ÇAMËRIA - Dosier

Cameria do ti bashkohet Shqiperise sepse ka qene truall shqiptar.Ne duhet te bindim veten qe te gjitha pasojat qe kane hequr shqiptaret jane rrjedhoja te sundimit shumeshekullor te osmanllinjve.Fill pas pushtimit otoman gadishulli yne u quajt "Ballkan".Humbi emertimi gadishulli Ilirik.Do te vije nje kohe jo e larget qe ky gadishull do te marre emrin qe ka patur.Koha punon per ne.

Dasma çame përloti publikun



Kete qe do postoj tani lus te gjith anetaret ta lexojne me admirim, sepse mua vertete me renqethi trupin dhe me rrjedhi loti ne sy vetem nga leximi. Eshte nje komedi qe perfundon ne tragjedi, e cila ishte shfaqur sot ne Strug. Kush e ndien veten shqiptar shpresoj qe do t'i ringjallet ajo ndjenja e patriotizmit edhe njehere dhe te mendojne per "Token e Premtuar" te cilen na e plaqkiten fqinjet tane ne menyren me arbitrate dhe me te dhimshme qe eshte e mundur.

“Kjo është dasma ime, dasma e djalit tim, dritës së sirit tim. U arratisëm kah sitë këmbët…mua më dëbuan nga toka ime se unë jam çam. Djalin ma vranë ditën e dasmës. Nuk bënte gjë të keqe, martohej i ziu. Çamëve iu ndalua kënaqësia. Djalin ma vranë se ishte çam, nusen ma vranë se ishte çame, gruan, fëmijët, nuk bënin gjë të keqe poi shin çam…Nuk janë vrarë e as prerë, por kanë dasëm si atëherë. Le të mari fjala nam se nga varri u çua një çam. Çohu bir, çohu evlad, se nuk ke gjak në kokë por karafila e bozilok. Çohu birë se kësaj herë, kanë ardhur dasmorë të tjerë. Të ka ardhë vëllai nga Presheva, Struga, Podujeva…Kësaj radhe janë betuar në Gjakovë, Vlorë, Tropojë, Shkup e Mitrovicë…Çohu moj flutur, se në varr nuk dukesh e bukur. Çohuni more dhe kërceni, se në Çamëri dasëm kemi”- është monologue, që përloti gati gjithë të pranishmit, që ndoqën shfaqjen e trupës në sallën e “Poshka Teatrit”.

Ishin emocione që nuk përballoheshin dot, dhe loti ishte ai që mjegullonte syrin dhe zbulonte emocionet, përshkruan INA. Ishte monolog që thellë preku ndjenjat dhe trazoi shpirtin e çdo shqiptari që e dëgjoi këtë monolog, e në veçanti delegacionin e çamëve, që rikujtuan këto histori të hidhura.

Para se të fillojë shfaqja, regjisorja Olsa Poshka, duke përshëndetur praninë e delegacionit disaantarësh çam, mes tjerash theksoi: “Këtë vit shënojmë 100 vite të shtetit shqiptar, shtet për disa i drejtë e për disa i padrejtë. Pavarësi që trijumfon për shumë zemra shqiptare, por që, asnjë shqiptar nuk u kërkoj falje publike çamëve pos Ismail Kadaresë. Më lejoni që të përshëndes praninë e Nijazi Kosovrastit, kryetar i Këshillit Bashkiat të Tiranës, që ka ardhur së bashku me Ardijan Canaj kryetar i Shoqatës “Çamëria” dhe presidentin e Partisë për Drejtësi dhe Unitet (PDIU)-u shpreh Olsa Poshka.

Presidenti i Partisë për Drejtësi dhe Unitet, Tahir Muhedini, në fjalën e tij të rastit, ndër të tjera theksoi: “Është një rast veçantë që sonte jemi këtu, një grup i komunitetit çam, për të pa këtë pjesë skenike, që pasqyron një pjesë të tragjedisë çame që u masakruan e u dëbuan nga vatrat e tyre shekullore. Kjo pjesë teatrore, flet se edhe Struga e ndien çështjen e pazgjidhur çame”.

Çohuni, buzëqeshni mos rrini shtrirë, se kënga jonë nuk ndalet, dasmat tona nuk ndalen, dasma do të ketë, lindje e vazhdimësi do të ketë, çohuni, buzëqeshni mos rrini, se prap dasëm do të kemi kur do të këthehemi në Çamëri. Është ky një mesazh që del nga shfaqja “Shkësia”, e zhanrit të komedisë që mbaron me tragjedi dhe thellë prekë ndjenjat e spektatorit nga mesazhi shumë i fuqishëm në fund të shfaqes, që rikujton një të kaluar tragjike të çamëve dhe Çamërisë.

Komedinë “Shkësia”, e autores Olsa Poshka, përmes një loje skenike të grupit të përzgjedhur aktorësh, edhe pse amator, në mënyrë të shkëlqyer prezantoi historinë e martesës, apo martesave tradicionale, bazuar dhe motivuar nga koha e kaluar, por me një qasje dhe trajtim krejtësisht ndryshe; me një kombinim dhe lidhshmëri ndërmjet të kaluarës dhe të sotmes. Kjo më së miri vërehet në trajtimin dhe realizimin konkret, ku Olsa Poshka, me mjeshtri shtrinë komedinë duke mos shkëputur kohën, me një kontinuitet, lidhshmëri dhe vazhdimësi nga ditët e Çajupit, deri në ditët e sotme. Në skenë krijohen situata dhe momente mjaft të pëlqyera komike, pa humbur dhe zbehur nivelin dhe karakterin e shfaqjes dhe personazheve, që në masë të madhe janë të njohura për opinionin dhe publikun nga vetë vepra e Çajupit. Mirëpo, kësaj here, ishte pasuruar dhe fisnikëruar me dialogje që kumbonin si margaritar të dialogjeve në skenë, me mjaft koreografi.

Olsa Poshka, autore dhe regjisore (së bashku me Xhelo Poshkën), është shprehur se kjo komedi trajton në përgjithësi mentalitetin e shoqërisë ballkanase. Ngjarjet zhvillohen në kohë të shkuar, në fshat, e megjithatë, shumë nga situatat të sjellin në realitetin e sotëm modern. Në mënyrë paradoksale duket se shoqërisë tonë i duhet ende shumë punë që të meritojë avangardën në të cilën pretendon që është”.

Delegacioni çam dhe mysafirët nga Tetova, Shkupi etj, të rrethuar e mishëruar me spektator strugan në sallën e “Poshka Teatrit” pas shumë situatave komike, që paraqiteshin në skenë, në interpretim të një trupe të harmonizuar, përjetoi një të papritur: pas lotëve të gëzimit, u përlotën për fatin tragjik të çamëve dhe të Çamërisë! “Dasma e Gjinos dhe Marigosë”, u shëndërrua në një masakër të paparë ndaj çamëve, për ti shfarosur duke mos lejuar vazhdimësi, këngë, martesa dhe lindje të reja. Megjithate, mesazhi i fuqishëm, “Çohu, buzëqesh mos rri shtrirë”, ishte kushtrimi për tu këthyer në Çamëri, për të vazhduar jeta, kënga, vaji i fëmijës në vatrat e tyre shëkullore, që na kujton shumë histori të ngjashme. Këngën e ndalën, kënga u këndua, dasmën e ndalën, dasma u bë, vajin e fëmijës e ndalën, vaji i fëmijës edhe më fort po dëgjohet. Këto pamje skenike, përlotën publikun, që duartrokiti fortë trupën dhe realizuesit e shfaqjes, autoren dhe duetin regjisorial Olsa e Xheladin Poshka.

Në këtë shfaqe, interpretuan trupa në përbërje: Dorian Leka,Gerta Lloga,Miranda Spaiu,Bledi Beqiri, Fatime Bojku, Leutrim Mamudi, Merita Vejseli, Eduard Lloga, Lutfie Mustafai, Eroll Prishtina, Amjet Isa, Parajsa Lata, Almira Halimi, Hazbije Kurtishi.

Për pjesën koreografike përkujdesur Besart Asani, ndërsa skenografia dhe kostumet janë përzgjedhur nga Besart Kolonja, muzika nga Agim Poshka, të cilët së bashku me duetin e regjisorëve Olsa dhe Xheladin Poshka, e sollën në skenë për publikun artëdahsës strugan dhe mysafirët e. Nderuar.