Re: Astronomi

Ufo 15.08.11 8:40

[/img][/URL] Astronomi - Faqe 3 18537320582323947270710

[/img][/quote]

Fikrro 01.09.11 12:53

NASA financon 3 mln $ për projektet e të ardhmes

Astronomi - Faqe 3 F.0829093324592_210

Agjencia amerikane e hapësirës NASA, ka parashikuar një buxhet prej 3 milion dollarësh për 30 propozime që kanë të bëjnë me idetë e reja për programet e ardhshme programet amerikane të eksplorimit të hapsirës.
Propozimet, të cilat kanë në dispozicion nga 100 mijë dollarë secila për të treguar nëse ia vlejnë ose jo, pasqyrojnë vizione largpamëse për projektimin e anijeve të reja të hapësirës, sistemet e reja shtytëse si dhe zgjerimin e pranisë së njeriut në hapësirë.Programi i NASA-s, i quajtur “Konceptet e Avancuara”, ka pranuar qindra projekte.

Drejtuesi ekzekutiv i programit Jay Falker thotë se ato përfaqësojnë thuajse çdo aspekt të misionit të Agjencisë: “Duke i parë propozimet sheh se disa janë të lidhura me përpjekjet e njerëzve për të eksploruar hapësirën, disa janë të lidhura me përpjekjet e anijeve të hapësirës për të vepruar në mënyrë të sigurtë ose për të mbrojtur njerzit nga rrezatimi, disa prej propozimeve janë për përmirësimin e strukturave, etj”.

Një koncept tjetër vjen nga organizata me bazë në Virxhinia, “Raytheon BBN”, e cila ka projektuar një pajisje që mund të veprojë si një pistoletë-me-ajër në lartësi të mëdha për t’i ndryshuar kursin e objekteve që enden në hapësirë, siç janë për shembull satelitët që nuk funksionojnë më.

Një propozim tjetër është ai për një kostum hapsinor me sensorë dhe një pajisje të veçantë e cila mund të krijojë stabilitet për astronautët në kushtet e mungesës së forcës së gravitetit, një sistem shtytës i cili mbështet tek velat gjigande për të kapur erën diellore, si dhe përdorimin e një stampuesi 3 dimensional për të projektuar anije hapsinore të vogla ose përbërës për një stacion hapsinor.

Shkencëtarët do të punojnë mbi këto ide gjatë vitit të ardhshëm, madje duke zhvilluar prova në pajisjet elektronike që kanë lidhje me projektet e tyre. Zoti Falker thotë se buxheti prej 3 milion dollarësh i caktuar për këto studime është jë pjesë shumë e vogël e buxhetit 18 miliardë dollarësh, të propozuar për NASA-n për vitin 2012.

/VOA/

Fikrro 03.09.11 11:49

Plerat hapësinore mund të dëmtojnë ekosistemin

Astronomi - Faqe 3 Wspacejunk1-764271

Shkencëtarët në Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë paralajmëruar NASA-n, se sasia e të ashtëquajturave prlerat hapësinore në orbitën e Tokës janë një problem alarmant.

Lajmi është bërë i ditur pas publikimit të një raporti të Këshillit Kombëtar të Kërkimeve, i cili thotë se kjo “re” plerash mund të shkaktojë dëme fatale edhe për vetë ekosistemin.

Në këtë dokument bëhet thirrje urgjente për marrjen e masave për të limituar dhe ulur sasinë e këtyre mbetjeve hapësinore të cilat sillen rreth tokës.

Astronomi - Faqe 3 Debris-GEO1280

Ekzistojnë të paktën 22 mijë mbetje metalesh të cilat sillen rreth orbitës. Ato janë shkaktuar nga shkatërrimi i satelitëve. Këto mbetje lëvizin me një shpejtësi 28 mijë kilometra në orë.

Fikrro 03.09.11 22:43

Zbulohet Ylli 13 miliardë vjet i vjetër!

Astronomi - Faqe 3 Ylli

Astronomët kanë zbuluar një yll të vjetër 13 miliardë vjet në galaktikën tonë (Rruga e Qumështit), i cili nuk do të duhej të ekzistonte sipas ligjeve të fizikës që i njohim.

