EXPLORER UNIVERS
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Misteret e shkencës

+7
jehonn
Estilen
gjoniradovani
Lord Cristall
bardhi_tr
Jon
Admin
11 posters

Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Misteret e shkencës

Mesazh  Admin 13.05.08 13:13

10 misteret e shkencës sipas "LiveScience"

Lidhja mendje-trup

Ç`ndikim ka mendja te trupi? Po trupi te mendja? Pikëpyetje të cilat shkenca i ka shtruar prej shekujsh, pa arritur në një shpjegim të pranueshëm. Pavarësisht progreseve gjigande, të kryera nga hyrja në skenë e neuroshkencave gjatë dy dekadave të fundit, shumë fenomene mbeten të mbuluara nga misteri edhe për mjekësinë.

Perceptimet ekstrashqisore

Janë të panumërta përpjekjet për të provuar vlefshmërinë e aftësive ekstrashqisore, që të gjitha pa kurrfarë suksesi apo rezultati pozitiv. Por në të njëjtën mënyrë ka qenë e pamundur edhe demonstrimi i falsitetit të këtyre përvojave, duke i futur kështu në sirtarin e të pazgjidhshmeve. Ka shumë të ngjarë që aftësia për të parathënë të ardhmen, apo fun ksionimi i "fuqive psikike" të mos arrihet të shpjegohet përmes instrumenteve që na vë në dorë shkenca, ose të paktën ato që kemi sot në dispozicion.

Prag-vdekja

Janë të panumërta dëshmitë e njerëzve që kanë shkuar shumë pranë vdekjes. Drita në fund të tunelit, fakti që këta njerëz shihnin trupin e tyre nga jashtë, ndjesia e një lloj paqeje të papërshkrueshme, janë përshkrime që hasen thuajse në të gjitha përgjigjet e atyre që i kanë përjetuar çaste të tilla. E megjithatë, askush nuk ka arritur të japë nj ë përgjigje lidhur me këtë fenomen. As në një drejtim, e as në tjetrin.

UFO-t

Që ekzistojnë objekte fluturuese të paidentifikuara, as që vihet më në dyshim. Të shumta, të panumërta janë kontaktet vizuale përmes radarëve, për të cilat autoritetet aeronautike ushtarake e civile nuk dinë të japin përgjigje. Por duhen shumë më tepër prova që të vërtetohet se brenda këtyre mjeteve fluturuese jashtëtokësore gjenden alieno, sidomos për shkencëtarët.

Deja-vu

Ndjesi që e ke përjetuar edhe më parë një përvojë të caktuar, se e ke parë një vend ku nuk ke qenë kurrë, se ke dëgjuar prej kohësh një muzikë të re, ose, e thënë në frëngjisht "Deja -vu". Kërkimet shkencore kanë gjetur një seri justifikimesh lidhur me fenomenin, por nuk kanë arritur kurrë të japin përgjigjet për shkaqet e vërteta dhe natyrën e tij.

Fantazmat

Yje të vërteta në letërsi e në kinema, por ka të ngjarë të jetojnë edhe përtej botës së fantazisë.Sugjestion apo realitet, fakti është që dëshmitë, ashtu si edhe në rastin e UFO -ve, janë të panumërta dhe në të njëjtën mënyrë, as për fantazmat askush nuk ka marrë përsipër të gjejë një përgjigje të pranueshme.

Zhdukjet e mistershme

Në rastet për të cilat shkenca nuk është në gjendje të japë përgjigje, hyjnë edhe ato të njerëzve të zhdukur. Kur as edhe vetë segmentet shkencore të policive nuk arrijnë në përfundime të sakta, as shkenca nuk është në gjendje të ofrojë përgjigje të pranueshme.

Intuita

Shqisa e gjashtë, bindja e pashpjegueshme dhe e pavetëdijshme mbi diçka të caktuar, si të ishte një teoremë matematike, mbi të cilën nuk kemi kurrfarë dyshimi. Mes mekanizmave të shumta psikike, shkenca nuk arrin të japë përgjigje të pranueshme as mbi intuitën. Për Platonin bëhej fjalë për kujtime dijesh nga jetë përpara asaj aktuales. Por Platoni besonte në kalimin e shpirtrave nga një trup te tjetri, kështu që filozofi i madh nuk mund të renditet bashkë me shkencëtarët të cilët mbeten me gojë hapur, përpara intuitave, nga ato më të kotat, deri te ato matematiket...

Këmbëmadhi

Këmbëmadhi i Amerikës, një kafshë e ngjashme me njeriun, por me përmasa shumë më të mëdha. Nga ai, përveç dëshmive të bëra nga amerikanët e trembur, mbeten vetëm gjurmë shumë të mëdha këmbësh në dëborë. Shaka apo gjurmë këmbësh të një qenieje të ngjashme me ne? Kushëri me Jetin apo njeriun e borës në Tibet, të cilin shumë alpinistë betohen se e kanë parë në Himalajë. Bashkë me të tjerët, hyn në ato raste të cilat shkenca nuk arrin t`i verifikojë për mungesë provash, por që për të njëjtin motiv nuk mund t`i falsifikojë.

