Mësimi i Budës

MESIMI I BUDES PER FORMIMIN E KUSHTEZUAR

1. Nga injoranca (avidja) lindin
2. forcat e formimit (samskara): ato krijojne karmen, qe perbehet nga impulset e nenvetedijshme te vullnetit, qe ndikojne ne mendimet, te folurit dhe veprimet. Forcat e formimit krijojne
3. vetedijen (vixhnana) = mendjen dhe shqisat. Nga vetedija lindin
4. emri dhe forma (nama - rupa), qe perbejne nje "personalitet" te ri mendor dhe fizik. Ne kete person formohen
5. 6 shqisat (sadajatana), qe perfshijne edhe shqisen mendore (mana). Shqisat kane
6. prekje, nepermjet se ciles hyjne ne kontakt me boten e jashtme. Nga prekja lind
7. ndjenja (vedana) ne kuptim te perceptimit, qe con deri te
8. epshi ose "etja" (trishna), qe con deri te
9. kapja e shqisores/sensuales (upadana), nga rezulton
10. mbetja shtatzene (bhava, qe do te thote: te jesh, te behesh), qe con deri te
11. lindja dhe rrjedhimisht deri te
12. plakja dhe vdekja.

Per te dale nga ky zinxhir, qe ne Budizem konceptohet si cikel vicioz, meditohet per te ne drejtim te kundert.

Rrota e mesimit rrotullohet 3 here, Budizmi ka 3 shtylla:
1. Buda
2. Darma = mesimi budist
3. Sanga = bashkesia e njerezve qe mesojne mesimet budiste; origjinalisht ka qene bashkesia e murgjerve dhe murgeshave.