Shkencëtarët kanë thënë se ky yll në tërësi përbëhet nga heliumi dhe hidrogjeni dhe se gjendet në “zonën e ndaluar” të formimit të yjeve, shkruan revista Digital Journal.

Shkencëtarë francezë e gjermanë thonë se është e pashpjegueshme se si ka mundur të mbijetojë ylli i quajtur SDSS J102915+172927, i cili ka masë 200 herë më të vogël se sa Dielli ynë dhe gjendet në nëngalaktikën e Luanit.

Nëpërmjet analizës së karakteristikave të tij është ardhur në përfundim se ai përmban shumë pak litium, gjë që është befasuese sepse ylli i një vjetërsie të tillë do të duhej të përmbante 50 herë më shumë litium, sikundër që do të duhej të përmbante edhe më shumë metale të ndryshme, thanë shkencëtarët.

Sipas shkencëtarëve, ky yll i pazakonshëm nuk është i vetmi, pasi astronomët kanë detektuar edhe disa yje që nuk do të duhej të ekzistonin.

“Tashti planifikojmë t’i hulumtojmë dhe të shohim se a bëhet fjalë për rast të njëjtë”, thanë shkencëtarët.

Fikrro 04.09.11 13:18

Zbulohen 6 Yje Xhuxhe te klases Y, me teperatura nga 175 grade celcius te nxehtet, ne 25 grade celcius te ftohtet

Astronomi - Faqe 3 Y-xhuxh

Me ndihmen e teleskopit hapesinor infra te kuq "WISE" (Wide-field Infrared Survey Explorer) Astronomet e NASA-ses zbuluan nje klase te re deri me tani te panjohut te yjeve. Fjala behet per nje formë të shfaqur e yjëve të ashtuquajturit Xhuxhat-Y, ku temperatura e disave prej tyre i eshte pothuajse njesoj sa e nje dhome.

Ka me shume se 10 vite qekur shkenctaret jane vene ne kerkim te ekzistences se Yjeve Xhuxhe te klases Y, qe jane pothuajse te padukshem nga spektri i drites se tyre. Keto dite astronomet nga selia kryesore e NASA`es arriten te zbulojne 6 prej ketyre yjeve shume te ftohte dhe madje relativisht jo shume larg Diellit. Kjo u arrit me ndihmen e teleskopit hapesinor infra te kuqe "WISE" (Wide-field Infrared Survey Explorer).

Behet fjale per Yjet Xhuxhe te kategorise Y, dhe me te ftohtet e perfaqesuesve te familjes se yjeve Xhuxhat kafe, te cilet gjenden vetem rreth 9-40 vite drite larg nga qendra e Diellit tone. Xhuxhet ngjyre kafe per shkake te mases se tyre relativisht te vogel, sa 13-75 masa te Jupiterit, zene nje position te veçante midis planeteve dhe yjeve. Keto yje jane shume te vegjel dhe nuk mund ta perkrahin dot fusionin berthamor ne berthamen e tyre.

Derisa temperatuara e siperfaqes se Diellit arrin rreth 5.000 grade celsius, temperatura e Xhuxhave kafe arrin perafersist ate te nje furre, dhe vertetohet se temperatura e atmosferes se 6 Yjeve Xhuxha te posazbuluar arrin prej rreth 175 grade celsius tek me i nxehti, dhe deri ne vetem 25 grade celsius tek me i ftohti.

Nepermjet studimit te Xhuxheve te ngjyres Kafe, astronomet shpresojne per te fituar sa me shume informatione mbi procesin e krijimit te Yjeve ne pergjithesi. Ngaqe atmosfera e ketyre yjeve eshte e ngjajshme me ate te planeteve te gazta si Jupiteri, shpresohet gjithashtu te kuptohet dhe se si eshte krijuar atmosfera e eksoplaneteve.

Nikolaos 04.09.11 20:02

Super-Toka e gjendur në skaje të zonës së banuar
Astronomi - Faqe 3 Supertok

Katalogu i Planeteve Extradiellor tani perfshin rreth 573 planete qe rrotullohen rreth yjeve te tyre

Ekipe ndërkombëtare astronomesh po konkurrojnë të gjejne planetin e parë te ngjashëm me Tokën ,nje planet të banueshëm,qe orbiton rreth një ylli,ashtu si toka rreth diellit tonë.