Fëshfërima e Taosit

Taos është një qytet i vogël në Nju-Meksiko (të shteteve të Bashkuara të Amerikës). Disa prej banorëve të tij, - rreth 2% - prej vitesh dëgjojnë një lloj fëshfërime me frekuencë të ulët që vjen nga shkretëtira që rrethon qytetin.

Pasojë e presionit të ulët atmosferik për një pjesë të banorëve? Ndoshta po, por askush nuk merr përsipër ta njohë si përgjigje përfundimtare, shkenca duhet të hetojë më thellë për të arritur në një përfundim.

Shërben pikërisht për këtë qëllim dhe falë metodës së saj të përpjekje-dështim dhe eksperimenteve të vazhdueshme ia ka dalë t`u japë shpjegime shumë gjërave, të cilat kohë më parë dukeshin të pashpjegueshme.


Edituar për herë të fundit nga Explorer në 12.01.12 0:33, edituar 2 herë gjithsej
avatar
Admin

1132


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty 10 mistere që shkenca nuk shpjegon dot

Mesazh  Jon 10.08.09 20:12

10 mistere që shkenca nuk po i shpjegon dot

Revista 'The New Scientist' ka hartuar një listë të aspekteve të përditshëm të jetës që vazhdojnë të turbullojnë mendjet më të mëdha, duke përfshirë arsyet prapa puthjes, skuqjes e madje edhe kapjes së hundës.

Një editorial i revistës thoshte: "Nuk ka asgjë më magjepsëse për shumicën prej nesh se sa vetja jonë. Kështu që, nuk ka pse habitemi përse kemi bërë shumë përpjekje për t'i shkuar në rrënjë domethënies së të qenit njerëzor.

Ajo çfarë të habit është se ka kaq shumë tipare që mbeten enigmatikë. Këto variojnë që nga sublimja, si arti, ëndërrimi dhe altruizmi, deri tek qesharakja, si qimet, skuqja dhe kapja e hundës.

Mund të duken të çuditshme, por shpjegimet më të mirë për to shpesh kanë pasoja të thella. Ja disa teori që tregojnë përse ne i bëjmë ato gjëra që bëjmë dhe disa prej problemeve:

1 - Skuqja: Charles Darwin luftoi shumë për të shpjeguar përse evolucioni na bëri të skuqemi kur gënjejmë, gjë që sinjalizon të tjerët. Megjithatë, disa mendojnë se kjo mund të ndihmojë për eleminimin e konfrontimit apo ushqejë intimitetin, duke zbuluar dobësi.

2 - E qeshura: Endorfinat që përmirësojnë gjendjen shpirtërore çlirohen kur ne qeshim, gjë që duket një arsye normle për ta bërë këtë, por një studim 10-vjeçar i turbulloi disi ujërat kur zbuloi se më shumë të qeshura shkaktohen nga komente banalë se sa nga shakatë.

3 - Puthja: shpjegimi për puthjen nuk ka gjasa të jetë gjenetik, pasi jo të gjithë shoqëritë humane e bëjnë. Ka teori që është e lidhur me kujtimet e ushqimit në gji dhe që njerëzit e lashtë ua prisnin gjirin foshnjave, duke i ushqyer me gojën e tyre, gjë që përforcoi lidhjen.

4 - Endërrimi: Teoria e ëndrrave e Zigmund Frojdit, sipas të cilës ëndrrat shprehin dëshirat tona të nënvetëdijes janë diskredituar përgjithësisht dhe është pranuar se ato na ndihmojnë të përpunojmë emocione, por arsyeja përse ne shohim vizione kaq të çuditshëm nuk është shpjeguar plotësisht.

5 - Supersticioni: zakonet e pazakontë, por që sjellin qetësim nuk kanë kuptim nga këndvështrimi i evolucionit; megjithatë, njerëzit e lashtë do të kishin përfituar nëse nuk do të kishin injoruar fëshfërimën e këmbëve të një luani në bar, duke e quajtur thjeshtë shkulm ere. Feja duket se e ka burimin tek ky impuls.

6 - Kapja e hundës: zakoni aspak tërheqës, por i zakonshëm i "gërryerjes së vrimave të hundës" nuk ofron pothuajse asnjë dobi ushqyese, atëherë përse një e katërta e adoleshentëve e bëjnë të paktën katër herë në ditë? Disa mendojnë se forcon sistemin imunitar.

7 - Adoleshenca: asnjë kafshë tjetër nuk i nënshtrohet viteve të paparashikueshëm të adoleshencës. Disa mendojnë se ajo ndihmon trurin tonë të madh që të riorganizohet përpara rritjes, apo lejon eksperimentim në sjellje përpara përgjegjësisë që do të sjellin vitet e mëvonshëm.

