Misteri i dunave prej rere qe 'kendojne'

Misteri i dunave te reres qe kendojne

Kur Marco Polo i degjoi ne Kine, ai dyshoi
per shpirtra te keqinj. Kur banoret e
Copiapo, ne Kili i degjuan ato te vinin prej
nje kodre rere, ata fajesuan majen El
Bramador.
Shkencetaret ne ditet e sotme e quajne
"rera qe kendon" por megjithate ato i
referohen te njejtes gje: kur grimcat e
reres rreshkasin neper slopet e disa lloje
dunash rere, ato prodhojne nje zhurme te
thelle qe eshte e degjueshme qe shume
milje larg.
Por se si keto duna prodhojne 'muziken' e
tyre mbetet ende nje mister i madh. Nje
mister tjeter dhe nje pyetje tjeter ende e
mbetur pa pergjigje eshte se si duna te
ndryshme prodhojne melodi te ndryshme,
dhe se si disa prej tyre mund te kendojne
edhe me shume se nje note ne te njejten
kohe.
Tre biofizikante mendojne se ata e kane
mesuar pergjigjen. Nuk eshte patjeter
levizja e oqeanit me rere qe e percakton
noten; por eshte madhesia e grimcave,
megjithese se perse eshte kaq e
rendesishme madhesia eshte ende e
panjohur.
Kerkuesit fillimisht gjurmuan disa duna
kenduese, nje ne Marok dhe tjetren ne
Oman. Ata zbuluan qe kodra Marokene
kendonte ne nje 105 Hz te qendrueshem,
ndersa dunat ne Oman kendonin ne nje
game qe shkonte nga 90 deri ne 150 Hz.
Me identifikimin e tingujve, ekuipazhi mori
me vete 50 kg nga rera ne Marok dhe 100
kg nga rera ne Oman dhe i cuan ne
laboratorin e tyre ne Paris ne Diderot
Unoversity.
"Nese deshiron qe ta hedh te kendoje, do
te te duhet shume." - vuri ne dukje
drejtuesi i studimit, Simon Dagois-Bohy.
Berja e mini-ortekeve
Ne laborator, ekipi rikrijoi orteket ne nje
miniature, duke analizuar keshtu
shpejtesine, thellesine dhe perberjen e
kaskadave. Sipas rezultateve, u zbulua qe
grimcat e reres se Marokut jane pothuajse
te gjitha e te njejten madhesi - 160 e
milionta e nje metri apo mikronesh, ndersa
grimcat e rerave te zhurmshme te Omanit,
variojne nga 150 dhe deri ne 300 mikrone.
Por kur rerat e zhurmshme ishin situr ne
200 deri ne 250 thermiash mikrone, tonet
qartesoheshin ne nje ton te vetem.
"Edhe ne ngelem te habitur kur mbas
shume eksperimentesh arritem ne kete
rezultat. Ne fakt eshte madhesia e grimces
qe kontrollon tingullin qe leshohet." - tha
Dagois-Bohy.
Se perse ndodh kjo saktesisht, dhe se si
eshte krijuar tingulli eshte ende e paqarte.
Do te nevojiten ndoshta edhe shume
eksperimente apo kerkime te tjera per te
zbuluar dicka.
Megjithate shkencetaret mendojne qe gjate
nje orteku, grimcat e reres levizin se
bashku me secilen prej tyre qe perplaset
dhe rrotullohet rreth fqinjes dhe krijuar
keshtu nje sasi te madhe perplasjesh.
Grimcat me te medha te reres levizin rreth
njera tjetres me ritme me te ngadalta, dhe
e kunderta ndodh me grimca me te vogla.
"Cdo perplasje krijon nje tronditje qe te
ishte vetem,m do te ishte e padegjueshme.
Por duke i shtuar ato te gjitha se bashku
dhe ne kushtet e duhura dhe atehere
krijohet tingulli i miliona tronditjeve te
vogla." - tha ai.

interesante shkrimet e tua nje sygjerim pa harermbetje,,
ne pamje te par mu duk si poezi dhe ndonje foto sdo ishte keq klm

Luce shkruajti:interesante shkrimet e tua nje sygjerim pa harermbetje,,
ne pamje te par mu duk si poezi dhe ndonje foto sdo ishte keq klm

Faleminderit per sygjerimin por nga celulari eshte e veshtire te hidhen foto. Klm edhe ti...