10 perandoritë më të mëdha në histori

10.Perandoria romake
Qyteti perandorak i Romes ishte qendra me e madhe urbane e kohes se vet, me nje popullsi prej rreth nje milion njerez. Jeta ne Romen e lashte sillej rreth qytetit te Romes, e vendosur mbi shtate male. Qyteti kishte nje numer te madh te strukturave monumentale si Koloseu, Forumi i Trajan dhe Pantheon. Ajo kishte burime me uje te pijshem te ri-furnizohet nga qindra milje te kanalizime, teatro, gjimnaze, komplekse dush plote me biblioteka dhe dyqane, sheshe, dhe kanalizime funksionale. Gjate gjithe territorin nen kontroll te Romes lashte, arkitekturen rezidenciale varionte nga shtepite modeste ne vila shume vend.

9.Perandoria mongole
Perandoria mongole ishte nje perandori nga shekulli 13 dhe 14 qe perfshin te gjithe Evropen Lindore e deri ne Azi. Kjo eshte perandoria me e madhe ne historine e botes. Ajo doli nga bashkimi i mongoleve dhe fiseve turke ne Mongoli, dhe u rrit me dyndjet, pasi qe Genghis Khan, u shpall sundimtare i te gjithe Mongoleve ne 1206. Ne mase me te madhe te saj ajo shtrihej nga Danubi e deri ne Detin e Japonise dhe prej Arktikut e deri te Kamboxhia, duke mbuluar mbi 33.000.000 kilometra katrore 22 perqind te siperfaqes se tokes te Tokes, dhe arriti te kishte nje popullsi mbi 100 milion njerez.

8.Perandoria ruse
Perandoria ruse ishte nje shtet qe ekzistoi nga viti 1721 deri ne kohen e Revolucionit Rus te vitit 1917. Kjo perandori ishte pasardhese e carizmit rus dhe paraardhese e Bashkimit Sovjetik. Ishte perandoria e dyte e afert me e madhe ne bote e kaluar vetem nga perandoria mongole dhe e treta me e madhja ne bote pas asaj mongole dhe perandorise britanike. Ne nje pike ne vitin 1866 perandoria ruse shtrihej nga Evropa lindore e pergjate Azise e deri ne Ameriken veriore. Ajo udhehiqej nga perandori dhe ishte nje prej monarkive absolute te mbetura ne Evrope e ne kohen para Luftes I Boterore Rusia ishte nje prej pese fuqive te medha ne Evrope.

7.Perandoria e Shenjte Romake
Ne mesjete ajo konsiderohej si “superfuqia”e kohes. Ne kulmin e saj Perandoria e Shenjte Romake perbehej nga Franca lindore, gjithe Gjermania, veriu i Italise dhe disa pjese te Polonise perendimore. Pavaresisht se ne permasa te vogla gjeografike ne krahasim me perandorite e tjera, influenca e saj ne historine e Evropes qendrore ndjehet akoma sot. Kjo perandori zgjati nga mesjeta e deri ne shekullin e 19-te. Perandoria u shperbe formalisht me 6 gusht 1806, kur perandori i fundit, Fraciss II abdikoi pas nje mundjeje ushtarake nga Franca nen Napoleonin. Pas shperberjes u krijua Zvicra, Holanda, perandoria Austriake etj.

6.Perandoria britanike
Perandoria Britanike ishte perandoria me e madhe ne histori dhe per me se nje shekull fuqia me e madhe boterore. Ajo mbulonte me shume se 13,000,000 metra katrore, çka eshte thuajse sa nje e katerta e siperfaqes se thate te tokes dhe kontrollonte me shume se 500 milione njerez qe ishte serish nje e katerta e popullsise se botes. Si rezultat, ajo ka lene ne vendet e pushtuara gjurme kulturore, politike dhe menyre jetese. Gjuha angleze eshte gjuha e dyte me e folur ne bote dhe shume linguiste bien dakord mbi faktin se gjuha angleze eshte de facto gjuha standarde e botes.