8 - Altruizmi: të japësh gjëra pa patur të sigurtë rikthimin është sjellje e çuditshme, nga pikëpamja e evolucionit. Mund të ndihmojë në lidhjet e grupeve, apo thjeshtë të japë kënaqësi.

9 - Arti: piktura, vallëzimi, skulptura dhe muzika mund të jenë të gjitha ekuivalenti human i bishtit të palloit që mund të tregojnë se sa i mirë mund të jetë dikush, si shok apo bashkëshort. Megjithatë, mund të jetë njëkohësisht një mjet i përhapjes së dijes apo ndarjes së eksperiencave.

10 - Qimet e trupit: arsyet e supozuara mund të jenë në rol në përhapjen e aromës së trupit, ngrohje apo edhe mbrojtje nga acarimet njerëzore që ata nuk kanë arritur t'i shpjegojnë plotësisht.
Jon
Jon

1159


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Re: Misteret e shkencës

Mesazh  bardhi_tr 25.10.09 22:13

Nuk mund te them se si eshte quajtur feja e pare, por njeriu ne fillimet e tij ka besuar ne nje Zot.
pastaj na doli kjo 'shkence' e famshe qe kemi sot e kesaj dite qe s'po deshifrojne ato gjera apo enigma qe lane paraardhesit tane, e jo me te bejne zbulime.
Shkenca deri tani ka bere me shume permisim te asaj qe lene dhe pak zbulime.
bardhi_tr
bardhi_tr

26


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Re: Misteret e shkencës

Mesazh  Lord Cristall 31.10.09 18:42

Feja eshte e rendesishme per njeriun sidomos per shpirtin e tij, por ama shkenca na e ka berE jeten me te lehte, por ama edhe me te veshtire, ajo qe dua te them eshte kjo qe nuk ka gje perfekte edhe shkenca nuk mund te jete pergjigjia per cdo gje.
avatar
Lord Cristall

2


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty ---

Mesazh  gjoniradovani 31.10.09 19:00

I vetmi mister qe nuk shpjegon shkenca sot eshte origjina e gjithesise, dhe kjo per faktin e thjesht se ajo bing-bengun e merr si çastin e hapjes nga nje pike e vetme, ndersa ne te vertete bing -bengu eshte fillimi i mbledhjes ne nje pike.
gjoniradovani
gjoniradovani

14


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Re: Misteret e shkencës

Mesazh  Estilen 31.10.09 22:55

Se besoja qe paska dhe njerez me aresye, sado te paket,qe te mos besojne tek shkenca.

Atehere le ti referohemi vetem zhvillimeve te elektonikes, ku ky miku im ben postime ne kete faqe interneti nga cdo pike te globit, si mund ti quajme...pune te perendise apo te njerzise?
Eh...... cudira mesojme perdite, por cudira te ketij versioni s'me kishin zene veshet ndonjehere.

Cdo kush eshte i lire te besoi ate qe ai e shikon te aresyeshme, por te hedhesh poshte gjithe ato zhvillime revolucionare ne shkencen boterore, ose duhet te jesh i mangut ose djalli (qe nuk besoi ne boten e padukeshme) ti kete vene perde ne sy.

Te me falni per gjithE kete mllef, por zhvillimet ne shkence dhe feja i ka pranuar me gjithe koshiences e se vertetes.

Feja dhe shkenca prej vitesh kane filluar dhe vazhdojne bashkepunumin per ti dhene pergjigje shume enigmave.
avatar
Estilen

713


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty -----

Mesazh  gjoniradovani 01.11.09 10:43

Fjala univers eshte fjale me origjin latine qe do te thote nje drejtim.

Ky drejtim eshte drejt se ardhmes prandaj per ta njohur te kaluaren duhet te kthehemi mbrapsht.
Njeriu ashtu si dhe gjithesia nuk krijohet nga shperberja por nga grumbullimi i atomeve ne nje qender te caktuar qe e terheq.

Me vjen keq dikur per te degraduar njeriun vizionar jane perdorur turrat e druve, ndersa sot perdoret nga injorantet termi i marre.

Kishe bere mire te udhehiqesh nga motivimi i Sokratit qe thoshte. Une di nje gje qe nuk di kurrgje. Eshte nje dituri o ti i pa emer ose qe nuk ke guximin ta vesh emrin tend te vertete qe nuk do ta mesosh kurre .
gjoniradovani
gjoniradovani

14


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Re: Misteret e shkencës

Mesazh  jehonn 07.01.10 22:59

Kur eshte bere kjo liste ??
avatar
jehonn

1


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Pershendetje

Mesazh  Albaner 16.01.10 1:25

Njerezit ne fillimet e tyre ishin te paditur. Gjithcka qe ndodhte, nuk e shpjegonin dot, dhe nuk e vertetonin dot se pse ndodh dicka.

Epidemite, nuk i sqaronte dot qe ishin zhvillime te bakterieve por e gjenin shpjegimin tek ZOTI, tek nje qenie qe nuk e kane pare ndonje here por prap besojn verberisht.