Ekipi i drejtuar nga Lisa Kaltenegger i -Institutit Max-Planck per Astronominë ne në Heidelberg te Gjermanisë , raporton një planet 3.6 herë më i madh sesa Toka,qe orbiton rreth yllit HD 85512.

Ylli HD 85512 është rreth 69% madhësinë e Diellit dhe është rreth 36,23 vite drite larg (një vit drite është është 5.9 trilion milje). Në një studim të udhëhequr nga Francesco Pepe i Zvicrës ka dhene idene per yllin HD 85512 ,dhe thote se është një yll në mes të atyre te një botë të vogël në "zonën e banueshme", ku uji mbetet i lëngët, në vend te ujit te ngrire.

Orbita e ketij planeti (më e vogel,dhe më pak e nxehtë se Dielli) është një herë në çdo 54 ditë në një orbitë me pak të zgjatur në një rreze prej 24 milion milje. Planeti, HD 85512b, është gjykuar se gjendet në buzën e brendshme të zonës së banuar te yjesise, ku, "buzë e brendshme (zonë e banueshme) konsiderohet vendi ku të gjitha rezervat e ujit mund të avullojne nga kushtet serë,sic duket edhe nga foto -shkëputje e avujve e ujit dhe pas ikin sasi të hidrogjenit të lirë në hapësirë.

Kufiri i jashtem tregon distancën nga ylli kur efekti maksimal serë nuke mban CO2 prej kondensimit te vvazhdueshem duke çuar në ngrirje ", thotë studimi Kaltenegger.

Një model atmosfere e ketij planeti HD 85512,e tregon ate me një atmosfere me mjaft re, rreth gjysma e tij mbështillet me re (duke i dhënë asaj një albedo 0,5,apo efekte reflektimi) për të pasqyruar mjaft yje larg nga planeti,dhe për ta mbajtur atë potencialisht te banueshëm.

Toka ka një albedo 0.3 dhe Venus matet me 0,75 albedo,thote studimi . Graviteti I siperfaqes të planetit llogaritet të jete rreth 1,4 herë më i fortë sesa në Tokë. Të paktën një astronom perllogarit kete rezultat. "Unë jam i sigurt se kjo është nje shifer që media do ta përmend, por për mua kjo nuk është asgjë e veçantë", thotë astronomi Paul Wilson i Universitetit Exeter të Mbretërisë së Bashkuar, në blogun e tij, ku ai vëren shumë supozime në studim.

''Gjuetia'' e planeteve te banueshem,thote Wilson,një koleg i ekipit te astronomëve Keplerit te NASAs, të cilët janë në konkurrencë të nxehtë me evropianët për të gjetur të parët Toka,eshte bere nje lloi lufte e ftohete midis tyre..

Evropianët, veçanërisht Pepe, ka kritikuar një Universitet të Kalifornisë,ate te Santa Cruz që udhëheqin ekipin drejte një planeti të mundshme te banueshëm qe rrotullohet rreth yllit Gliese 581, ndërsa vënë në dukje se jane keta,europianet qe kane studime te paret rreth ketij ylli.

http://content.usatoday.com/communities/sciencefair/post/2011/08/super-earth-spotted-on-the-edge-of-habitable-zone/1

Fikrro 09.09.11 20:47

Do të ndodhin Supernova!

Astronomi - Faqe 3 Supernova

Kjo ngjarje ndodh njëherë në jetë pasi e ardhshmja mund të ndodh pas 100 viteve. Këto ditë pritet që jeta e ylli PTF-11kly të marrë fund. Ylli ndodhet 21 milion vite dritë larg tokës të shpërthejë.

Ndriçimi i supernovës pritet të shfaqet mes 9 dhe 12 shtatorit dhe do të jetë më e madhja që prej vitit 1954. Nëse koha do të jetë e mirë atëherë ajo do mund të shikohet edhe me sy të lirë pasi në qiell do të shfaqet një dritë e zbehtë blu.

Shpërthimi do jetë shumë i shndritshëm për shkak se ylli është shumë afër Tokës, pasi shumica e supernovave ndodhin 1 miliard vite larg.

