Shifra 3

Simbolika e numrit 3



Numri 3 ka përdorim të gjerë dhe simbolikë të fuqishme, përforcuar shpesh nga psikoza e fatalitetit.

Një-shi është rastësi, dy-shi nuk mjafton, tre-shi krijon trekëndësh-in dhe ky bëhet i padiskutueshëm, jep mundësi për përgjithësim të një dukurie.

Numri 3 lidhet me trekëndëshin pitagorian dhe me pikën trigonometrike. (Trigonometria është një degë e matematikës, e cila merret posaçërisht me trekëndëshat, matjen e sipërfaqeve me tre kënde. Êjo degë shkence lindi në Egjipt nga nevoja e rimatjes së tokave të përmbytura nga lumi Nil).

Sipas Platonit, shpirti i njeriut përbëhet nga tri pjesë. Pitagora numrit 3 i vishte cilësi hyjnore.

3 janë ligjet e fizikës mekanike të Njutonit.

Numri 3 fitoi një simbolikë të veçantë përmes trinisë: Ati, Biri dhe Shpirti i shenjtë.

Tre ishin magët që lajmëruan lindjen e fëmijës hyjnor Jezu Krisht.

Thonë se Krishti u ngjall ditën e tretë pas kryqëzimit.

Tri herë e mohoi dhe tri herë e puthi Pjetri Krishtin.

Tre vjet qëndroi në varr i patretur Konstandini i baladës së njohur.

Në dogmën e krishterë kemi tre ndarje të mëdha: Ferri, Purgatori, Parajsa.

Tri janë racat bazë të njerëzimit: raca e bardhë, raca e zezë dhe raca e verdhë (mund të shtohet me të drejtë raca e katërt: lëkurëkuqtë).

Tre janë fetë e mëdha në botë: Katolicizmi, Ortodoksia, Myslimanizmi (Budiizmi është më terpër një filozofi).

Në brigjet e Mesdheut ka patur tri perandori: Perandoria Romake, Bizantine, Otomane.

Në Detin Mesdhe ka tri ngushtica: Gjibraltari, Dardanelet, Suezi (kjo e hapur përpara afro një shekulli nga njerëzit).

Në Romën e lashtë u krijua triumvirati, me tre burra të shquar të kohës (Bruti, Êasi, Mark Antoni). Triumvirat u krijua edhe gjatë Revolucionit Borgjez Francez, me Maratin, Dantonin dhe Robespierin.

Deri në brezin e tretë, sipas dogmës mitologjike të fatalitetit, rëndonte krimi i një paraardhësi dhe (në tragjeditë) ndëshkimi i pashmangshëm për fajtorin, qoftë i vetëdijshëm ose jo (miti dhe kompleksi i Edipit, dhe trilogjia eskiliane për të).

Ura me tri harqe (titull novele tek Ismail Kadareja) është tipike në fushën e ndërtimeve tradicionale.

Në Përmet, në kufi me Greqinë, janë Tre Urat

Në rrethin e Vlorës është fshati Tre vllazën.

Në rrethin e Tepelenës tek Tri kodrat (ndryshe Tri avga-të = tre vezët) gjatë Luftës Italo - Greke bëri inspektim të ushtrisë Benito Musolini.

Tek Dritero Agolli: “Tre vjet, tre vjet naganti ynë/ qëlloi mbi dy perandori”.

Kemi Tre heronjtë e Shkodrës dhe Tre heronjtë e Kodrës së Kuqe në Tiranë (“Në kodër të Kuqe tre luanë” thotë kënga popullore).

Më 3 shtator 1939 Gjermania hitleriane sulmoi Poloninë.

Më 3 shtator 1974 në Greqi u krijua PASOKU - Lëvizja Socialiste Panhelenike.

Trikolor, tringjyrësh quhet flamuri kombëtar francez.

“Êush të dalin tre gjoga e tri shpatë me i këcye,/ njaj çikën ka me e marrë”, na thotë Eposi shqiptar i Kreshnikëve.

Tre vjet rresht thurte pëlhurën mashtruese Penelopa.

Në folklorin grek plumbi i tretë mbi luftëtarin është më i hidhuri, fatali.

Në gjenealogji treshja: gjyshi - ati - biri (nipi i gjyshit) shprehin vazhdimësinë. Lindja e tre fëmijve bashkë, trinjakë, sipas besimit popullor, është mbarësi. Dhe: Një vashë përtej nga lumi / tre sahat vallen e tundi, thotë një këngë nga krahina e Kardhiqit.