Te lashtet e kane bere kte se nuk kishin zhvillim te mjaftueshem.Kisha ne fillim ka thene qe bota esht e drejt (jo sfere). Dhe kete duhet ta kene ditur nga Zoti... por del dicka qe sot te gjithe e dim shume mire qe bota eshte rrumbullake.Shkencetarin qe e vertetoi kete, kisha e quajti mekatar dhe e luftoi. PSE ? sepse humbte ndikimin e saj, dhe perderisa per kete kisha kishte genjyer atere dmth qe mund te genjej per gjera te tjera.

Ne fillim kisha apo feja ka dashur te ndaloje zhvillimin e njerezimit, sepse dukej qarte qe po shkohej ne nje humbje te ndikimit te saj te njerezit. Shkenca dhe zhvillimi ne na ka hapur syte dhe na ndihmon cdo dite e me shume qe te zbulojm dicka te re.

Po feja cfare na thote ? Pse zoti i ka dhene shenjat e tij me para dhe tani si jep me ? kjo esht e thjesht, sepse cfare shenjash ka dhene zoti me para ne si vertetojm dot, dhe nga tregimet e shume njerezve, mund ti marrim si te verteta. Nuk e di si i shpjegon feja keto fakte.

Per mendimin tim, edhe nqs ekziston dicka pertej qenies tone, dhe pertej dijes tone, eshte dicka qe me njerezimin ska pasur te bej kurre. Shpresoj te kete mbas fundit te kesaj jete dicka tjeter, por shpresat jane te pakta. Zoti mund te jete dicka tjeter, zoti mund te jete FATI, dhe jo nje qenie si njeriu qe na ka krijuar.

Shpresoj te kem nje shpjegim nga dikush fetar.

Gjithe te mirat.
avatar
Albaner

1


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty A eshte mire te besojme ne menyre apsolute ne jeten pas vdekjes

Mesazh  prendi1 16.01.10 11:41

Une mendoj se se tere dokurite ne bote jane relative, asgje nuk ka absolute .

Deri me sot as nje shpjegim shkencor e as fetare nuk ka dhene ndonje argument justifikues qe te bind per jeten pas vdekjes. Tani ata qe me bindje te semura fetare behen kamikaze ne kete bote per te gjete dicka bukur ne boten tjeter, tejkalon logjiken e semure njerzore me nje padituri te tmerrshme njerezore.

Pra si ta sherojme njeriun e semure te kesaj natyre.
prendi1
prendi1

2


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty FEJA DHE SHKENCA

Mesazh  TAPINOS 28.01.10 19:41

mendoj se nuk eshte mire qe ti ngaterrojme keto dy shuna mbi te cilat ecen njeriu.ne qofte se shkenca zbulon do te thotew se ishte por e mbuluar .kurse feja ose besimi na flet per krijim per krijese e per krijues qe do te thote se nuk e mori ,as e zbuloj ,as ju dha por e krijoj pra kemi nje dicka nje dike qe ka nje pamvarsi nga gjisjka ose me mire gjishka mvaret aty .shkenca eshte hulumtuese shum shum e ngathet e ketije kriuesi .as qe behet fjale se shkenca i ka pergjigjet per gjishka biles ne qofte se e veme shkencen perbadhe gjishkase ose perballe numrit te pyetjeve qe ajo nuk mund te jape pergjigje do na dukej si nje femije ne kopesht ne grup[in e pare dhe i duhen 25 vjet shkode per tu specializuar vetem ne nje aspekt.pa dhogarit se ne fund do te dilte edhe i korruptuar gje e cila me krijuesin nuk mund te ndoll kurre .
TAPINOS
TAPINOS

4


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Enigmat e pazgjidhura te shkences

Mesazh  Gon! 30.09.11 14:23

Ja disa nga pyetjet, të cilave prej dekadash, nuk po u jepet dot përgjigje


A mund të arrihet një shpejtësi më e madhe se ajo e diellit? Në filmat si "Star Trek" apo "Lufta e yjeve", mjetet kozmike arrijnë të çojnë heronjtë e tyre në galaktikat e largëta në pak sekonda.

Disa teori shkencore supozojnë se lëvizjet me shpejtësi më të madhe nga e dritës, pra me shpejtësi mbi 300 mijë km/orë përfshihen në arritjet e mundshme të njeriut. Këtë e kanë konfirmuar të gjitha testet e zhvilluara deri tani. Një prej këtyre studimeve është bërë nga Lijum Uang e "NEC Research Institute" në Princeton të shtetit të Nju Jorkut dhe është botuar disa vjet radhazi në revistën e njohur

Gjatë eksperimentit, impulsi i dritës kalon mes kamerës së mbushur me cezium ku u arrit shpejtësia e tij më e madhe se 300 mijë km/orë (që është shpejtësi e dritës në boshllëk) dhe që deri sot është si shpejtësia kufi. Shkencëtarë të tjerë janë duke punuar për të krijuar mjete, për të qenë në gjendje të përshkojnë në mënyrë të rrufeshme largësi kolosale.