Supervona mund të ndodhi edhe në galaktikën tonë por e fund ngjarja e tillë është shënuar në vitin 1572. Drita e së cilës është parë me sy të lirë për muaj me radhë.

Fikrro 10.09.11 12:25

Ari “bie” në Tokë së bashku me meteorët

Astronomi - Faqe 3 08ari_0809111204_1

Ar dhe materiale të tjerë të çmuar prezent në Tokë kanë rënë lehtë nga qielli me një bombardim meteorësh që ka ndodhur 3.9 milionë vite më parë.

Përfundimin e ka publikuar në Nature një studim britanik i koordinuar nga Matthias Willbold, i universitetit të Bristol.

Kur Toka ishte ende e re, shpjegojnë kërkuesit, hekuri i shkrirë ka rënë në qendër dhe ka formuar bërthamën, dukë tërhequr me vetë materiale të çmuara të planetit si ar dhe platin.

Mbetjet e një sateliti do godasin Tokën

Astronomi - Faqe 3 08sat_0809111251_1

Mbetjet e një satelitit të vjetër, që shkojnë deri në 7 ton, pritet të hyjnë në atmoserë e të bien në tokë ditët e fundit të shtatorit, ose në ditët e para të tetorit.

Sipas NASA-s bëhet fjalë për mbetjet e satelitit, Upper Atmosphere Research Satellite (UARS), hedhur në orbitë në vitin 1991 me mision studimin e dukurive mes atmosferës së Tokës dhe Diellit. Falë UARS, u zbuluan për herë të parë vrimat e ozonit në skajet e atmosferës.

NASA thotë sateliti nuk do të mund të shkrijë plotësisht në atmosferë dhe një pjesë e tij do të bjerë në tokë. Agjencia amerikanee hapësirës, shton se për momentin nuk mund të përcaktojë se në cilën pjesë të globit do të bien mbetjet e UARS.

Fikrro 11.09.11 16:09

NASA dërgon anije për të matur gravitetin e Hënës

Astronomi - Faqe 3 F.0911093446733_210

Agjencia amerikane e hapësirës, NASA, ka nisur në Hënë dy anije “binjake” të cilat do të mbledhin informacione rreth gjithë përbërjes së saj.
Nisja e anijeve “Grail” ka ndodhur në Florida, ndërsa ato janë dërguar për të mësuar nivelin e gravitetit në gjithë satelitin e tokës. Gjithashtu do të grumbullohen informacione për strukturën e saj, që do të ndihjojë në shpjegimin e shumë mistereve, një ndër të cilët është fakti që cepi i largët Hënës duke ndryshe nga pjesa e dukshme e saj.

Satelitët “Grail” nuk pritet të kthehen në Tokë, deri të paktën në fund të këtij viti.

Fikrro 12.09.11 23:27

Zbulohet një planet i banueshëm

Astronomi - Faqe 3 12planet_1209112214_1

Një dritë shprese për gjeneratat e ardhshme. Disa zbulues hapësinorë kanë zbuluar një planet që mund të zëvendësojë Tokën.

Bëhet fjalë për planet të banueshëm nga pikëpamja njerëzore. Ka vetëm një problem, distanca është 36 mijë vjet dritë. Për momentin është shumë larg për t’u arritur me teknologjitë tona, transmeton TCH.

Planeti është 3.5 herë më i madh se planeti ynë dhe gjendet nga ylli i vetë në distancën e duhur për të bërë të mundur prezencën e ujit në gjendje të lëngët dhe si rrjedhojë edhe jetë. Lajmin e kanë bërë të ditur astronomë të ESO që e kanë zbuluar në mes të 50 planeteve të tjera ekstradiellorë.

Imazhet janë bërë nga bërë nga High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher, i njohur si HARPS, spektografi i pajisur me lente optike me diametër 3,6 metra i observuesit La Silla në Kili.

Planeti ëshë pagëzuar thjesht “B” dhe rrotullohet përreth yllit HD 85512, i magnitudës së shtatë.