Tre janë elementet dhe institucionet bazë të sistemit të sotëm liberal politiko-shoqëror: Parlamenti, Qeveria, institucioni i Drejtësisë.

Shekuj më parë profetizuesi Nostradamus kishte parashikuar që, në shekullin e njëzetë, në një shtet të madh perëndimor, do të dilnin me vazhdimësi nga e njëjta familje tre burra politikanë të mëdhenj.

Nisur nga kjo thënie, njerëzve u shkoi mendja tek dinastia amerikane Kenedi, e cila, pas vrasjes edhe të Robert Kenedit, nuk mundi ta lozë këtë rol. Trashëgimi i fronit është kanun në shtetet me regjim monarkik. Në demokracitë perëndimore një fronësim i tillë është gati i pamundur.

Në Greqi, me daljen e tre kryeminstrave (gjyshi, babai, djali) në periudha me largësi njera nga tjetra, u krijua trinia politike e familjes Papandreu. Në histori njihen: Napoleoni i Tretë, Papa Piu i Tretë dhe tani, siç shkruan shtypi i huaj, Papandreu i Tretë.

Në moshën 33 vjeç vdiq Aleksandri i Madh i Maqedonisë.

Në moshën tridhjetetre vjeç Krishti u mbërthye në kryq.

Në moshën 33 vjeç Danteja del si personazh i poemës së vet “Ferri”, që hyn dhe viziton Ferrin.

Në moshën 33 vjeç Enver Hoxha mori në duar frenat e Partisë Komuniste Shqiptare.

Në vitin 1933 Shtetet e Bashkuara të Amerikës i goditi kriza ekonomike më e madhe e shekullit.

Në vitin 1933 Hitleri bëhet Kancelar i Gjermanisë dhe periudha e tij e qeverisjes dhe sundimit të tij quhet Rajhu i Tretë.

33 metra e lartë ishte pëmendorja e Kolosit të Rodosit, (vepër e shek. IV për nder të Aleksandrit të Madh, kolos i shembur më pas nga një tërmet).

Sipas Budës, numri i perëndive arrin në 33.000, madje, në shumëfish të këtij numri.

Në shekullin e kaluar janë zhvilluar dy Luftra Botërore. E treta, Atomikja (larg qoftë!) do të jetë fatale dhe e fundit.

Në atletikë kemi trehapshin dhe tregarëshin.

Tri shkallësh janë medaljet olimpike dhe çmimet në veprimtari të ndryshme kulturore - artistike.

Në fushën e bimësisë kemi trifilin, me tre fletë.

Në fushën e lektriciteti kemi rrymën trefazore.

Në praktikën puniste shqiptare gjejmë Trekëndëshin revolucionar të shkollës: Mësim - Punë prodhuese - Stërvitje ushtarake.

Gjejmë edhe tredynymshin e ish oborrit kooperativist.

Trilogji quheshin pyetjet e Pitagorës: “Nga vij, ku shkoj, cili jam”, që përfshiheshin në testin e pranimit në shkollën e tij në lashtësi.

Numri tre është mjaft i përdorur edhe në letërsi e folklor:

“Tri fluturat” quhet një përrallë e njohur gjermane (me idenë e solidaritetit).

“Tre qetë dhe ujku” quhet përralla popullore shqiptare (me idenë: Bashkimi bën fuqinë).

“Tre musketierët” është titulli i romanit të Aleksandër Dymasë.

“Tri motrat” është drama e Anton P.Çehovit.

“Tri ngjyrat e kohës” quhet tetralogjia romaneske e shkrimtarit shqiptar Ali Abdihoxha.

“Udhëtim përtej tre deteve” titullohet filmi për udhëtarin rus Athanas Nikitin.

Nga lashtësia deri më sot u krijuan mjaft trilogji letrare, kompozime pikturale triptik, vepra simfonike në tri kohë. Në këto raste numri 3 nuk ka ngarkesë simbolike, por shfaqet e vepron sipas logjikës së unitetit ideoartistik dhe lidhjes së brendshme të etapave të zhvillimit të subjektit.

Shume tresha na vune....por nje korigjim,jane me shume se kater raca njerezore dhe secila ka bazen kryesore te saj.

Me lejoni te bej dy korrigjime: Heronjte e Shkodres jane pese dhe jo tre. Dhe Kolosi i Rodosit eshte per nder te Helios (Perendia e Diellit) dhe jo e Aleksandrit te Madh.