Në gjysmën e vitit nëntëdhjetë të shekullit XX, Miguel Alcubierre i Universitetit të Uellsit, tregoi mundësinë teorike të ndërtimit të makinave të tilla. Kjo do të arrinte të modifikonte kohëhapësirën në atë mënyrë që pjesa e pasme e mjetit të zmadhohej, ndërsa të ngushtohej nga
përpara. Në saj të kësaj forme, mjeti do të arrinte më shpejt se
drita. Por megjithatë, objekti mbidritor do të kërkonte një energji
kolosale për të deformuar kohë-hapësirën, më shumë se ajo që ndodhet në të gjithë hapësirën (Gjithësinë).

I tjetër mendimi është Chris Van den Broeck nga "Institute for Theorotical Physics" në Universitetin Katolik në Leuven të Belgjikës. Shkencëtari mendon se kjo energji do të mjaftonte të ishte miliarda herë më e vogël nga ajo që parashikonte Alcubierre. Në fakt, telashi më i madh për ndërtimin e një mjeti të tillë, mbetet përtej arritjeve
dhe mundësive teknologjike bashkëkohore.

Sa është forca e gravitetit në të vërtetë? Mjafton të pengohesh dhe të rrëzohesh për tokë, që të ndiesh forcën e gravitetit. Por kontakti
më i afërt me truallin kur rrëzo-Shkencëtarët tashmë janë në gjendje të hedhin njeriun në kozmos, të prodhojnë energjinë nga bërthama e atomit dhe të manipulojnë gjenet. Megjithatë, shumë gjëra nuk i dimë, më poshtë po paraqesim dhjetë pyetje nga më të rëndësishmet, të cilat u largojnë gjumin njerëzve të shkencës
Enigma të pazgjidhura të shkencës hesh nuk të lejon të kuptosh
natyrën e tij.

Shkencëtarët prej vitesh kanë vrarë mendjen për
ta përkufizuar këtë koncept. Mendimi i teorisë së gravitetit i ra për pjesë Isak Njutonit, në vitin 1665, kur mbi kokën e tij ra molla.

Dukurinë e rënies së mollës, shkencëtari anglez e përkufizoi si tërheqje të dy trupave. Por, nëse qëndron saktësisht gravitacioni, këtë e shpjegoi 200 vjet më vonë Albert Anjshtanji me anën e teorisë
së përgjithshme të relativitetit.

Ai konstatoi se hapësira është elastike, çka do të thotë se masa e objektit e përkul, e shtrin apo dhe e deformon hapësirën, ashtu sikurse Toka përkul rrezet diellore, kur ato kalojnë afër saj. Me fjalë të tjera, materia vepron mes vetes aq sa edhe mes hapësirës që rrethon këto rreze.

Llogaritjet e Anjshtanjit i konfirmuan vrojtimet astronomike.
Sot, teoria e tij e gravitetit është themeli i shkencës bashkëkohore.
Megjithatë, tani për tani, ndaj këtij problemi mbetet vështirësia për ta pajtuar këtë teori me teorinë tjetër të rëndësishme të fizikës bashkëkohore. Mospajtimi qëndron në puqjen e teorisë së përgjithshme të relativitetit dhe forcave të mekanikës kuantike në kozmos, që përshkruajnë botën mikrogrimcore.

Fizikanët kanë vite që po përpiqen për t‘i pajtuar të dy këto teori. Një prej tyre dhe që ka prova më premtuese është teoria e ashtuquajtur e supertelit, e cila bazohet në ekzistencën e grimcave elementare, që nuk janë pika në hapësirë, por në të vërtetë tela të tendosur, gjithashtu me të tjera përmasa. Sado që ky koncept është mënyra më e mirë për të pajtuar teorinë e relativitetit me mekanikën kuantike, ende nuk është e lehtë të kuptohet ajo dhe aq më shumë të verifikohet.

Supozohet ekzistenca e së paku dhjetë përmasave të gjithësisë, prej të cilave vetëm tri përmasa të hapësirës dhe kohës mund t‘i marrim si të goditura. Nëse udhëtimet janë të mundshme në kohë? Albert Anjshtanji, i pari, tërhoqi vëmendjen në relativitetin e kohës. Nga llogaritjet e tij doli se koha ngadalësohet kur udhëtohet me shpejtësi shumë të madhe.

Në një prej paradokseve të përmendura të teorisë së relativitetit, njëri nga binjakët lëviz në udhëtimin kozmik, ndërsa i dyti qëndron në Tokë. Kur, pas disa muajsh, udhëtari kthehet, vëllain e tij e gjen më të vjetër në moshë. Megjithatë, po të vrojtosh një dukuri të tillë, njëri nga vëllezërit binjakë i shkëputur duhet të lëvizë pothuajse me shpejtësinë e dritës. Dhe kjo ngaqë për shpejtësi më të madhe,
koha në fakt ngadalësohet.

