnë prindërit dhe familjen. Nëse festa bëhet për lindje djali, atëherë gëzimi e hareja, marrin përmasa të gjera. Ndër të tjera u bien sidomos dajreve, këndojnë e vallëzojnë, kryesisht të reja, vajza apo nuse.
Këngët që këndohen me këtë rast kanë të bëjnë me gëzimin e prindërve, familjes e farefisit për lindjen e djalit.
lucio- 74
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Blasfemi - Migjeni
Notojnë xhamiat dhe kishat nëpër kujtime tona,
e lutjet pa kuptim e shije përplasen për muret e tyne
dhe nga këto lutje zemra zotit ende s'iu thye,
por vazhdoi të rrahi ndër lodra dhe kumbona.
Xhamiat dhe kishat madhshtore ndër vende të mjerueme...
Kumbonaret dhe minaret e nalta mbi shtëpia tona përdhecke...
Zani i hoxhës dhe i priftit në një kangë të degjenerueme...
0 pikturë ideale, e vjetër një mijë vjeçe!
Notojnë xhamiat dhe kishat nëpër kujtime të fetarve.
Tingujt e kumbonës ngatrrohen me zanin e kasnecit,
Shkëlqen shejtnia mbi zhguna dhe ndër mjekra të hoxhallarve
0, sa engjuj të bukur përpara derës së ferrit!
Mbi kështjellat mijvjeçare qëndrojnë sorrat e smueme,
krahët i kanë varë pa shpresë-simbojt e shpresave të humbune
me klithma të dëshprueme bajnë fjalë mbi jetë të pëmdueme,
kur kështjellat mijvjeçare si xhixha shkëlqejshin të lumtuna.
Notojnë xhamiat dhe kishat nëpër kujtime tona,
e lutjet pa kuptim e shije përplasen për muret e tyne
dhe nga këto lutje zemra zotit ende s'iu thye,
por vazhdoi të rrahi ndër lodra dhe kumbona.
Xhamiat dhe kishat madhshtore ndër vende të mjerueme...
Kumbonaret dhe minaret e nalta mbi shtëpia tona përdhecke...
Zani i hoxhës dhe i priftit në një kangë të degjenerueme...
0 pikturë ideale, e vjetër një mijë vjeçe!
Notojnë xhamiat dhe kishat nëpër kujtime të fetarve.
Tingujt e kumbonës ngatrrohen me zanin e kasnecit,
Shkëlqen shejtnia mbi zhguna dhe ndër mjekra të hoxhallarve
0, sa engjuj të bukur përpara derës së ferrit!
Mbi kështjellat mijvjeçare qëndrojnë sorrat e smueme,
krahët i kanë varë pa shpresë-simbojt e shpresave të humbune
me klithma të dëshprueme bajnë fjalë mbi jetë të pëmdueme,
kur kështjellat mijvjeçare si xhixha shkëlqejshin të lumtuna.
Nikolaos- "Kthejeni fytyrën nga Dielli dhe çdo hije mbetet mbrapa jush"
249
Re: Feja e shqiptarit - Shqiptaria
Gon, personalisht une i festoj te gjitha festat,kristiane,muslimane,pagane,per mua keto jan dite hareje dhe gezimi per tu larguar nga rutina e diteve te zakonshme te nje rethi vicioz.Gon! shkruajti:Atëher, siç e shoh unë këtu se si i kundërshtoni ju festat dhe gëzimet pa marrë parasysh se cilës fe i takojnë, kjo po i bie që ju jeni anti gëzim dhe anti fest apo jo!
Cimi Elezi- 108
Faqja 2 e 3 • 1, 2, 3
Similar topics
» Llozha masone "Skenderbej" ne Athine
» Feja e shqiptarit eshte shqipetaria?
» Botëkuptimi fetar i shqiptarit
» Ringjallja e shqiptarit për besën
» Feja e keltëve
» Feja e shqiptarit eshte shqipetaria?
» Botëkuptimi fetar i shqiptarit
» Ringjallja e shqiptarit për besën
» Feja e keltëve
Faqja 2 e 3
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi