Ç’kuptim ka fjala “Intuitë”?

E nderuar lexuese!

(lat. Intuitio – vështrim i përqendruar) quhet aftësia për të rrokur menjëherë diçka të rëndësishme e thelbësore në një proces njohjeje a zgjidhjeje të një situate.

Është produkt i përvojës së gjatë, por edhe i aftësive të lindura të njeriut.

Intuita mund të jetë: 1) Empirike, kur ka të bëjë me sende e dukuri të veçanta apo situata konkrete, dhe 2) Racionale, kur rroket shpejt dhe si “pa e vrarë mendjen” lidhja thelbësore midis idesh që mund të duken larg njëra-tjetrës.

Ata që e mbrojnë si aftësi, quhen në filozofi “intuitivistë”.

Ata që e kundërshtojnë thonë që do të gabohej nëse do të absolutizohej si aftësi. Këta besojnë se intuita nuk ka kuptim që të trajtohet si një aftësi njohëse e mbinatyrshme dhe mistike, përderisa prapa aftësive për të gjetur “menjëherë”, “në moment” të vërtetën apo zgjidhjen e drejtë të problemit, qëndron përvoja e grumbulluar, qëndrojnë dijet e fituara më parë. Njeriu nuk lind vertete intuitive, por sa me shume te kesh vuajtur ne jete aq me shume intuitive je, jo vuajtje ekonomike nuk besoj se ajo te ben intuitive ajo thjesht te meson ‘ta kesh mir ‘ me te gjithe sepse ndryshe ngelesh pa buke.

Te lindesh ne nje mjedis armiqesor, duke u vene ne menyre te vahdueshme ne situata qe nuk te favoriojne fillon te njohesh rracen njerezore dhe ti lexosh ne sy pa e hapur gojen fare. Meson te krijosh menjehere mozaikun e grackesh qe te eshte ngritur dhe di te dalesh prej saj ne momentin e duhur, duke e keputur litarin pak perpara se te te mare frymen dhe te mos vritesh.

Te ngrihesh pas kesaj dhe te mos viktimizohesh, sepse intuitata te thote qe thjesht do te perdoresh aq sa mund ti duhet dikujt, prandaj mbeshtetja ne forcat e tua te pakten te jep kenaqesine e te jetuarit me intuite e jo si nje peshk qe shkon me rrymen…