Kjo u bë e mundur të provohej eksperimentalisht me anën e dy orëve të zakonshme, por të sakta. Njëra prej tyre qëndroi në tokë, ndërsa tjetra udhëtoi në konkordancë me supersonikun. Ora e kuvertës së aeroplanit tregoi një rrjedhje të ngadalshme të kohës. Megjithatë, duhet të udhëtosh në konkordancë për njëqind vjet, që të jesh më i ri me thuajse të mijtën e sekondës nga personi, i cili gjatë gjithë kësaj kohe qëndroi në Tokë.

Por, edhe kështu eksperimenti tregoi se koha është elastike, dhe së paku teorikisht mund të shpejtosh apo ngadalësosh vrapin e tij. Fizikanët tregojnë gjithashtu, mundësinë e vendosjes në një vend tjetër në kohë, në saj të të ashtuquajturit tunel në kohë-hapësirë.

Mundësia e ekzistencës së korridoreve të tilla, që ndodhen në kuadrin e teorisë së relativitetit të Albert Anjshtanjit. Megjithatë, mënyrën e përkrahjes ndaj tyre, madje nuk kanë vërtetime njëkuptimëshe për ekzistencën e tyre. "Anjshtanji i ri" do t‘i kërkojë me ngut.

Sa mund të zgjatet jetanjerëzore? Në gusht të vitit 1997 vdiq francezja Jeanne Calmen, e cila jetoi 122 vjet, 5 muaj dhe 14 ditë. Megjithatë, kjo përbën të vetmin përjashtim. Gjenetikisht jemi të programuar të jetojmë jo më gjatë se 120 vjet (me kusht që të mos na kanoset ndonjë sëmundje vdekjeprurëse). Sipas studiuesve,
si ajo e Leonard Hayflick nga Universiteti i Kalifornisë, del se qelizat e trupit tonë mund të ndahen në rreth 50 mijë herë, pastaj duhet të vdesin.

Gjatë çdo ndarje telomeret e tyre, pra fundet e kromozomeve, i mbrojnë ato përpara dëmtimeve gjatë kopjimit. Mundet në të ardhmen jeta të zgjatet në sajë të terapisë përkatëse të fundeve të kromozomeve. Megjithatë sot për sot, në aplikimin e tyre te njerëzit vazhdon të mbetet një rrugë e gjatë. Shpresa për zgjatjen e jetës ka bërë që të nxitë shkencëtarët për të bërë eksperimentet me kafshët. Majaja, hardhjet e frutave, bile dhe venat e minjve mund të çojnë në modifikimin e gjeneve të organizmit.

Shkencëtarët e Universitetit të Connecticut, në po këtë mënyrë kultivuan miza, të cilat jetuan 70 ditë, ndërkohë që zakonisht
vdesin jo më vonë se pas 37 ditëve. Shkencëtarët, gjithashtu,
po provojnë të zgjasin jetën e kafshëve, duke kufizuar dietën e
tyre me ushqime me pak kalori. Megjithatë, nuk i dihet nëse uria
do të ishte mënyrë e mirë në zgjatjen e jetës te njerëzit, sado që pa ngrënë koha zgjatet, kjo është e sigurt.

Çfarë do ta zëvendësojë lëndën djegëse të minierave? Çmimet e naftës po rriten në mënyrë dramatike dhe rezervat e tyre po zvogëlohen. Sipas disa vlerësimeve, tashmë, prej 50 vjetëve mundet që ajo të mungojë. Mbërrin auto me shtytës elektrik dhe hidrik, pra me benzinë elektrike. Tjetër me përdorim përherë e më shpesh për
zgjidhje në kuptimin ekologjik janë të ashtuquajturat elemente
galvanike që prodhojnë rrymë nga hidrogjeni.

Megjithatë, sipas specialistëve, shfrytëzimi nga një shtytës i tillë vazhdon të mos ketë siguri. Kjo ngaqë hidrogjeni mund të shpërthejë, pikërisht gjatë mbushjes së autoboteve të makinave të caktuara për transportimin e tij. Prandaj, specialistët po punojnë për lëndën djegëse sintetike me gjeneracion të ri. Ata duan ta prodhojnë atë nga qymyrguri, nga gazi i tokës, si dhe nga bimësia, si panxhari i sheqerit, misri apo kallami i sheqerit.

Aktualisht, biondezësit që merren nga bimësia e përpunuar sigurojnë thuajse disa për qind të nevojave botërore. Nuk i dihet nëse përpunimi masiv i kësaj bimësie nuk do të çonte në thyerjen e tregut ushqimor. Në vitet e fundit, çmimi i misrit ushqimor dhe panxharit të
sheqerit ka filluar tashmë të rritet, sepse një pjesë e plantacioneve
përfaqësohet nga prodhimi biondezës.

Problem tjetër është fakti se duke marrë për bazë rendimentin energjik, "makina" më e përsosur me shtytje biondezëse vazhdon të jetë kali.

Kanceri është në rreth 200 sëmundjet që kanë të përbashkët këtë veti: qelizat e organizmit tonë nga shkaqe të panjohura shumëzohen në mënyrë të menjëhershme. Shkencëtarët vazhdojnë të mos e dinë si duhet ndaluar me sukses një proces i tillë. Metodat bashkëkohore
të kurimit si prerja e tumorit, radioterapia, apo kimioterapia nuk janë të përsosura. Nuk mjafton të parandalohet shfaqja e metastazave, kjo është suplementare e disa prej këtyre, si kimioterapia, debulesa e të gjithë organizmit të pacientit. Prandaj edhe shkencëtarët përherë e më shumë provojnë jo vetëm të kurojnë, por çfarë të parandalojnë në krijimin e kancerit.

Specialistët e Institutit të Karolinës në Stokholm treguan se aleat kryesor i tumoreve nuk janë gjenet e defektuara, por stili jo i shëndetshëm i jetesës. Pirja e cigares, dieta jo e mirë, mungesa e lëvizjes dhe ndotja e ambientit kanë ndikim më të madh në shfaqjen e tumoreve sesa ngarkesa e trashëgimisë. Ato rrezikojnë sëmundjen e kancerit në masën 90 për qind madje. Fatkeqësisht, mjekët vazhdojnë të mos qëllojnë dhe as të frenojnë shumëzimin e qelizave të kancerit dhe të bindin miliona njerëz për të ndryshuar mënyrën e jetesës.

Nga dinin kaq shumë fiset Maja për kozmosin? Fiset Maja, civilizimi i të cilëve u zhvillua në Amerikën Qendrore aty nga vitit 250 i erës
së re dhe deri në shekullin e XV janë të njohur kryesisht si ndërtues
tempujsh në formën e piramidave. Në të vërtetë, nuk ka shumë informacione nga shkrimet që mund të kenë mbetur, por ato pak që janë flasin edhe për probleme astronomike. Ata mundën të llogarisnin lëvizjet e planetëve me të njëjtën saktësi sikurse sigurohet sot nga kompjuterët.

Vazhdon të mos dihet, si i kanë fituar këto dije. Këtyre fiseve u interesonte mbi të gjitha planeti Venus, pra Afërdita ose ndryshe Venera. Qysh prej vitit 300-900 të erës së re, ata arritën të përpunojnë metodat për gjurmimin e lëvizjeve të planetëve, prej të cilëve përfituan astronomët evropianë, aty nga gjysma e shekullit XVIII, pra në kohën e përhapjes së teleskopëve. Mes të tjerash përcaktuan me saktësi se koha ndërmjet afrimeve maksimale të Afërditës te Toka ishte 584 ditë.

Ky përfundim ishte saktësisht i barabartë me llogaritjet e astronomëve bashkëkohorë. Shkencëtarët supozojnë se këtyre fiseve u interesonte astronomia që të matnin rrjedhën e kohës. Për këtë ata përdorën tre kalendarë që i kishin botuar për vete. Kalendari
"Tzoklin" që kishte 20 ditë, ndërsa "Haab" përfshinte 36 ditë. Këta kalendarë u krijuan përmes vrojtimit të qiellit, por megjithatë, nuk dihet se si bëheshin këto matje.

Në fakt, në muret e tempujve të Majave ndodhen kamare (të çara) në të cilat dikur vinin instrumentet astronomikë, por vetë këto mjete nuk u gjetën. A jemi të vetëm në kozmos? Tashmë shkencëtarët kanë zbuluar rreth 250 planetë që qarkullojnë në sistemet e tyre përtej diellore. Por mendimi i tyre është se mund të ketë edhe më shumë se kaq. Vetëm në galaktikën tonë ka rreth 400 miliardë yje, mes më të shumtëve prej tyre, mund të qarkullojnë planetë së bashku me hënat e tyre.

Megjithatë, akoma vazhdon të mos dihet se në cilin prej këtyre trupave qiellorë zhvillohet jeta. Shkencëtarët për të vërtetuar këto pyetje kanë vite që kërkojnë nëpërmjet të ashtuquajturit këndi i kërkimeve. Shkencëtarët e STI (Insitute of Mountain View) në Kaliforni kërkuan rreth 710 sisteme yjore, duke përgjuar radiosinjalet e dërguara nga civilizimet e huaja.

