Pse evoluan njerezit ne ecjen drejt?

Pse hominidet evoluan ecjen drejt dhe jo te kerrusur eshte nje prej pyetjeve me te medha te evolucionit njerezor.

Nje hipoteze sugjeron qe bipedalizmi ishte menyra me efikase energjike per paraardhesit tane per te udhetuar mespermes Afrikes rreth 5 milion deri 7 milion vjet me pare.

Nje studim i ri ne Journal of Human Evolution e sfidon kete hipoteze duke arritur ne rezultatin qe efikasiteti i ecjes dhe vrapimit te njeriut nuk eshte edhe aq i ndryshem nga gjitaret e tjere.

Fiziologet Lewis Hasley i Universitetit te Roehampton ne Angli dhe Craig White i Universitetit te Queensland ne Australi krahasuan eficiencen e zhvendosjes njerezore me ate te 80 specieve te tjera gjitaresh, duke perfshire ketu edhe majmunet, kuajt, arinjte, dhe elefantet. Per cdo specie, Hasley dhe White llogariten "koston neto te transportit", nje figure qe merr ne konsiderate raportin metabolik te kafshes (te matur ne konsum energjie), ne baze te shpejtesise se tij nderkohe qe leviz per nje meter.

Me pas ata krijuan nje ekuacion qe parashikon konston neto te transportit te nje gjitari bazuar ne masen e tij trupore.

Kerkuesit zbuluan qe nje gjitar tipik qe peshon 140 paund (pesha mesatare per njerezit) ka nje kosto neto te transportit 10.03 mililitra oksigjen per meter nderkohe qe eshte duke vrapuar. Vrapimi njerezor kerkon mesatarisht 12.77 mililitra oksigjen per meter; 27% me shume se sa llogaritjet e kerkuesit. Ne kotrast me kete, eca njerezore eshte 25% me eficiente se mesatarja e ecjet se nje gjitari me madhesi te njejte.

Megjithese njerezit moderne jane eces me eficiente se gjitari mesatar, Hasley dhe White argumentojne se asnje prej specieve nuk eshte i jashtezakonshem. Me fjale te tjera, njerezit moderne bien ne variacionet normale per gjitaret. Nuk ka asnje te vecante ne energjiken e ecjes se tyre, thane Hasley dhe White.

Per te vleresuar nese eficienca energjike ka luajtur nje rol ne te ecuren drejt, Hasley dhe White vune ne dukje qe hominidet duhet te krahasohen me te afermit e tyre me te afert. Per shembull; nese ecja njerezore eshte me eficiente dhe ecja e shimpanzese atehere do te prisnim, te bazuar vetem tek rastesia qe i jep mbeshtetje shpjegimit te eficiences energjike.

Por kjo nuk eshte ajo qe zbuluan kerkuesit. Ne fakt ndryshimet energjike ndermjet njerezve dhe shimpanzeve jane me te vogla se sa ndryshimet ndermjet specieve te lidhura edhe me afer me njera tjetren qe ndajne gjenet e njejta. Kerkuesit mendojne qe edhe faktore te tjere si klima dhe vendi i jeteses mund te shpjegojne pse kafshe te ngjashme kane kosto te ndryshme zhvendosje. Ne fakt ndryshimet energjike ndermjet njerezve dhe shimpanzeve jane me te vogla se sa ndryshimet ndermjet specieve te lidhura shume prane me njera tjetren dhe qe ndajne te njejtin lloj zhvendosje. Ne disa raste edhe specie te ndryshme me gjene te njejta kane me shume variacion ne eficiencen e te ecurit se sa kane njerezit dhe majmunet.

Megjithate, ky studim eshte veshtire qe te jete i fundit qe do te behet ne lidhje me kete ceshtje.