5.Dinastia Han
Gjate periudhes se shteteve nderluftuese, gjithe Kina u perfshi ne nje lufte civile teksa mbreterite e ndryshme luftonin per supremaci. Ne fund fitoi shteti Qin dhe gelltiti gjithe Kinen me 40 milione banore nen kontroll. Dinastia Qin nuk zgjati shume dhe shume shpejt i kaloi Hanit qe kontrolloi Kinen per rreth 400 vjet. Periudha e dinastise Han konsiderohet nje epoke e arte per historine kineze per sa i perket arritjeve shkencore, avancimit teknologjik, ekonomik, kulturor dhe stabilitetit politik. Edhe sot e kesaj dite kinezet i referohen vetes si populli Han dhe ky grup konsiderohet si grupi etnik me i madh ne bote.

4.Perandoria bizantine
Bizanti eshte nje term i cili perdoret per pershkrimin e perandorise romake ne mesjete me qender ne Konstantinopoje sot Stamboll. Bizanti ne fakt eshte perandoria romake lindore. Shteti Bizantin luajti rol te rendesishem ne progresin e historise nderkombetare. Bizanti si nje superfuqi nga njera ane ofroi mbeshtetjen e tij tek Evropianet e atehershem nga sulmet barbare, dhe nga ana tjeter, mbajti dhe transmetoi ne pjesen tjeter te Evropes thesaret artistike te lashtesise. Perandoria mori nje goditje vdekjeprurese ne vitin 1204 nga Krqezata e Katert, kur u shperbe dhe u nda ndermjet bizantinit grek dhe mbreterive latine.

3.Perandoria perse
Para se te ishin romaket, ishin perset. Ata unifikuan gjithe Azine qendrore, e cila perbehej nga kultura te ndryshme, mbreteri, perandori dhe fise. Ishte nje prej perandorive me te medha ne historine e lashte. Ne kulmin e pushtetit te saj, perandoria e perfshiu perafersisht 8 milione kilometra katrore. Perandoria ishte krijuar nga Kiri i Madh dhe u shtri ne tre kontinente, duke perfshire edhe territoret e Iranit, Afganistanit dhe Pakistanit, pjese te Azise Qendrore, Azi te vogla, Thrake, shume te rajoneve bregdetare te Detit te Zi, Iraku, Arabia Saudite e veriut, Jordania, Palestina, Izraeli, Libani, Siria, dhe te gjitha qendrat e rendesishme popullsia e Egjiptit te lashte deri ne perendim te Libise

2.Kalifati musliman ''Umajad''
Kalifati Umajad ishte i dyti nga kater kalifatet Islamike te vendosur pas vdekjes se Muhamedit. Ai udhehiqej nga dinastia Umajad, emri i se ciles vjen nga Umayya in Abd Shams, ster-stergjyshi i kalifatit te pare Umajad. Edhe pse familja Uamajad e kishte origjinen nga qyteti i Mekes, Damasku ishte kryeqyteti i Kalifatit te tyre. Eventualisht ku kalifat perfshinte pese milione milje katrore duke e bere ate perandorine me te madhe qe bota kishte pare. Umajadet krijuan shtetin arab-mysliman me te madh ne histori. Qe nga koha e Muhamedit e deri ne vitin 1924, kalifatet pasardhes u mbajten nga dinasti te ndryshme.

1.Perandoria osmane
Ne kulmin e pushtetit te saj (shekulli 16-17) perandoria Osmane zgjerohej ne tre kontinente, duke kontrolluar Evropen juglindore, Azine perendimore dhe veriun e Afrikes. Kishte 29 provinca dhe shume shteteve vasale, te cilet me pas u asimiluan ne perandori, nderkohe qe te tjere perftuan lloj te ndryshme autonomie. Shekujt 16 dhe 17 ishin kulmi i lulezimit te kesaj perandorie, ndersa ne shekujt 18 dhe 19lufterat e shpeshta me Rusine dhe Austro-Hungarine shenojne renien. Perfshirja ne Luften e Pare Boterore, ne krah me fuqite qendrore, Austro-Hungarine dhe Perandorine Gjermane, osmaneve iu solli shkaterrimin e plote te perandorise se tyre.