Në analizën e impulseve të ardhur nga kozmosi shfrytëzuan kompjuterët individualë për përdorim interneti. Por fatkeqësisht, akoma nuk është marrë asnjë sinjal i huaj. Sipas ekspertëve të SETI Insitute, kjo megjithatë nuk dëshmon fare për atë se në kozmos nuk ka asnjeri dhe ndoshta për atë se metodat e tyre të kërkimit nuk janë të përsosura. Më në fund njerëzimi tani sa ka mësuar të shfrytëzojë radiovalët. Ndoshta vëllezërit tanë kozmikë nukkanë mundur të vijnë akoma në këto etapa, apo edhe po ashtu civilizimi i tyre ka shkuar krejtësisht në tjetër anë dhe se nuk e dëgjojnë fare radion. Gjithsesi, ka astronomë që japin siguri, se zbulimi i Tokës së dytë, pra ekzistenca e saj e ngjashme me vendbanimin tonë të zbulohet në gjysmën e dhjetëvjeçarit të dytë të këtij shekulli dhe pas kësaj edhe civilizimi i huaj.

Si është krijuar jeta? Në tokë vegjetojnë disa dhjetëra lloje bimësh, po kaq jetojnë edhe kafshët. Në çdo njërin prej tyre mënyra e kodifikimit të informacionit gjenetik është e njëjtë. Përbri vetë këtyre rregullave nga acidet ADN dhe ARN krijohen sekuenca të
aminoacideve dhe albumina. Shkencëtarët, pra janë të bindur
se përpara miliarda vjetëve të gjitha organizmat në Tokë
kanë pasur të njëjtët pasardhës.

Megjithatë, këta vazhdojnë të mos dinë se në ç‘mënyrë kanë lindur organizmat e gjallë nga materia jo e gjallë. Shkencëtarët supozojnë se sa kohë kaloi për te kjo atmosfera tokësore ishte përzierje e lidhjeve organike nga të cilën nën efektin e shkarkimeve atmosferike deformuan aminoacidet e para, bazën e çdolloj jete në Tokë.

Më e rëndësishme për të konfirmuar këtë hipotezë është fakti se në vitin 1953 studiuesit Stanley Millar dhe Harold Urey të Universitetit të Çikagos arritën të drejtojnë këtë eksperiment. Në një qelq sferik, ata mbyllën përzierje gazi si ai që kishte në atmosferën e re të Tokës: amoniak, metan, ujë. Ndaj kësaj përzierjeje lëshuan rrymën elektrike që u përket shkarkimeve atmosferike nga ku morën aminoacidet, që janë bazë nxitëse për organizmat e gjallë.

Studimet e mëpastajshme treguan se pothuajse të gjithë aminoacidet aktuale në albumina mund të krijohen nga lidhjet e karbonit dhe azotit. Veçse duhet të plotësohet një kusht: që t‘i nënshtrohet këtij veprimi të energjisë së fortë përkatëse.

Megjithatë, vazhdonte të mos dilte, si këto lidhje të thjeshta organike u transformuan në organizma të gjallë primitivë. Deri sot nuk u bënë e mund të bëhen eksperimente të cilat mund të
konfirmonin mundësinë e një metamorfoze të tillë.

Ç‘është vetëdija? Vetëdija nuk është veti e shpirtit material, por efekt i proceseve që ndodhin në tru, konfirmojnë shkencëtarët bashkëkohorë. Megjithatë, vazhdojnë të mos arrijnë ta shpjegojnë se cila është natyra e saj. Gjatë njëqindvjeçarit enigmën e vetëdijes
provuan ta deshifrojnë filozofët.

Në shekullin e XVII, Karteziani, filozofi dhe matematikani francez u bind se trupi ynë dhe shpirti kuptohet si çerdhe e vetëdijes, e këtyre dy qenieve të veçanta. Sot, shkencëtarët kanë shkëputur nga karteziani pikëpamjet që krijon bindjen se trupi dhe vetëdija janë dy anë të së njëjtës medalje dhe se në themelimin e vetëdijes sonë zhvillohen procese neurobiologjike në trurin e njeriut. [/size]

Lidhur me këtë, shkencëtarët nuk janë të një mendjeje për atë se çfarë procesesh u përgjigjet shfaqja e vetëdijes dhe se në ç‘rajone të turit ndodh kjo. Njëra palë vazhdon të kërkojë vendin konkret. Të tjerët supozojnë se vetëdija, pra ndërgjegjja është efekt i punës së të gjithë trurit dhe jo vetëm e një zone të zgjedhur prej tij.

Studimet më të reja te kafshët sugjerojnë veç kësaj se njerëzit ka të ngjarë të mos jenë të vetmit gatim në tokë me atribut vetëdijen. Këtë e kanë edhe majmunët apo elefantët. Edhe specifika e vetëdijes vazhdon të mbetet megjithatë enigmë, nga këtej shfaqja e teorisë së radhës ndaj një teme të tillë, nga të cilat më origjinale është teoria kuantike e vetëdijes, e formuluar nga fizikani teorik britanik, Roger Penrosea. Problemi në këtë rast është i tillë, se atë e kupton vetëm autori. Madje dhe ai jo
me thellësi.
Gon!
Gon!

294


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Misteret e shkencës Empty Re: Misteret e shkencës

Mesazh  Sponsored content


Sponsored content


Mbrapsht në krye Shko poshtë

Mbrapsht në krye

- Similar topics

 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi