Numri 12

NUMRI 12



- 12 janë kostelacionet, 12 planetet, 12 muajt;

- 12 ditet dhe 12 netet (ditet e Epagomeni) te shtuara në fund te çdo viti për te barazuar vitin diellor;

- nr 12 është me frekuenti mbi Petroglifi, në lidhje me fenë e Crom ne Amazoni;

- 12 apostujt e Jesusit, 12 burrat e dërguar ne Kanan, 12 Adityas te Brahamani në lidhje me 12 muajt e vitit;

- nr 12 është frekuent ne Rig Veda;

- 12 shkronja formojne emrin e zotit te ndjekura nga 12 ndryshime ne Tetragramma hebreje,

- 12 ishin titanet ne Greqi, 12 anijet greke ne Odise, 12 kalorse te tavolines se rrumbullaket

- Kurora me 12 pupla shqiponje e vendosur nga Pawnees mbi koken e vajzes se sakrifikuar për zotin Diell ose Aferditen;

- 12 janë rrugët e detit te hapura nga zoti sipas historisë se Quichase;

- 12 janë gershetat qe bien nga turbantet e statujat e Tiahuanaco, qe perfaqsojne 12 rajonet (fiset) e shenjta ter zotit te diellit; (turbantet= nga turqishtja tülbent, rrobe pambuku për te mbuluar koken e perdorur nga meshkujt ne vendjet orientale)

- 12 fiset e Israelit;

- 12 hynite ne Tiahuanaco ku miliarda vite me pare ekzistonte 1 baba i të gjitha gjerave qe quhej Mout i perfaqsuar nga 1 vezë kozmike. Rreth këtij zoti qe kishte 4 gishterinj i perfiguruar ne porten e diellit ne Tiahuanaco dhe i konsideruar "zot i zhurmes dhe i rrufese" (i adhuruar edhe ne amazone).

- 12 ore ne ditë dhe 12 ore ne nate qe bëjnë 24; nr 24 është i kudogjendeshem ne doktrinat hebreje dhe armoricane;

Numri 12 te Egjiptianet

Ne jeten e perditshme egjiptianet perdornin sistemin dhjetor te numerimit, por ne sferen fetare mbizoteronte numri sumer "gjashtedhjete", ndersa fenomenet qiellore i nenshtroheshin numrit hyjnor "dymbedhjete".

Kupa qiellore ishte e ndare ne tri pjese, ku secila perfshinte dymbedhjete trupat qiellore.
Ne dymbedhjete pjese ishte e ndare bota e pertejme.

Dita dhe nata perbeheshin nga dymbedhjete ore.

Dhe te gjitha ketyre "ndarjeve" i pershtateshin grupet e perendive, te cilat nga ana e tyre kishin nga dymbedhjete pjesetare.
Panteoni kryesor egjiptian konsiderohej RA ("krijuesi"), i cili kryesonte nje keshille prej dymbedhjete perendish.

Shumë gjëra janë lidhur me numrin 12. Për një vit Toka bën një rrotullim rreth Diellit. Gjatë kësaj kohe, Hëna për gati 12 herë kryen ciklin e ndryshimeve të saj.

Lidhur me këtë, viti prej 12 muajsh u përcaktua pikërisht në sajë të Hënës dhe brezi zodiakal u nda në 12 yllësi/ 12 shenja te horoskopit. Numri 12 ka qënë i shenjtë për shumë popuj të ndryshëm.

12 janë zotat e Olimpit në Greqinë e lashtë. Perandori romak, Diokleciani, bashkoi 12 provinca. Aleksandri i Madh në kohën e fushatave ushtarake bënte 12 flijime.

Në Indi, rrotat e qerreve i bënin me 12 rreze. Heronjtë dhe gjysmë-zotat e lashtë (mitologjikë) kryenin 12 heroizma (Herkuli, per shembull). 12 apostuj kishte Jezus Krishti. Në Mirditë (Shqipëri) fiset u ndanë në 12 bajrakë...

Numri dymbëdhjetë, mistik, magjik dhe i shenjtë



Numrat janë më shumë se një masë pa vlerë. Ata shërbejnë për ilustrim dhe organizim dhe kanë një formë të veten estetike, sidomos shifra thuajse magjike 12.

Numrat janë për njerëzit e zyrave dhe ekonomistët, për statistikat e thata, për matematicienët, që janë në përgjithësi njerëz të tërhequr. Numrat janë e kundërta e sensualitetit dhe e kënaqësisë, pasurisë së ngjyrave dhe tingëllimit. Kush do ta dijë me të vertetë, se sa gram sheqer ka një çokollatë, apo sa janë përmasat e saj. Motoçiklistët e çmojnë nganjëherë zhurmën e lartë të motorit, por nuk do ta konkretizonin kurrë zërin e motorit të tyre me të dhëna në decibel. Dhe ai ia ka marrë mendtë ndonjëherë një i dashuruar të dashurës së vet, duke i lavdëruar masën e këndit e hundës, apo duke i pëshpëritur në vesh detyra të komplikuara matematike.

Numrat përgjegjës për formën e bukur



Numrat nuk janë koncepte, që shprehin vetë diçka. Por a nuk kanë për këtë arsye kuptim? Natyrisht që po! Vetë listimi, që bëmë me përmbajtjen e çokollatës, volumin e zërit të motorit dhe përpjekjen për t'iu afruar së dashurës, i përgjigjet një ligji të fortë të retorikës. Tre elemente të renditura arrijnë efektin më të mirë në të shprehur. Dy do të ishin shumë pak, katër ca si shumë, më shumë se tre shembuj e zbehin efektin dhe shkrehin harkun e pritjes së surprizës. Forma është përmbajtje. Dhe kjo formë është shpesh e lidhur me një organizim, që është i bazuar në shifra, si në retorikë, ashtu edhe në poezi.

Mbi të gjithë del dymbëdhjeta



Përveç kësaj numrat janë të lidhur edhe me ndjesi dhe imagjinata, viti i shtatë i nëmur, të gjitha gjërat e mira janë tre, e premtja e keqe me datë 13. Shprehjet popullore pasqyrojnë bestytnitë popullore, që sot askush nuk i merr seriozisht, por që kanë lënë gjurmët e tyre në mendimet dhe ndjenjat. Nga grumbulli i numrave, që mbajnë kuptime, del dukshëm në pah dymbëdhjeta. Olimpi grek ka dymbëdhjetë perëndi kryesore, dymbëdhjetë shenja të zodiakut zbukurojnë kupën e qiellit, dy herë dymbëdhjetë orë bëjnë një ditë. Një sistem i tërë llogaritjeje, që është përdorur për shekuj me rradhë, është i bazuar te dymbëdhjeta, krahas atij, që përdoret sot zakonisht, që është i bazuar te dhjeta.

Sipas shembullit të natyrës

Sistemi dymbëdhjetësh, apo duodecimal, vihet re dukshëm në jetën e përditshme. Një duzinë vezë janë një masë e kuptueshme për të gjithë. Kush e mban veten për tregtar të specializuar, mundohet të veçohet në ofertën e tij me cilësi dhe origjinalitet nga "malli me duzina", pra nga produktet inferiore masive të furnizuesve të mëdhenj. Fakti që dymbëdhjeta është konsoliduar si një nga njësitë kryesore të masës, lidhet shpesh me dymbëdhjetë fazat e hënës, që shënojnë rrjedhën e një viti. Ta ndaje kalendarin sipas hënave në dymbëdhjetë muaj ishte logjike. Kështu numri dymbëdhjetë të krijon përshtypjen, sikur ai është pajisur me një kuptim të veçantë natyror, ose nëse njeriu është besimtar, me një fuqi hyjnore.

Dymbëdhjeta e besimtarëve



Numri dymbëdhjetë përbën thuajse një lajtmotiv në Bibel. Dymbëdhjetë apostuj ishin të dërguarit për të përhapur mesimet e Jezusit në botë. Dymbëdhjetë fiset e Izraelit përbëjnë popullin e zgjedhur. Gjatë natës kënduan dymbëdhjetë psallmet. Dymbëdhjetë virtyte krijon shpirti i shenjtë: dashuri, gëzim, paqe, durim, butësi, mirësi, rezistencë, zemërbutësi, besnikëri, thjeshtësi, dlirësi dhe abstinencë. Festa kristiane e krishtlindjeve kishte (dikur në një kohë) dymbëdhjetë ditë e netë.

Edhe qyteti i shenjtë Jerusalemi është i dominuar krejtësisht nga dymbëdhjeta. Ai ka dymbëdhjetë dyer, mbi të cilat qëndrojnë dymbëdhjetë engjëj. Përveç kësaj të gjitha masat e qytetit bazohen te numri dymbëdhjetë. Përtej këtyre kuptimeve të kapshme shkon Kabbala, tradita mistike e hebraizmit. Në këtë doktrinë, me të preferuarën ezoterike, të gjitha numrat përtej kuptimeve të tyre ideologjikë, kanë një kuptim të brendshëm dhe paraqesin një esencë të veten.

Filmi dhe muzika


Kompozitori Arnold Schönberg

Por edhe larg fesë dhe besimit ka mjaft shembuj spektakolarë, që e veçojnë numrin dymbëdhjetë si diçka të veçantë nga shumëllojshmëria e numrave. Si teknika muzikore me dymbëdhjetë tonalitete ka hyrë në historinë e muzikës teknika e kompozimit të Arnold Schënbergut. Ai përdori të dymbëdhjetë tonet e sistemit tonik në mënyrë të njëjtë. Krijimtaria e tij kërkon një vesh shumë të ushtruar. Për shumicën e të tjerëve, me më pak vesh, pjesët e Schënbergut tingjëllojnë pak absurde.

Në mënyrë shumë më pak estetike, por të paharruar, numri dymbëdhjetë u përjetësua në një vepër të historisë së filmit. Nuk mund të imagjinohet, që Gary Cooper si marshali heroik Will Kane, t'u dilte përballë banditëve dhe vagabondit Frank Miller në ndonjë orë tjetër veçse në mesin e ditës. "High Noon" është një nga filmat më të njohur western.

Po tjetër?



Duke patur parasysh fazat hënore dhe harmonitë e tingujve të çudit fakti, që dymbëdhjetën nuk e bëjnë të veten më shumë institucione. Bowlers për shembull i hedhin tradicionalisht "të gjitha nëntat". Futbollistët e injorojnë fuqinë e fesë dhe të traditës së botës së perëndive antike. Me kokëfortësi tifozët dhe FIFA i qëndrojnë besnikë trupës me njëmbëdhjetë lojtarë, në një kohë kur me dymbëdhjetë do të krijohej me lehtë një lloj olimpi futbollistik. Por ndoshta kjo mund të ndryshojë në përshtatje me vitin 2012.