Fikrro 14.09.11 23:46

Rishkruhet evolucioni i galaktikave

Astronomi - Faqe 3 14gala1

Universi është shumë më i qetë sesa mendohej. Përplasjet gjigande mes galaktikave nuk janë aspak motori i vetëm dhe i domosdoshëm i lindjes së yjeve të rinj.

Sasia e yjeve të vegjël është e lidhur në mënyrë esenciale me sasinë e gazit prezent në secilën prej galaktikave.

Evolucioni i yjeve është rishkruar nga të dhënat e reja të mbledhura nga teleskopi Herschel, i Agjencisë Hapësinore Evropiane.

Fikrro 15.09.11 15:44

Nasa prezanton anijen e re kozmike SLS

Astronomi - Faqe 3 F.0915111410895_210

Nasa ka zbuluar dizajnin e anijes së re kozmike, SLS, e cila do të dërgojë njëriun e parë në planetin Mars.

Agjensia Hapësinore Amerikane njofton se kjo është anija më e fuqishme e krijuar ndonjëherë nga dora e njeriut, dhe më e larta për nga gjatësia. Ajo ka formën e një rrakete, dhe krahas tre motorrëve të fuqishëm ka edhe dy të tjerë të mëdhej nga krahët.

“Kapitulli i ri i historisë së eksplorimit të hapësirës për Amerikën po shkruhet sot. Presidenti Obama na ka kërkuar të krijojmë ëndrrën e re amerikan. dhe ne këtë po bëjmë. Ëndërra e re e jona është udhëtimi drejt Marsit”, - ka deklaruar zyrtari më i lartë i NASA-s, Gjeneral Charles Bolden.

Kjo anije kozmike, e quajtur SLS, do të nisë fluturimet e saj në vitin 2017.

Astronomi - Faqe 3 56121546

Fikrro 16.09.11 19:45

NASA: Zbulohet planeti që ngrohet nga dy Diej

Astronomi - Faqe 3 F.0916113845591_210

Falë teleskopit të saj të fuqishëm, NASA ka zbuluar një planet i cili ndodhet në orbitën e dy Diejve.
Bëhet fjalë për një planet i cili quhet Kepler-16b dhe pavarësisht se ngrohet nga dy Diej është i pabanueshëm, sepse është i ftohtë. Kjo për shkak se dy Diejtë janë shumë herë më të vegjël sesa Dielli ynë. Temperatuara në këtë planet, sipas ekspertëve të Nasa-s, arrin ga -73 në -101 C

Kjo është hera e parë që zbulohet një planet i tillë. Ai ndodhet 200 vite dritë largë Tokës.

Fikrro 17.09.11 14:00

Kujdes një satelit po bie

Astronomi - Faqe 3 Sateliti++

Një satelit 20 vjeçar që peshon pesë ton pritet që të përplaset diku në Tokë me 24 shtator. NASA ka bërë të ditur se rreziku për jetën nga rënia e këtij sateliti është 1 në 3 200.

Ai mund të bjerë në çdo vend të populluar por gjithsesi një pjesë e mirë e tij do të digjet dhe do të copëtohet para se të përplaset në Tokë. Shkencëtarët po bëjnë përllogaritjet se ku mund të bjerë satelit por ende nuk dihen koordinatat e sakta këtë herë.

UARS u lëshua në hapësirë në 1991 me anijen kozmike Discovery, dhe u nxjerrë jashtë përdorimit në vitin 2005.

Ky satelit është shumë më e vogël se Skylab, një satelit që ri-hyri në atmosferën e tokës në vitin 1979. Ai ishte rreth 15 herë më i rënda se UARS, dhe kur ai u rrëzua në Australia, qeveria amerikane u gjobit me 400 dollarë për pastrimin e vendit nga qeveria australiane.

Fikrro 18.09.11 15:17

Teoria e materies së errësirës

Astronomi - Faqe 3 Kuq1

Parashikimet e shkencëtarëve për materien misterioze të errësirës, që pritet të mbulojë pjesën më të madhe të universit, ndoshta duhet të rishikohen.

Kërkimet në galaktikat e vogla sugjerojnë se ato nuk mund të formohen në formën që janë, nëse materia e errësirës ekziston në formën që shumica e modeleve të zakonshme kërkojnë.

Kjo ndoshta do të thotë se Akseleratori i Madh i Grimcave nuk do të jetë në gjendje ta nxjerrë atë në pah.

Kozmologu i njohur Carlos Frenk foli për zhvillimet “shqetësuese” në Festivalin Britanik të Shkencës të mbajtur në Bredford.

Teoria aktuale vlerëson se rreth 4 për qind e universit përbëhet nga materie normale, pluhuri i yjeve, planetet dhe njerëzit, ndërsa 21 për qind e tij nga materia e errësirës.

Pjesa e mbetur përbëhet nga ajo që njihet si energjia e errët, një përbërës edhe më pak i njohur i universit, që do të shpjegonte ekspansionin e përhershëm të errësirës.

Idetë më të mira të shkencëtarëve për formimin dhe strukturën e universit quhen “modeli standart kozmologjik”, ose lambda-CDM, që parashikon grimcat elementare në formën e një materieie të ftohtë dhe të errët.

Fikrro 19.09.11 15:33

Zbulim i ri për energjinë e errët

Astronomi - Faqe 3 Lende-e-erret

Energjia e errët ekziston, madje ajo shkakton efekte të dukshme.

Sateliti Chandra i NASA-s është përdorur nga disa pedagogë të Universitetit të Harvardit, të cilët kanë studiuar 86 galaktika të largëta dhe në një prej tyre kanë zbuluar pikërisht energjinë e errët.

Në galaktikën Abel 85, rreth 740 milionë vjet drite larg nesh, është vënë re prania e energjisë së errët, e cila quhet kështu pasi nuk dihet burimi i saj, por kjo nuk e pengon të mbushë 73 % të universit.

Ndërkohë, 23 % e universit është e përbërë nga materia e errët, e cila ka ngelur ende pa u studiuar. 4 % që ngelen janë yje, galaktika e planetë.

Zbulimi i energjisë së errët është bërë 10 vjet më parë, kur astronautët thanë se ekziston një forcë që vepron në kundërshtim me gravitetin dhe dominon kozmosin. Diçka kishte kuptuar edhe Ajnshtajni, i cili shpiku konstantën kozmike për të llogaritur të dhënat rreth relativitetit të përgjithshëm, në mënyrë që të kundërshtonte efektet e gravitetit.

Por, edhe pse e konceptoi si ide, shkencëtari i njohur nuk e pranoi asnjëherë atë si të vërtetë. Ekzistenca e energjisë së errët u zbulua në vitin 1998 nga Saul Perlmutter nga Universiteti Berkeley, por ai e cilësonte këtë energji si të mistershme dhe të çuditshme.

Nëse kthehemi te zbulimi më i fundit i bërë nga shkencëtarët e Harvardit, ata kanë vënë re se në galaktikën Abel 85, gjatë 7 miliardë vjetëve të fundit asgjë nuk ka ndryshuar, duke i bërë të mendojnë se diçka nuk po i lejon objektet të rriten.

"Kjo mund të shpjegohet edhe si ndalimi në zhvillimin e universit", saktëson Alexey Vikhlinin, sipas të cilit, zbulimi i energjisë së errët është një prej zbulimeve më të mëdha të bëra nga shkenca.

Fikrro 25.05.12 14:57

Sateliti rus kap procesin e kthimit të ditës në natë

Astronomi - Faqe 3 Images

Një satelit rus ka kapur një video të freskët të planetit tonë, me detaje të paharrueshme, siç janë reflektimi i diellit në det, apo dita që kthehet në natë. Bëhet e ditur se ky imazh është kapur nga “Electro-L”, sateliti i motit, që ka një rezolucion masiv prej 121 milionë megapixels.

Vëzhgimi është bërë nga 36 mijë kilometra mbi sipërfaqe, me ngjyrën e kaltër të detit që bën kontrast me hijen e maleve, teksa retë e bardha rendin këndshëm nëpër qiell. Sateliti ka kapur këtë imazh të mahnitshëm çdo gjysmë ore, gjatë procesit të monitorimit të motitdhe nëse dallohet ndonjë fenomen i çuditshëm i kohës, atëherë operatorët rusë mund të komandojnë satelitin që të kapë imazhe çdo 10 minuta.